Anil Ö. (Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 2020 - 2023
Döşemeler zımbalama dayanımı yetersizliği nedeniyle kapasitelerinin çok daha altındaki düşük yük değerlerinde hiçbir deformasyon uyarısı göstermeden ani ve gevrek bir şekilde göçebilmektedir. Bu göçme modu yapı içerisinde yaşayan insanlar içinde son derece tehlikeli ve risk yaratan bir göçme mekanizmasıdır. Tasarım aşamasında döşemelerde çeşitli nedenlerden dolayı bırakılan boşlukların zımbalama davranışı üzerindeki olumsuz etkileri genellikle dikkate alınmamakta ya da bu konuda yeterli düzeyde deneysel veri mevcut olmadığı için yaklaşık yöntemler kullanılmaktadır. Yapılan literatür taraması sonrasında çift doğrultulu betonarme döşemelerde birden fazla boşluğun yer alması durumunda zımbalama davranışının nasıl etkilendiği ile ilgili kısıtlı sayıda deneysel çalışma olduğu tespit edilmiştir. Projede, boşlukların döşemelerin zımbalama davranışı üzerinde meydana getirdiği olumsuz etkiler belirlendikten sonra bu etkileri azaltmak için zımbalama donatısı, tekstil ile güçlendirilmiş sıva ve karbon takviyeli elyaf kumaş ile güçlendirme yöntemleri kullanılmıştır. Öncelikle birinci seride bulunan on adet 2000 mm x 2000 mm x 120 mm boyutlarında referans deney elemanı üretilmiştir. Bunlardan biri boşluksuzdur. Diğerleri ise konumu (paralel, diyagonal ve bitişik) ve büyüklüğü (300 mm x 300 mm, 500 mm x 500 mm ve 700 mm x 700 mm) değişken olan iki adet boşluğa sahiptir. Birinci seride bulunan dokuz adet boşluklu deney elemanı ile özdeş olan yirmi yedi adet deney elemanı daha üretilmiş ve üç farklı yöntemle güçlendirilmiştir. Deney elemanları zımbalama yüklemesine maruz bırakılmış ve elde edilen yük-deplasman grafikleri ile boşlukların zımbalama davranışına etkisi ve güçlendirme yöntemlerinin başarısı taşıma kapasitesi, başlangıç rijitliği ve enerji tüketim kapasitesi gibi önemli parametreler dikkate alınarak tartışılmıştır. Deneysel verilere ek olarak nümerik incelemelerle deneysel davranış doğrulanmıştır. Ayrıca literatürde bulunan deneysel verilerle desteklenerek bir analitik çalışma yürütülmüş ve genelleştirilmiş denklem önerilerinde bulunulmuştur.
Proje süreci ilerlerken, boşluksuz döşemelerde güçlendirme yöntemlerinin etkinliği bilimsel merak konusu olmuş ve proje önerisinde sunulan otuz sekiz adet deney elemanına ek olarak 10 adet daha boşluksuz deney elemanı üretilmiş, deneysel ve nümerik olarak incelenmiştir. Bu çalışmaya ait detaylar ve elde edilen sonuçlar ekte paylaşılmıştır.