THE IMPROVING EFFECT OF HEALTH LITERACY ON ADOLESCENTS’ HEALTHY LIFESTYLE BELIEFS: FROM THE PERSPECTIVE OF SCHOOL HEALTH NURSING


ÇAK ÜÇLER E., BİLGİLİ N.

BALKAN 11TH INTERNATIONAL CONFERENCE ON APPLIED SCIENCES, Skopje, Makedonya, 4 - 07 Nisan 2024

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Skopje
  • Basıldığı Ülke: Makedonya
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sağlıklı yaşam tarzı davranışlarının oluşmasında çocukluk ve adölesan dönemleri önemli bir yere sahiptir. Çocukluk ve adölesan dönemde temeli atılan olumlu sağlık davranışlarının yetişkinlikte de devam ettiği bilinmektedir. Adölesanların çoğu bu dönemde sağlıklı yaşam tarzı davranışları ile ilgili kararları alırken bağımsızdır. Ancak adölesanların bu kararları alırken fiziksel, ruhsal, sosyal, çevresel ve ailesel faktörlerden etkilenmesi olasıdır.  Bu faktörlerin yanı sıra inanç, motivasyon gibi bireysel faktörler de adölesanların sağlıklı yaşam tarzı davranış seçimlerini yakından etkilemektedir. Özellikle adölesanların sağlıklı yaşam tarzı davranışlarına olan inançları olumlu-olumsuz sağlık davranışları ile yakından ilişkili olup, olumlu inançlara sahip olan adölesanların sağlıklı tutum ve yaşam tarzı seçimleri yaptığı bilinmektedir. Sağlıklı yaşam tarzı davranışlarını sürdürmeye ilişkin olumsuz inançlara sahip olan adölesanlarda ise sağlıksız seçimler ve davranışlar ortaya çıkabilmektedir. Sağlıklı yaşam tarzını benimsemede sağlık okuryazarlığının belirleyici olduğu, sağlık okuryazarlık becerilerinin adölesanların sağlıklı yaşam tarzı davranışlarını geliştirdiği ve sağlık bilgilerini artırdığı bilinmektedir. Zamanlarının büyük bir kısmını okulda geçiren adölesanların sağlık okuryazarlık düzeylerini artırma ve olumlu sağlık davranışları kazanmalarında eğitim ortamlarının önemi büyüktür. Bu noktada adölesanlara okul çağı döneminde sağlık okuryazarlığı becerilerinin kazandırılmasında okul sağlığı hemşirelerine önemli sorumluluklar düşmektedir. Okul sağlığı hemşirelerinin adölesanların sağlık okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi, sağlık okuryazarlığını artırmaya yönelik planlamalar yapılması ve doğru bilgiye ulaşmaları konusunda rehberlik yapmaları sorumlulukları arasında yer almaktadır. Böylece hemşireler adölesanların sağlık okuryazarlık düzeylerini artırarak, bilinçli, sağlık okuryazarı olan bir neslin yetişmesine katkı sağlar. Bu derlemede okul sağlığı hemşireliği özelinde adölesanların sağlıklı yaşam tarzı inançları ve sağlık okuryazarlığının etkisini tartışmak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Sağlık okuryazarlığı, sağlıklı yaşam tarzı inançları, adölesan, hemşirelik

Childhood and adolescence periods have an important place in the formation of healthy lifestyle behaviors. It is known that positive health behaviors, the foundation of which is laid in childhood and adolescence, continue into adulthood. Most adolescents are independent in making decisions about healthy lifestyle behaviors during this period. However, adolescents are likely to be influenced by physical, psychological, social, environmental and familial factors when making these decisions.  In addition to these factors, individual factors such as beliefs and motivation also closely affect the healthy lifestyle behavior choices of adolescents. In particular, adolescents' beliefs in healthy lifestyle behaviors are closely related to positive-negative health behaviors, and it is known that adolescents with positive beliefs make healthy attitudes and lifestyle choices. On the other hand, adolescents with negative beliefs about maintaining healthy lifestyle behaviors may make unhealthy choices and behaviors. It is known that health literacy is decisive in adopting a healthy lifestyle, and health literacy skills improve adolescents' healthy lifestyle behaviors and increase their health knowledge. Educational environments are of great importance for adolescents, who spend most of their time at school, to increase their health literacy levels and acquire positive health behaviors. At this point, school health nurses have important responsibilities in providing adolescents with health literacy skills during the school-age period. It is among the responsibilities of school health nurses to determine the health literacy levels of adolescents, to make plans to increase health literacy and to guide them in accessing the right information. Thus, nurses contribute to the upbringing of a conscious, health-literate generation by increasing the health literacy levels of adolescents. In this review, it is aimed to discuss the effect of adolescents' healthy lifestyle beliefs and health literacy on school health nursing.

Keywords: Health literacy, healthy lifestyle beliefs, adolescents, nursing