Akademik Veri Yönetim Sistemi
28. Uluslararası Katılımlı Ulusal Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kongresi, İstanbul, Türkiye, 8 - 11 Nisan 2021, ss.208-209
KAPSAMLI REHABİLİTASYONUN YÜZ GÜLDÜRÜCÜ
SONUÇLARI
Ayça Utkan Karasu, Ülkü Nesrin Demirsoy, Kübra Çetin, İlknur
Onurlu
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp Ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı
Giriş: Koroner arter bypass greft (KABG) operasyonu sonrasında
görülen brakial pleksus yaralanması (BPY) çok nadir bir kompli-
kasyon olmamakla birlikte, çoğunlukla geçici bir durum olduğun-
dan, gerektiği sıklıkta tanı almamakta ve bildirilmemektedir (1).
Brakial pleksus yaralanmalarından sonra kompleks bölgesel ağrı
sendromu (KBAS) gelişebileceği ve bununla ilişkili ciddi nöropa-
tik ağrı ve fonksiyon kayıpları oluşabileceği akılda tutulmalıdır (2).
Bu yazıda KABG operasyonuna bağlı BPY ve bunu takip eden
KBAS tablosuyla kliniğimize başvuran bir hastanın kapsamlı re-
habilitasyonu ve sonuçları sunulmuştur.Olgu Sunumu: Elli altı yaşında erkek hastanın dış merkezde gö-
ğüs ağrısı nefes darlığı şikayetiyle yapılan koroner anjiografisinde
koroner arterlerde darlık saptanmış. İki damara KABG operas-
yonu yapılmış. Ameliyattan sonra sol kolda güçsüzlük, sol avuç
içinde ve 4.-5. parmaklarda yanma, karıncalanma şikayetleri
başlamış. Pregabalin tedavisi başlanmış ancak fayda görmemiş.
Elektrofizyolojik incelemede solda orta ve alt trunkusu tutan bra-
kiyal pleksopatiyle uyumlu bulgulara rastlanmış. Hasta kliniğimize
başvurduğunda sol el-el bilek ödemliydi, renk değişikliği mevcut-
tu, ısı farkı yoktu, motor muayenede sol el bilek fleksiyonu ve
ekstansiyonu 4/5, parmak fleksiyon, ekstansiyon, abdüksiyon
ve addüksiyonu 3/5 idi (Figür 1). Duyu muayenesinde sol el 4.,
5. parmaklarda dizestezi mevcuttu. El- el bilek grafisinde osseoz
yapılarda dansite azalmıştı. Kemik sintigrafide bulgular sol el bi-
leği ve el eklemlerinde KBAS ile uyumlu olarak raporlandı (Figür
2). Hastanın tedavi öncesi Vizüel Analog Skala ağrı skoru (VAS)
7 idi. Eş zamanlı olarak kardiyak rehabilitasyon ve KBAS’a yö-
nelik rehabilitasyon başlandı. Kardiyak rehabilitasyon programı
kapsamında 10 hafta boyunca, haftada 3 gün yürüyüş bandında
submaksimal aerobik egzersiz ve haftada 3 gün, günde 30 dakika
tüm vücut kuvvetlendirme egzersizleri yaptırıldı. KBAS’a yönelik
el rehabilitasyon ünitesinde hastaya haftada 3 gün, 30 dakika
desensitizasyon teknikleri (fluidoterapi, kontrast banyo), TENS
ve germe güçlendirme egzersizlerinden oluşan bir rehabilitasyon
programı uygulandı. Hastaya kardiyak rehabilitasyonun başlan-
gıcında ve bitişinde yapılan efor testleri değerlendirildiğinde is-
tirahat kalp hızı ve çift çarpım değerinde düşüş, kalp hızı topar-
lamasında artış kaydedildi. El rehabilitasyon ünitesindeki tedavi
sonrasında motor muayenede el bilek fleksiyonu, ekstansiyonu,
başparmak abdüksiyonu 5/5, parmak fleksiyon, ekstansiyonu ve
addüksiyonu 5-/5, duyu muayenede 4. ve 5. parmaklarda mini-
mal hipoestezi olduğu görüldü. Hastanın tedavi sonrası VAS ağrı
skoru 2 idi. Sol el- el bilekteki ödem ve renk değişikliği belirgin
olarak azalmıştı (Figür 3).
Tartışma: KBAS tedavisinde ağrıyı azaltmak, ekstremite fonk-
siyonlarını geri kazandırmak ve komplikasyonları önlemek için
multidisipliner ve kapsamlı bir tedaviye ihtiyaç vardır. Ayrıca
KABG sonrasında hastanın ihtiyaçlarına uygun bir kardiyak re-
habilitasyon programının; mortalite ve morbiditeyi azalttığı, has-
tanın sosyal ve mesleki durumunu geliştirdiği bilinmektedir (3).
Hastamızda uyguladığımız kapsamlı rehabilitasyon programı
ile objektif klinik iyileşme görüldü. Yapılan görüşmede hastanın
kendi sağlık durumunda fiziksel, psikososyal ve mesleki alanlar-
da olumlu değişikliler gözlemlediği öğrenildi. Bu olgu kapsamlı
rehabilitasyon uygulamalarının başarılı sonuçlarını göstermesi
açısından sunulmaya değer bulunmuştur.
Anahtar kelimeler: Kardiyak rehabilitasyon, kompleks bölgesel ağrı
sendromu, brakial pleksus nöropatileri, koroner arter bypass cerrahisi