Türkiye’de İlköğretim Çağı Öncesi Çocuklarda Bisfenol-A Maruziyetinin Belirlenmesi


Çok İ. (Yürütücü), Battal D.

TÜBİTAK Projesi, 2015 - 2016

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Temmuz 2015
  • Bitiş Tarihi: Temmuz 2016

Proje Özeti

Çevresel kimyasallara maruziyetin insan sağlığı üzerine olabilecek etkilerine yönelik genel bir endişe söz konusu olsa da, bu endişeler gelişmenin kritik dönemlerinde olan bebekler ve çocuklar gibi duyarlı topluluklar için özellikle önemlidir. BPA endokrin bozucu bileşiklerden biri olup, birçok tüketici ürününde tüm dünyada yaygın kullanımı nedeniyle günlük yaşamda son 30 yıl içinde önemli bir rol oynamıştır. BPA, zayıf östrojenik aktiviteye sahiptir ve α- ve β- nükleer reseptörlerin her ikisine ve plazma membranında bulunan östrojen reseptörlerine (ER) bağlanabilir. BPA’nın ayrıca tiroid hormon reseptörleri (THR) gibi diğer hormon reseptörleri ile etkileşimi de söz konusudur. Bu etkileşimleri nedeniyle, özellikle çocukluk çağında kalınan BPA maruziyetinin, ileride meydana gelebilecek sağlık problemlerinin oluşmasında önemli rol oynadığı düşünülmektedir. Ayrıca, obezite gibi birtakım sağlık problemlerinin oluşmasında BPA’nın rolünün aydınlatılması adına çocuklardaki BPA düzeylerini tespit etmek, daha sonra yapılacak çalışmalara zemin hazırlayacaktır. Bu çalışmanın amacı, Ankara ilinde yaşayan 3-6 yaş çocukların (yaş ortalaması: 4.50±1.26) idrarlarında BPA düzeylerini belirleyecek bir ön araştırma yapmaktır. Bu amaçla, spot idrar örnekleri temin edildikten sonra (n: 125; erkekler n: 70, kızlar n: 55), BPA düzeyleri yüksek performanslı sıvı kromatografisi-tekrarlı kütle spektrometresi (HPLC-MS/MS) ile tayin edilmiştir. Çalışmada; çocuklardan alınan idrar örneklerinde BPA-Serbest (0.0119 µg/g kreatinin), BPA-GLU (0.0627 µg/g kreatinin) ve BPA-TOPLAM (0.1815 µg/g kreatinin) konsantrasyonları belirlenmiştir. Ankara’da yaşayan okul öncesi çağı çocuklarından alınan idrar örneklerinin %79’unda BPA-TOPLAM değeri tespit edilmiş olup değerler 0.00-1.84 µg/g kreatinin aralığındadır. BPA-Serbest ve BPA-GLU konsantrasyonları Erkekler  (BPA-Serbest: 0,0144 µg/g kreatinin, BPA-GLU: 0,0604 µg/g kreatinin) ve Kızlar (BPA-Serbest: 0.0087 µg/g kreatinin, BPA-GLU: 0.0657 µg/g kreatinin)  arasında karşılaştırılmış ve herhangi bir istatistiksel farklılık görülmemiştir (p>0.05). Diğer taraftan Erkekler (0.1126 µg/g kreatinin) ve Kızlar (0.2693 µg/g kreatinin) arasında BPA-TOPLAM düzeyleri karşılaştırılmış ve bu gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0.05).