Sanat eği̇ti̇mi̇nde si̇nestezi̇ ve yaratıcılık


GÖKTEPELİLER Ö., AKSOY Ş.

JOURNAL OF ARTS, cilt.5, sa.1, ss.9-19, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 5 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2022
  • Doi Numarası: 10.31566/arts.5.1.02
  • Dergi Adı: JOURNAL OF ARTS
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.9-19
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sinestezi, günlük olaylar sırasında çoğu insan tarafından normalde deneyimlenen duyumlara ek olarak ortaya çıkan, belirli zihinsel olayların neden olduğu duyusal niteliklerin bilinçli bir deneyimidir. Sinestezi, birçok insanı özellikle duyusal birtakım ruh hâllerini bütünleştirerek yeni sanatsal ifade, biçim formları, potansiyeller açısından etkilemektedir. Fenomenin günümüz çerçevesinden teorik ve kavramsal olarak güzel sanatlar eğitimine entegrasyonu, sanat eğitiminin güncelliği ve bütünselliği açısından önem taşımaktadır. Yaratıcılık kavramı ile ilişkilendirilen sinestezi fenomeni, her kültürde sanatsal yaratım süreçlerindeki esinlenme ve ilham alınan faktör olduğundan yaratıcılığı artıran yakın bir anlama sahiptir. Bununla birlikte sanat eğitimi öğrencilerine benzersiz ve sınırı olmayan duyusal ve duygusal deneyimler sağlayarak yaratıcılığı harekete geçirmek, hayal gücüne ilham vermek, ayrıca öğrenci ile sanatsal ürün arasındaki etkileşimi de artırabilmektedir. Dolayısıyla sinestezi, yaratıcılık üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Sinestezi fenomeninin sanat eğitimi alanyazınında farkında olunamayışı ve anlamlandırılamayışı ile okullarda öğrencilerin gelişiminde duyusal olana çok az ilgi gösterilmektedir. Öğrencilerin dünyayı sadece kelimeler ve sayılarla değil, sinestezik deneyimlerle, kendi duyularıyla da bilme yetenekleri okullarda pek gelişememektedir. Kavramı anlamlandırmak için ise öncelikle hakkında bilgi sahibi olmamız gerekmektedir. Dolayısıyla duyusal becerilerin anlamlandırılarak yeniden geliştirilmesi, öğrenciler adına yararlı olacaktır. Böylelikle yaşadıkları sinestezik deneyimleri korumak ve geliştirmek adına daha fazla fırsata sahip olabileceklerdir. Bu anlamda araştırmanın amacı, sinestezi fenomenini kavramak, anlamlandırmak ve yaratıcılık, sanat eğitimi kavramlarıyla bağlantısını inceleyerek eleştirel bir bakış açısı geliştirebilmektir.

Synesthesia is a conscious experience of sensory qualities caused by certain mental events that occur in addition to  the sensations normally experienced by most people during everyday events. Synesthesia affects many people in terms of new artistic expression, style forms, potentials, especially by integrating some sensory moods. The theoretical and conceptual integration of the phenomenon from today’s framework into fine arts education is important in terms of the actuality and integrity of art education. The phenomenon of synesthesia, which is associated with the concept of creativity, has a close meaning that increases creativity as it is the inspiration and inspired factor in artistic creation processes in every culture. In addition, by providing unique and unlimited sensory and emotional experiences to art education students, it can stimulate creativity, inspire imagination, and also increase the interaction between the student and the artistic product. Therefore, synesthesia has had a significant impact on creativity. Little attention is paid to the sensory in the development of students in schools, with the phenomenon of synesthesia not being recognized and understood in the arts education literature. Students abilities to know the world not only through words and numbers, but also through synesthetic experiences and their own senses are not well developed in schools. In order to make sense of the concept, we must first have knowledge about it. Therefore, re-development of sensory skills by making sense will be beneficial for students. Thus, they will have more opportunities to protect and improve their synesthetic experiences. In this sense, the aim of the research is to comprehend and make sense of the phenomenon of synesthesia and to develop a critical perspective by examining its connection with the concepts of creativity and art education.