Akademik Veri Yönetim Sistemi
Özmeriç Kurtuluş N. (Yürütücü), Orduyılmaz F., Gürbüz S., Ülkar S. E., Göker B.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2016 - 2019
Behçet hastalığı ( BH ), tekrarlayan oral aftöz ülserler, genital ülserler ve üveit
triadı ile karakterize enflamatuar bir hastalıktır. Nadiren, gastroentestinal sistem,
vasküler ve SSS tutulumu da görülebilir (1). Alevlenme ve remisyon dönemleri ile birlikte
seyreder (2). BH’nda nötrofil aktivasyonunun artmış olduğu gösterilmiştir, ancak nedeni
tam olarak bilinmemektedir (3). Etyolojisinde daha çok heredite, daha sonra coğrafik ve
çevresel faktörlerin etkili olabileceği düşünülmüştür (6). 1973 yılında, ilk defa İnsan
Lökosit Antijeni (HLA-B51) ile BH arasında ilişki olabileceği bulunmuştur (4). Bazı
çalışmalarda Tümör Nekroz Faktör α (TNF-α ), interlökin-1 β (IL-1 β), indüklenebilir nitrik
oksit sentaz (iNOS) ve doğal dirençle ilgili makrofaj proteini 1 genlerinin de BH ile ilişkili
olabileceği gösterilmiştir (5).
Periodontal hastalıklar, periodontal dokuların; dişeti, alveol kemik, periodontal
ligament ve sementi etkileyen iltihabi hastalıklardır (7). Gingivitisin klinik görünümü
genellikle, dişetinin kırmızı, ödemli görüntüsü, provokasyonla kanaması, dişeti
konturunun değişmesi, plak ve kalkulus varlığı ile karakterizedir. Radyografik olarak
bakıldığında alveoler krette kemik rezorpsiyonu bulunmamaktadır. Gingival dokularda
inflamatuar prosesin başlamasında, sitokinler anahtar rol oynarlar. Periodontal
patogenezde en çok çalışılmış ve en önemli proenflamatuar sitokinler ise TNF-α ve IL-1
β’ dır. İki sitokin de periodonsiyumun immun cevabının başlamasında, regülasyonunda
etki göstererek, vasküler değişikliklere, savunma hücrelerinin migrasyonuna neden
olurlar (7).
Nitrik oksit (NO) farklı dokular üzerinde çeşitli etkileri olan bir moleküldür. NO
sentaz ( NOS ) ve iNOS tarafından sentezlenir. iNOS aktivitesi ve NO sentezinin
periodontal dokularının enflamasyonunda arttığı gösterilmiştir. Ayrıca yüksek NO
seviyeleri, periodontitiste doku yıkımına neden olabilmektedir (8).
Dişeti hastalıklarının teşhis ve tedavisinde en çok çalışılan biyolojik sıvılar, dişeti
oluğu sıvısı ve tükrüktür. Dişeti oluğu sıvısı, dişeti ile diş arasında bulunan, serum
kaynaklı, bir sıvıdır. Periodontal hastalıkların teşhisi ve şiddetiyle ilişkili biyobelirteçler
7
sitokinler, enzimler, nonenzimatik proteinler, immungloblunler, inflamatuar mediatörler
bulunmaktadır (9). Tükrük, periodontal hastalık teşhis ve takibi açısından daha pratik ve
ucuz bir yaklaşımdır ve periodontal hastalıkla ilgili genel bir değerlendirme sağlar (10).
TNF-α, IL-1 β ile NO seviyelerinin hem periodontal hastalıkla, hem de BH ile ilişkili
olduğu gösterilmiştir (5, 7, 8, 11 ). Bu nedenle BH’ na sahip bireylerde bakteriyel
enflamasyona karşı immün cevapta farklılıklar olması düşünülebilir. Bu çalışmada, BH’ na
sahip gingivitisli, sistemik sağlıklı, gingivitisli ile sistemik ve periodontal sağlıklı bireyler
arasındaki periodontal durum karşılaştırılacaktır. Hastalardan tükrük ve dişeti oluğu sıvısı
elde edilerek, TNF-α, IL 1 β ve NO seviyeleri değerlendirilecektir.
Akman ve ark (2008) yilinda yaptigi bir calismada, Behcet hastalari rekurrent
aftoz stomatit hastalari ve saglikli kisiler arasindaki periodontal parametreleri
karsilastirmis, kanda TNF-α ve IL 1 α ve IL 1 β genlerinde polimorfizm olup olmadigini
arastirmistir. Arabaci ve ark (2008 ) yaptigi bir calismada ise Behcet hastalari rekurrent
aftoz stomatit hastalari ve saglikli kisiler arasında periodontal durum degerlendirilmis,
oral aft gorulme sikligi ve fircalama aliskanligi ile periodontal parametrelerin iliskisi
arastirilmistir. Karacayli ve ark (2009)’ nın yaptığı bir calismada ise dental tedavinin, oral
aft gorulme sikligina olan etkisine bakilmistir . Literatürlerde tarayabildiğimiz ölçüde,
Behcet hastalarinda diseti olugu sivisi ve tukrukte biyobelirtec incelemesi yapilmis bir
calisma bulunmamaktadir.