Akademik Veri Yönetim Sistemi
Albuz A. (Yürütücü), Bilgin S.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2024 - 2024
1700’lü yıllarda icat edilen pianoforte terimi, Latince düşük ve alçak ses yüksekliğini nitelemek için
kullanılan “piano” ve “forte” kelimelerinin birleşmesi ile türemiştir. Piyanoda ses, telleri titreştiren
tuşlar sayesinde elde ediliyor. Günümüzde 88 tuşa sahip hali ile bilinen piyanonun akustik,
kuyruklu, duvar piyanosu, elektro piyano gibi pek çok farklı üretimi de mevcut. Modern piyano ise
büyük ölçüde Mozart Dönemi olarak da anılan 50 yıllık bir süreçte; 1790-1860 yılları arasında
şekillenmiştir. Zaman içinde teknolojinin ilerlemesi ile birlikte elektronik müzik aletleri de oluşup
gelişmiştir. Synthesizer (sentezleyici, kısaca synth) farklı türde bir müzik yaratmak ve elektriksel
sinyaller üretmek için kullanılan bir müzik aletidir. Üretilen sinyaller bir enstrüman amfisi, hoparlör
ya da kulaklık aracılığıyla sese dönüştürülüp duyulur hale gelir. Synthesizer ile var olan çalgı
(piyano, flüt vb) ve doğadaki sesleri (kuş, rüzgâr, dalga) yeniden üretmek mümkün olduğu gibi,
tamamen özgün yeni sesler yaratmak da mümkündür. Synthesizerlar elektriksel sinyaller yaratmak
için çeşitli teknoloji ve programlanmış algoritmalar kullanır. Genellikle piyano benzeri klavye
aracılığı ile kontrol edilir. İçerisinde yerleşik olarak kontroller bulunmayan synthesizerler MIDI veya
CV/Gate metodu ile kontrol edilir. MIDI (Musical Instrument Dijital Interface) çalgılar arasındaki
iletişimi sağlayan, dijital veriyi bir elektronik enstrümandan diğerine aktarmaya yarayan protokole
verilen addır. Protokol ise elektronik müzik aletlerinin birbirleriyle uyumlu ve eş zamanlı olarak
çalışmasını sağlar. Araştırma; başlangıç piyano öğretim düzeyine ilişkin uzmanlarca seçilen farklı
bestecilere ait 4(dört) Rönesans-Barok dönem eserlerinin, akustik piyano yerine dönem
enstrümanlarınca (spinet, klavsen, harpsicord ve org) midi tabanlı - synthesizer destekli olarak
seslendirilmesi ve yapılan çalışmanın müzikal açıdan uzman görüşlerince değerlendirilmesi sürecini
kapsamaktadır. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden örnek olay boyutunda gerçekleştirilecek
olup, amacına göre; tamamlayıcı, kapsadığı zamana göre; dönemsel, kullanılan teknikler açısından
uygulamalı, veri toplama biçimine göre ise eser analizi tekniklerini kapsamaktadır. Araştırmanın
örneklem grubunda yer almış olan 14 piyano öğretim elemanının değerlendirmeleri sonucunda,
özellikle piyano öğretiminde kullanılan Rönesans ve Barok dönem eserlerinin icrasına yönelik
synthesizer destekli orjinal enstrüman seslerinin kullanılmasının uzman görüşlerince müzikalite ve
beğeni üzerinde önemli farkındalık yarattığı ve söz konusu çalışmanın müzik eğitiminde dijital
/elektronik enstrümanların kullanımının icraya dönük olumlu yansımaları olduğu ifade edilebilir.