Salgınlar Tarihine Bir Bakış: Mahşerin Dördüncü Atlısı Salgınların Verdiği Mesajı Anlamak


ÇENCEN N., ÇOBANOĞLU YÜKSEL N., Altan D.

Diyalektolog Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, sa.34, ss.81-97, 2024 (Hakemli Dergi)

Özet

Dünyanın en eski sakinlerinden olan salgın hastalıklar davetsiz misafir gibi aramıza girmemiş, kitlesel ölümlere yol açan canavar rolünü üstlenmeleri için insanlar da ellerinden geleni yapmışlardır. Hem tarihin akışını etkileyen hem de bu akıştan etkilenen salgın hastalıkların dünyadaki değişimlerin anlaşılmasında önemli rolü olduğu son yaşanan COVID-19 salgınıyla bir kez daha gün yüzüne çıkmıştır. Salgın hastalıklar milyonlarca kişinin ölümüne neden olmuş, yenilmez sanılan orduları durdurmuş, toplumsal hayatı birçok açıdan biçimlendirmişlerdir. Çalışma nitel araştırma deseninde tasarlanmış ve çalışmada doküman incelemesi ve betimsel içerik analizi kullanılmıştır. Veba, çiçek, frengi, kolera, verem, sıtma, cüzzam, tifüs, kızamık, influenza, menenjit, sarıhumma, İspanyol gribi, HIV ve koronavirüsler gibi salgın hastalıklar toplu ölüm hadiselerine sebep olmuşlar ve tarih boyunca insanlığı derinden etkilemişlerdir. Salgın hastalıklar; ruh sağlığı ve sosyal yaşam, askeri ve siyasi yaşam, ekonomik hayat, iskân, göç, nüfus, din, bilim, kültür sanat, medeniyet alanlarında derin izler bırakmıştır. Salgınlar geçtiği yerlerde milyonlarca insanı ölüme sürüklemiş, kitlesel ölümlere yol açmış, böylece genel dünya nüfusu üzerinde menfi olarak büyük bir tahribat meydana getirmiştir. Salgın hastalıklar çıktıkları veya geçtikleri ülkelerin, ticari düzenini sekteye uğratmış, ekonomik hayatını büyük ölçüde etkilemiştir. Hastalığın sebep olduğu insan kayıpları ve göçler dolayısıyla iş ve çalışma hayatı felce uğramış, tarım ve hayvancılık yeterli derecede yapılamamıştır. Salgın hastalıklar geçici veya daimî göçlere de sebep olmuştur.