Sarı N. (Yürütücü), Arslan F., Bodur O. C., (Bursiyer) Halce E.
TÜBİTAK Projesi, 1002 - Hızlı Destek Programı, 2025 - 2026
Beyindeki dopaminerjik nöronların tahrip olması dopamin eksikliğine yol açar ve Parkinson hastalığı (PH) semptomlarının başlamasına neden olur. PH’nın farmakolojik tedavisinde, dopaminin öncüsü olan ve kan-beyin bariyerini de (KBB) geçebilen Levodopa (L-3,4-dihidroksifenilalanin, L-DOPA) kullanılır. Ancak, ilaç olarak alınan L-DOPA’nın %1-3 kadar kısmı beyne ulaşmaktadır. L-DOPA’nın dopa dekarboksilaz inhibitörleriyle birlikte alınması, L-DOPA’nın periferik metabolizmasını azaltarak beyindeki dopamin seviyesi artırılabilir. L-DOPA ile birlikte katekol-o-metil transferaz (KOMT) enzim inhibitörlerinin kullanımı, beyindeki dopamin miktarını artırarak kaslardaki kasılma ve titreme gibi etkilerin azalmasını sağlamaktadır. Bu amaçla, yeni KOMT inhibitörlerinin sentezlenmesi önemlidir. Kaynaklar incelendiğinde KOMT’u inhibe edebilecek yeni moleküllerin hazırlanmasına ve inhibisyon özelliklerinin araştırılmasına ihtiyaç duyulduğu görülmektedir.
Bu proje önerimizde, L-DOPA’dan en yüksek verimle faydalanmak için, L-DOPA’yı 3-o-metildopa'ya (3-OMD) dönüşümünü engelleyecek, katekol-o-metil transferaz (KOMT)’a karşı inhibitör özelliği gösterebilecek yeni moleküller tasarlamayı, sentezlemeyi ve inhibitör özelliğini araştırmayı amaçladık...