Akademik Veri Yönetim Sistemi
BALKAN 11TH INTERNATIONAL CONFERENCE ON APPLIED SCIENCES, Skopje, Makedonya, 4 - 07 Nisan 2024
Sağlıklı
yaşam tarzı davranışlarının oluşmasında çocukluk ve adölesan dönemleri önemli
bir yere sahiptir. Çocukluk
ve adölesan dönemde temeli atılan olumlu sağlık davranışlarının yetişkinlikte
de devam ettiği bilinmektedir. Adölesanların çoğu bu dönemde
sağlıklı yaşam tarzı davranışları ile ilgili kararları alırken bağımsızdır.
Ancak adölesanların bu kararları alırken fiziksel, ruhsal, sosyal, çevresel ve
ailesel faktörlerden etkilenmesi olasıdır.
Bu faktörlerin yanı sıra inanç, motivasyon gibi bireysel faktörler de
adölesanların sağlıklı yaşam tarzı davranış seçimlerini yakından
etkilemektedir. Özellikle adölesanların sağlıklı yaşam
tarzı davranışlarına olan inançları olumlu-olumsuz sağlık davranışları ile
yakından ilişkili olup,
olumlu inançlara sahip olan adölesanların sağlıklı tutum ve yaşam tarzı
seçimleri yaptığı bilinmektedir. Sağlıklı yaşam tarzı davranışlarını sürdürmeye
ilişkin olumsuz inançlara sahip olan adölesanlarda ise sağlıksız seçimler ve
davranışlar ortaya çıkabilmektedir. Sağlıklı yaşam tarzını benimsemede sağlık okuryazarlığının belirleyici olduğu, sağlık okuryazarlık becerilerinin adölesanların
sağlıklı yaşam tarzı davranışlarını geliştirdiği ve sağlık bilgilerini
artırdığı bilinmektedir. Zamanlarının büyük bir kısmını okulda
geçiren adölesanların sağlık okuryazarlık düzeylerini artırma ve olumlu sağlık
davranışları kazanmalarında eğitim ortamlarının önemi büyüktür. Bu noktada adölesanlara okul
çağı döneminde sağlık okuryazarlığı becerilerinin kazandırılmasında okul sağlığı hemşirelerine önemli
sorumluluklar düşmektedir. Okul sağlığı hemşirelerinin
adölesanların sağlık
okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi, sağlık okuryazarlığını
artırmaya yönelik planlamalar yapılması ve doğru bilgiye ulaşmaları konusunda
rehberlik yapmaları sorumlulukları arasında yer almaktadır. Böylece hemşireler adölesanların
sağlık okuryazarlık düzeylerini artırarak, bilinçli, sağlık okuryazarı olan bir
neslin yetişmesine katkı sağlar. Bu derlemede okul sağlığı hemşireliği özelinde adölesanların sağlıklı
yaşam tarzı inançları ve sağlık okuryazarlığının etkisini tartışmak
amaçlanmıştır.
Anahtar
Kelimeler: Sağlık okuryazarlığı, sağlıklı yaşam tarzı
inançları, adölesan, hemşirelik
Childhood and
adolescence periods have an important place in the formation of healthy
lifestyle behaviors. It is known that positive health behaviors, the foundation
of which is laid in childhood and adolescence, continue into adulthood. Most
adolescents are independent in making decisions about healthy lifestyle
behaviors during this period. However, adolescents are likely to be influenced
by physical, psychological, social, environmental and familial factors when
making these decisions. In addition to these factors, individual factors
such as beliefs and motivation also closely affect the healthy lifestyle
behavior choices of adolescents. In particular, adolescents' beliefs in healthy
lifestyle behaviors are closely related to positive-negative health behaviors,
and it is known that adolescents with positive beliefs make healthy attitudes
and lifestyle choices. On the other hand, adolescents with negative beliefs
about maintaining healthy lifestyle behaviors may make unhealthy choices and
behaviors. It is known that health literacy is decisive in adopting a healthy
lifestyle, and health literacy skills improve adolescents' healthy lifestyle
behaviors and increase their health knowledge. Educational environments are of
great importance for adolescents, who spend most of their time at school, to
increase their health literacy levels and acquire positive health behaviors. At
this point, school health nurses have important responsibilities in providing
adolescents with health literacy skills during the school-age period. It is
among the responsibilities of school health nurses to determine the health
literacy levels of adolescents, to make plans to increase health literacy and
to guide them in accessing the right information. Thus, nurses contribute to
the upbringing of a conscious, health-literate generation by increasing the
health literacy levels of adolescents. In this review, it is aimed to discuss
the effect of adolescents' healthy lifestyle beliefs and health literacy on
school health nursing.
Keywords: Health literacy, healthy lifestyle beliefs,
adolescents, nursing