Akademik Veri Yönetim Sistemi
HERKES İÇIN SPOR VE WELLNESS ARAŞTIRMALARI, Prof.Dr. Erdal ZORBA, Editör, Akademisyen Kitapevi, Ankara, ss.193-200, 2019
Eğitimin genel amacı yetişmekte olan çocukların ve gençlerin topluma sağlıklı ve verimli şekilde uyum sağlamalarına yardım etmektir. Bu uyumun gerçekleşmesi için bireyleri çok yönlü geliştirmek önemlidir (Gürkan,1998). Beden
eğitimi bu çok yönlü gelişim eğitiminde önemli bir yere sahiptir. Beden eğitimi
hareket eğitimiyle beraber bireyin bedensel, ruhsal, zihinsel ve sosyal gelişimini
gerçekleştirme eğitimidir (Yalçın,1995). Fiziksel aktivite ise günlük yaşam içinde
kas ve eklemlerin kullanılarak enerji harcaması ile gerçekleşen farklı şiddetlerde yorgunlukla sonuçlanan aktiviteler olarak tanımlanmaktadır (ACSM,1992).
Beden eğitimi ve sportif etkinliklerin kullanımı yaygın olarak çocukların fiziksel
gelişimini desteklemek ve sağlıklı bireyler olarak topluma kazandırılmak maksadı
ile daha çok öne çıkarılmaktadır (Bulğay, 2018). Ancak bu kapsamdan farklı olarak akademik başarıya katkıda bulunabileceği de belirtilmektedir. Fiziksel etkinlikte bulunmak, fizyolojik değişikliklere neden olur ve kan akışını hızlandırarak
beyindeki sinir geçişleri ve iletimi artırır. Bunun sonucunda bilişsel işlemlerde
olumlu gelişim olur. Diğer bir deyişle, gelişim ve öğrenme mekanizmaları birbirlerine bağlı olduklarından, hareketin bilişsel gelişimi uyarması sağlanır (Shephard,1996). Akademik başarı “öğrencilerin okul yaşamında amaçlanan davranışlara ulaşma düzeyi” olarak tanımlamaktadır (Silah,2003). Akademik başarıya etki
eden faktörler araştırmacıların ilgisini çeken konulardan olmuştur. Fiziksel aktivite ve beden eğitimi bu faktörler arasında öne çıkmaktadır (Cocke,2002;Tremblay, 2000; Shephard,1997). Fiziksel aktivite ya da sportif faaliyetlerin akademik
hayata etkileri konusunda farklı görüşler mevcuttur. İlköğretim ve ortaöğretim
çağı çocuklarında yapılan çalışmalar incelendiğinde özellikle bu yaş gruplarında fiziksel aktivitenin akademik başarı üzerinde olumlu etkileri olduğunu ortaya
koymaktadır (Bradley et al., 2013; Ekeland et al., 2004; Kim et al., 2012; Lumpkin and Favor, 2012; Shephard, 1997). Larson ve arkadaşları yaptıkları çalışmada,
öğrencilerin okul sonrası yaptıkları etkinliklerin (okul takım çalışmaları) akademik başarılarını etkilediğini ve okul dışı zamanın etkin kullanımı birey üzerinde
olumlu etkiler oluşturduğunu belirtmişlerdir (Larson, 2000). Fiziksel olarak aktif
olan çocukların okulda daha iyi başarı gösterdikleri yapılan çalışmalarda belirtilmiştir (Shephard,1994; Shephard, 1997; Maynard, 1987). Fiziksel aktivite ile
sağlıklı ve kaliteli yaşam arasındaki ilişkinin yanı sıra, insanın zihinsel ve fiziksel
performansı arasında olumlu bir ilişki olup olmadığı da yıllardır araştırmacıların
ilgisini çekmektedir.
Polat, ritmik cimnastikçiler üzerinde yaptığı çalışmada, ritmik jimnastikçilerle
spor yapmayan öğrencilerin akademik başarı puanlarını kıyaslamış ve ritmik cimnastikçilerin akademik başarılarının daha iyi skorlara sahip olduğunu belirtmiştir
(Polat, 2018). Bu sonucun, düzenli yapılan sportif aktivitelerin, fiziksel gelişimle
beraber zihinsel gelişimi de desteklemesinden kaynaklı olabileceği düşünülebilir
(Yarım,2014).
İbiş ve Aktuğ, düzenli fiziksel aktivite yapan çocukların akademik başarılarını
araştırdıkları çalışmalarında sporun sadece çocukların sağlığı ve fiziksel gelişiminde değil, dikkat eksikliği ve akademik başarı gelişiminde de önemli bir rol
oynadığını belirtmiştir (Ibıs and Aktug,2018). Ishira et al., düzenli fiziksel aktivitelerle elde edilen fiziksel uygunluğu beyin fonksiyonlarını geliştirdiği ve bununla
beraber akademik performansla olumlu ilişkisi olduğunu belirtmişleridir (Ishira
et al.,2918)
Yapılan pek çok çalışmada ders dışı spor etkinliklerine katılımın akademik
başarı üzerinde olumlu etkileri olduğu bulunurken diğer yandan bu aktivitelere
katılımın akademik başarı üzerine çok az ya da olumsuz etkisi olduğunu belirten
çalışmalar da mevcuttur. Şimdiye kadar akademik başarı, beden eğitimi ve spor
dersleri ve fiziksel aktivite düzeyi arasındaki ilişkiler konusunda yapılan araştırmalarda farklı yaş, cinsiyet ve eğitim düzeylerinde farklı sonuçlarının olabileceği gözlemlenmiştir. Yapılan bu çalışmada da ilköğretimde fiziki etkinlikler dersi
saatleri ve sportif faaliyetlerin süresinin artması ile akademik başarı puanlarının
incelenmesidir.