Akademik Veri Yönetim Sistemi
Climate Change: Child and Adolescent Health and Mental Health, Hatice Aksu,Börte Gürbüz Özgür, Editör, Türkiye Klinikleri Yayınevi, Ankara, ss.8-17, 2023
İklim değişikliği, insan yaşamının çeşitli yönleri üzerinde önemli etkileri olan ve süreklilik arz eden küresel bir sorundur. İnsan sağlığı üzerinde hem direkt hem de indirekt etkileri bulunmaktadır. İklim değişikliğinin insan sağlığı üzerindeki etkileri sadece maruz kalan kuşak ile sınırlı olmayıp, epigenetik kalıtım yoluyla gelecek nesilleri de etkileme potansiyeline sahiptir. Epigenetik, DNA dizisini direkt olarak değiştirmeden gen ifadesini ve fenotipi düzenleyen kalıtsal değişiklikleri tanımlamaktadır. Epigenetik modifikasyonlar gelişimsel sürecin düzenlenmesinde, yaşamsal fonksiyonların sürdürülebilmesi için gerekli olan fizyolojik gen dozajının ayarlanmasında, organizmaların çevre koşullarındaki değişikliklere adaptasyonunda kilit rol oynamaktadır. Bununla birlikte epigenetik kalıtımın, maladaptasyon olarak da tanımlanabilecek bazı patolojik durumların da gelecek nesillere aktarılmasına neden olduğu gösterilmiştir. Son yıllardaki araştırmalar ve bilimsel kanıtlar iklim değişikliğinin epigenetik değişiklikler ile insan fizyolojisi üzerinde etkileri olduğunu kanıtlamaktadır. Bu nedenle, dış çevrenin genler üzerindeki etkileri insanda hastalık etiyopatogenezine rol oynayabilir ve bu etkilerin bir kısmı kalıtsal olabilir. Bunu destekleyecek şekilde; yapılan araştırmalar ile, epigenetik tarafından yönetilen gen ifade kalıplarının bozulmasının, özellikle otoimmün hastalıklara, metabolik ve psikiyatrik bozukluklara ve kanserlere neden olabileceğine dair kanıtlar da artmaktadır. Hastalıkların altında yatan epigenetik mekanizmaların daha fazla tanımlanması, bu spesifik mekanizmaları hedef alan yeni tedavilerin patogenezine ilişkin anlayışımızı da geliştirebilir.
Climate change is a continuous global phenomenon that has significant implications on various aspects of human life. It has both direct and indirect effects on human health. The effects of climate change on human health are not only limited to the exposed generation, but also have the potential to affect future generations through epigenetic inheritance. Epigenetics refers to heritable changes that regulate gene expression and phenotype without altering the primary DNA sequence. Epigenetic modifications play a crucial role in the regulation of the developmental process, tuning the physiological gene dosage required for the maintenance of vital functions, and adaptation of organisms to changes in environmental conditions. However, it has also been shown that epigenetic inheritance causes the transmission of some pathological conditions, which can also be defined as maladaptation, to future generations. Recent studies and scientific evidence prove that climate change has effects on human physiology through epigenetic changes. Therefore, the effects of the external environment on genes may play a role in disease etiopathogenesis in humans and some of these effects may be heritable. In support of this, there is growing evidence that disruption of gene expression patterns governed by epigenetics can lead to autoimmune diseases, metabolic and psychiatric disorders and cancers. Further delineation of epigenetic mechanisms that underlie disorders may also enhance our understanding of the pathogenesis of novel treatments that target these specific mechanisms.