Alzheimer hastalarında nöroplastisite belirteçleri kullanarak rtms tedavisine yanıt verecek hasta populasyonunun kestirimine ve kortikal ekstabilite parametrelerinin tanısal değerine yönelik çalışma


Gülbahar Ö.

TÜBİTAK Projesi, 2023 - 2025

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Eylül 2023
  • Bitiş Tarihi: Ocak 2025

Proje Özeti

Proje Özeti

Bu proje toplumda yaygın olarak görülen Alzheimer Hastalığının tanı ve tedavisinde var olan bilgilere yeni girdiler sağlamak amacı ile planlanmıştır. Bu amaçla, yeni tanı konulmuş Alzheimer Hastalarına, beyin omurilik sıvısı (BOS) ve serebral görüntüleme (FDG PET), elektrofizyolojik (Transkraniyal Manyetik Stimulasyon, TMS) inceleme yöntemleri uygulanacaktır. Elde edilecek tanısal veriler kullanılarak, Alzheimer hastalığı için yeni bir elektrofizyolojik biyobelirtecin tanımlanması, tanı parametresinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Alzheimer Hastalığının tedavisinde ardışık TMS (rTMS) tedavisi görece yeni bir tedavi yöntemidir. Bu yöntem ile hastalarda kortikal plastisite değişikliği ile hastalığın seyrini değiştirmek hedeflenmektedir. Alzhemier Hastalığında rTMS tedavisinden elde edilen sonuçlar tutarsızlık göstermektedir. Bu projede rTMS tedavisine yanıt verme ile hastaların motor plastisite özellikleri arasında ilişki olup olmadığı araştırılacak ve elde edilen bulgulara göre hastalıkta rTMS tedavisine iyi yanıt verecek hasta grubunun (motor plastisite durumu göz önünde bulundurularak) önceden belirlenebilme olanağı araştırılacaktır.

Yukarıda belirlenen hedefler doğrultusunda 56 Alzheimer hastası ve 56 Sağlıklı gönüllü kişi çalışmaya dahil edilecektir. Hastalarda tanı evresinde nöropsikolojik testlere ek olarak, BOS ta Beta-Amiloid 1-42 (Abeta42), fosforile tau (pTau 181P) ve total tau (tTau) analizi ve FDG PET, TMS ile motor kortikal uyarılabilirlik ve sensorimotor entegrasyon çalışılacaktır. Motor kortikal uyarılabilirlik parametreleri: istirahat motor eşik, kısa intervalli intrakortikal inhibisyon, uzun intervalli intrakortikal inhibisyon, intrakortikal fasilitasyon, sensorimotor entegrasyon parametreleri ise: kısa latanslı afferent inhibisyon ve uzun latanslı afferent inhibisyon’ dur. Hasta grup, tedavi ayağında ikiye ayrılarak bir gruba gerçek rTMS diğer gruba sham rTMS verilecektir. rTMS öncesi hastalarda motor plastisite ölçülecektir. Böylece, eğer varsa, rTMS tedavisine klinik yanıtı ile motor plastisite arasındaki ilişki ortaya çıkarılacaktır.  

Elde edilecek bulgular hastalığın tanısına yönelik hem dokusal patolojik süreç (BOS analzi) hem de fizyopatolojik sürece (FDG PET ve TMS) ilişkin bilgileri içeren yeni bir parametre geliştirme olanağı sunabilir. Böylece toplumda yaygın olarak görülen Alzhemier Hastalığı’nın tanısı kolaylaşabilir ve hastalığa ait toplumsal yük azaltılabilir.  Çalışmanın diğer amacı olan Alzheimer Hastalığında rTMS tedavisine iyi yanıt verecek hasta popülasyonun önceden belirlemek hem tedavinin etkinliğini arttıracak hem de gereksiz rTMS uygulamasından kaçınmak gibi toplumsal girdisi olacaktır.