TÜBİTAK Projesi, 2015 - 2016
Çevresel
kimyasallara maruziyetin insan sağlığı üzerine olabilecek etkilerine yönelik
genel bir endişe söz konusu olsa da, bu endişeler gelişmenin kritik
dönemlerinde olan bebekler ve çocuklar gibi duyarlı topluluklar için özellikle
önemlidir. BPA endokrin
bozucu bileşiklerden biri olup, birçok tüketici ürününde tüm dünyada yaygın
kullanımı nedeniyle günlük yaşamda son 30 yıl içinde önemli bir rol oynamıştır. BPA, zayıf östrojenik
aktiviteye sahiptir ve α- ve β- nükleer reseptörlerin her ikisine ve plazma membranında
bulunan östrojen reseptörlerine (ER) bağlanabilir. BPA’nın ayrıca
tiroid hormon reseptörleri (THR) gibi diğer hormon reseptörleri ile etkileşimi
de söz konusudur. Bu etkileşimleri nedeniyle, özellikle çocukluk çağında
kalınan BPA maruziyetinin, ileride meydana gelebilecek sağlık problemlerinin
oluşmasında önemli rol oynadığı düşünülmektedir. Ayrıca, obezite gibi birtakım
sağlık problemlerinin oluşmasında BPA’nın rolünün aydınlatılması adına
çocuklardaki BPA düzeylerini tespit etmek, daha sonra yapılacak çalışmalara
zemin hazırlayacaktır.
Bu çalışmanın amacı, Ankara ilinde yaşayan 3-6 yaş çocukların (yaş ortalaması:
4.50±1.26) idrarlarında BPA düzeylerini belirleyecek bir ön araştırma
yapmaktır. Bu amaçla, spot idrar örnekleri temin edildikten sonra (n: 125; erkekler n: 70, kızlar n: 55), BPA düzeyleri
yüksek performanslı sıvı kromatografisi-tekrarlı kütle spektrometresi (HPLC-MS/MS) ile tayin
edilmiştir. Çalışmada; çocuklardan alınan idrar örneklerinde BPA-Serbest (0.0119 µg/g kreatinin),
BPA-GLU (0.0627 µg/g kreatinin) ve BPA-TOPLAM (0.1815 µg/g kreatinin)
konsantrasyonları belirlenmiştir. Ankara’da yaşayan okul öncesi çağı
çocuklarından alınan idrar örneklerinin %79’unda BPA-TOPLAM değeri tespit
edilmiş olup değerler 0.00-1.84 µg/g kreatinin aralığındadır. BPA-Serbest ve
BPA-GLU konsantrasyonları Erkekler
(BPA-Serbest: 0,0144 µg/g kreatinin, BPA-GLU: 0,0604 µg/g kreatinin) ve
Kızlar (BPA-Serbest: 0.0087 µg/g kreatinin, BPA-GLU: 0.0657 µg/g kreatinin) arasında karşılaştırılmış ve herhangi bir
istatistiksel farklılık görülmemiştir (p>0.05). Diğer taraftan Erkekler
(0.1126 µg/g kreatinin) ve Kızlar (0.2693 µg/g kreatinin) arasında BPA-TOPLAM
düzeyleri karşılaştırılmış ve bu gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı
farklılık bulunmuştur (p<0.05).