Bu çalışmada; Konya ilinde, farklı zaman dilimlerinde (1957-1979) planlanarak kullanıma sunulan bir belediye binası tipolojisinin mekânsal ve biçimsel özellikleri; benzerlikler/farklılıklar üzerinden analiz edilerek dönemsel/yerel koşullar kapsamında değerlendirilmektedir. Dönem koşullarının/mimari anlayışlarının; i) Bağlam, ii) Mekânsal program ve iii) Biçim ile olan ilişkileri; söz konusu iki örnek üzerinden odaklanılan problem dilimleridir. Bu kapsamda; literatür taraması, mimari projelerin etüt edilmesi, yapılı çevrede gözlem/inceleme/fotoğraflama çalışmalarının yürütülmesi, müellif mülakatlarının gerçekleştirilmesi gibi eylemler dizisi izlenmiştir. Çalışmada, Konya’daki belediyecilik faaliyetlerinin başladığı Yusuf Şar Konağı’ndan sonra kullanılan söz konusu çevrelerin, dönemsel/yerel koşulların izlerini belirgin bir biçimde üzerinde bulundurdukları saptanmıştır. 1957 tarihli belediye binasının teras çatısı; yalın, prizmatik ve anıtsal formu; masif/şeffaf yüzey oranlarının yanı sıra hacim içerisindeki bileşenlerinin modüler düzeni; modernizm kaynaklı niteliklerdir. 1979 tarihli belediye binasında ise işveren Bayındırlık Bakanlığı’nın, nicelik eksenli yaklaşımına dair izler hakimdir. Diğer yandan bu çevrelerin, yarışma zemininde elde edilmiş olmalarına rağmen 30-40 yıl gibi kısa süreler ile periyodik yıkıma maruz kalmaları; çalışmanın ana kurgusu için çok önemli bir girdi teşkil etmektedir. Bu çevrelere ilişkin planlama süreçlerinin bütünü; yeniden yapım / yıkım paradoksunun yanı sıra kimlik/işlev kaybını ve mimari programların kurgulanması ile ilgili problem kaynaklarını vb. görünür kılmaktadır.
In this study, the spatial and formal characteristics of a municipality building typology planned and used in different periods (1957-1979) in Konya are analyzed through similarities/differences and evaluated within the scope of temporal/local conditions. The relationships between the temporal conditions/architectural paradigms and i) Context, ii) Spatial program, iii) Form are the focal points of the problem domain addressed by examining two specific cases. The study reveals that the environments following the initiation of municipal activities in Konya with Yusuf Şar Mansion prominently bear traces of temporal/local conditions. Terrace roof of the municipal building, dating back to 1957, exhibits qualities derived from modernism, such as a simple, prismatic, monumental form, as well as the modular organization of components within the volume, in addition to the ratio of solid/transparent surfaces. The Municipal Building (1979) reflects traces of a quantitative approach by the Ministry of Public Works, its employer. Furthermore, despite being obtained through competition, these environments undergo periodic demolition in relatively short periods, around 30-40 years, which is a crucial input for the main structure of the study. The entirety of the planning processes related to these environments reveals the paradox of reconstruction/destruction, issues concerning identity/function loss, and formulation of architectural programs.
