Kültepe 1970 (Kt. v/k) Senesi Tabletlerinin Arşivsel Açıdan Değerlendirilmesi


Toptaş K. (Yürütücü)

TÜBİTAK Projesi, 2218 - Yurt İçi Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı, 2024 - 2026

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Destek Programı: 2218 - Yurt İçi Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı
  • Başlama Tarihi: Ağustos 2024
  • Bitiş Tarihi: Ağustos 2026

Proje Özeti

Kayseri’ye yaklaşık 20 kilometre uzaklıkta olan Kaniş’teydi (modern Kültepe) Asur’un Anadolu’da kurduğu ticari sistemin merkezi üssüydü. Kültepe’deki kazılarda, Asurlu tüccarların ve onların yerel ailelerinin yaşadığı ve arşivlerinin bulunduğu çok sayıda ev ortaya çıkarılmıştır. Kültepe'de bulunan 23.000'den fazla çivi yazılı metin, bu bölgenin bölgedeki diğer Asur ticari yerleşimlerinin idari merkezini oluşturduğunu ve uzun mesafeli ticaretin birçok yönü için benzersiz bir kayıt oluşturduğunu gösteriyor. Bu ticaret özellikle şirket şeklinde organize olmuş aileler tarafında yönetilmekteydi ve ortaya çıkarılan yazılı belgeler çoğunlukla bu ailelere aitti. Bu noktada tüccar ailelerine ait arşivlerin tespit edilmesi ve değerlendirmesi bu ticaretin hacminin, sınırlarının ve niteliğinin anlaşılması açısından önem arz etmektedir. 1970 (Kt.  v/k) yılı kazılarında bulunan 205 çivi yazılı belge içeren arşiv araştırmanın ana malzemesi konumundadır. Araştırmada 1970 senesi arşivinin hangi arkeolojik bağlamda ele geçtiği, hangi aileye/ailelere ait olduğu, hangi yılları kapsadığı, aile bireylerinin kimler olduğu ve bunların birbirleriyle ya da diğer şahıslarla olan ilişkileri, aile üyelerinin ticari faaliyetlerinin hacmi ve unsurları tespit edilmeye çalışılacaktır. Bu araştırmada Eski Asur Ticaret Kolonileri Dönemine ait olan 1970 (Kt.  v/k) yılı kazılarında bulunan 205 çivi yazılı belge incelenerek içerik analizleri yapılacaktır. Bu araştırmanın başarıya ulaşması için çoklu disiplinli yaklaşım benimsemek önemlidir. Arkeolojiden dilbilime, tarihî coğrafyadan antropolojiye kadar bir dizi disiplini bir araya getirerek, ticaret ağını daha kapsamlı bir şekilde anlaşılması mümkün olabilir. Çalışmanın etkili bir şekilde yönetimi açısından hedeflerin her biri aşamalar şeklinde yapılacaktır. Bu basamaklar genel olarak şu şekilde sıralanabilir;1. tabletlerin tercümelerinin yapılması ve içeriklerinin ve şahıs adlarının tespiti, 2. ticareti yapılan malların tespiti, 3.kronolojinin ortaya konulması, 4. tüccarların ayak izinin çıkarılması, 5 ticaretin ekonomik etkilerinin incelenmesi 6.sonuç ve değerlendirme.  Araştırma sonuçları, Eski Asur Ticaret Kolonileri Dönemi hakkında daha fazla tarihsel bilgi elde etmemize olanak sağlayarak, ticaret ağındaki dinamikleri, toplumsal ve ekonomik yapının anlaşılmasına, ticaret ağındaki etkileşimlerin incelenmesiyle farklı kültürler arasındaki ilişkilerin ve kültürel alışverişin anlaşılmasına, tüccar ailesinin ticaretini yaptığı malların ekonomik etkilerinin analiziyle o döneme ait ekonomik yapının değerlendirilmesine ve hangi bölgelerle ticaret yapıldığının belirlenmesiyle coğrafi açıdan geniş bir perspektif sunmamıza katkıda bulunabilir. Bu araştırmanın adayın Eski Asurca alanındaki uzmanlaşmasını artırarak akademik çalışmalarının niteliğini artırması beklenmektedir. Bu araştırma için Ankara üniversitesi bünyesindeki Sumeroloji Anabilim Dalı’nın seçilmesinin ana sebebi bu anabilim Dalı’nın Türkiye’de Akadca eğitim veren tek kurum olmasıdır ve buradaki öğretim üyeleri uluslararası akademik camia içerisinde Eski Asur alanında çalışmalar yürüten en önde gelen öğretim üyeleridir. Çalışmanın danışmanlığını yürütecek olan Doç. Dr. Hakan Erol ise Eski Asur ticaret kolonileri üzerine uzmanlığı olan ve çalışmalarıyla alanında kendisini ispatlamış bir öğretim üyesidir.