Nano boyuttaki maddelerin sentezi ve bunların katı faz özütleme tekniği ile eser metallerin zenginleştirilmesinde kullanılma


Türker A. R.(Yürütücü), Yalçınkaya Ö., Kalfa O. M.

TÜBİTAK Projesi, 2007 - 2009

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Ocak 2007
  • Bitiş Tarihi: Şubat 2009

Proje Özeti

Bu projede, eser metallerin zenginleştirilmesi için adsorban olarak nano B2O3/TiO2, tek duvarlı karbon nanotüp (TDKNT)/Al2O3, çok duvarlı karbon nano tüp (ÇDKNT)/ZrO2 ve B2O3/ZrO2 malzemeleri sentezlendi. Sentezlenen nano malzemeler önce taramalı elektron mikroskop (SEM), geçirgenlik elektron mikroskobu (TEM) ve x-ışını kırınımı yöntemi ile karakterize edildi. Karakterizasyon işleminde, önce malzemelerin kristal yapıları XRD desenleri kullanılarak tayin edildi. Sonra, nano taneciklerin fiziksel görünüşü ve boyutları SEM veya TEM görüntüleri kullanılarak araştırıldı. Sentezlenen malzemelerin adsorban olarak kullanılabilirliğini göstermek amacıyla kolon ve kesikli yöntemler kullanıldı. Adsorbanların adsorpsiyon kapasitesi kesikli yöntem uygulanarak belirlenirken en uygun deneysel değişkenler (pH, örnek akış hızı, eluent tipi ve örnek hacmi vb.) kolon tekniği uygulanarak belirlendi. Nano B2O3/TiO2 kullanılarak kadmiyumun, TDKNT/Al2O3 kullanılarak kurşun, kobalt ve bakırın, ÇDKNT/ZrO2 kullanılarak kurşunun geri kazanma verimine pH, örnek akış hızı, eluent tipi ve örnek hacmi vb’nin etkisi tayin edildi. Tayin edilen elementlerin geri kazanımına yabancı iyonların ve kolonun tekrar kullanılabilirliğinin etkisi de araştırıldı. Gözlenebilme sınırı (LOD), tayin sınırı (LOQ) ve doğrusal çalışma aralığı gibi bazı analitik değişkenler de tayin edildi. Geliştirilen yöntemin doğruluğu belgeli referans malzemeler (CRM) ve katkılı örnekler analiz edilerek belirlendi. Geliştirilen yöntem, sularda ve çayda Cd, Pb, Co ve Cu kilde Pb tayinine uygulandı. Tayin edilen elementler örnekte %10’dan düşük bağıl hata ile tayin edilebildi. Yöntemin kesinliği de analitik amaçlar için yeterlidir (bağıl standart sapma < %10).