Veri zarflama analizinde birimlerin sıralanması için yeni yaklaşımlar


Creative Commons License

Örkcü H. H., Bal H. (Yürütücü)

TÜBİTAK Projesi, 2010 - 2011

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Mart 2010
  • Bitiş Tarihi: Eylül 2011

Proje Özeti

Veri Zarflama Analizi (VZA), karar verme birimlerini (KVB) göreli olarak bir bütün içinde karşılaştırma yaparak değerlendirip, etkin olan veya olmayan karar verme birimi şeklinde iki sınıfa ayıran, etkin olmayan karar birimi için de etkinsizliğin kaynaklarını ve miktarını belirleyerek karar vericilere yardımcı olan yaklaşımlar bütünüdür. VZA çok çeşitli alanlarda yaygın bir şekilde uygulanan ve 1978‟den bu yana birçok teknikle de etkileşim halinde olan bir yöntemdir. Bu kadar yaygın kullanım alanına sahip olmakla birlikte bazı eksiklikleri de vardır. Bunlardan en önemli olanı, etkin birimlerin ayırt edilememesi ve gerçekçi olmayan ağırlık dağılımı problemidir. Bu çalışma klasik VZA ile karşılaştırıldığında daha az sayıda etkin birim sayısına sahip sıralama modelleri geliştirilmesi üzerinedir. Bu çalışmadaki modeller çapraz etkinlik modeli, çok kriterli VZA modeline alternatif olarak düşünülen ağırlıklı hedef programlama VZA sıralama modeli, ağırlıkların değişim katsayılarının en küçük yapılmaya çalışıldığı CVDEA modeli, her bir ağırlıklı çıktı ve ağırlıklı girdi toplamının sırasıyla çıktı ve girdi bileşenlerine yaklaştırıldığı modelleri kapsamaktadır. Ayrıca klasik VZA ve önerilen VZA tabanlı yeni modeller ülkemizdeki illerin etkinliğinin araştırılmasında da kullanılmıştır.