Giriş ve Amaç: Çölyak hastalarında demir eksikliği anemisi sıklıkla görülmektedir. Hepsidin demir metabolizmasında ve emiliminde önemli rolü olan bir proteindir. Literatürde çölyak hastalarında hepsidin düzeylerinin incelendiği sınırlı sayıda araştırma vardır ve bu araştırmalarda farklı sonuçlar elde edilmiştir. Bu çalışmada çölyak hastaları ve sağlıklı kontrollerde hepsidin düzeylerini karşılaştırmak ve demir parametreleriyle ilişkisini değerlendirmek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Tüm hastalar için çölyak hastalığı tanısı serolojik testler, klinik ve endoskopik bulgulara dayandırılarak konulmuştur. Hastaların kan örnekleri ilk başvuruda alınarak analiz zamanına kadar saklanmıştır. Bunlara ek olarak tam kan sayımı parametreleri, serum demir, serum demir bağlama kapasitesi, ferritin düzeyleri gibi demir parametreleri, C-reaktif protein, eritrosit sedimentasyon hızı, serum eritropoetin ve serum hepsidin düzeyleri de çalışılmıştır. Hastaların demografik verileri, klinik bulguları, patoloji sonuçları hastane veri sisteminden alınarak kaydedilmiştir. Tüm parameteler açısından sağlıklı kontrol ve hasta grupları arasında karşılaştırma yapılmış ve serum hepsidin düzeyleri ile korelasyonları değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya 39 yeni tanı çölyak hastası ve 30 sağlıklı kontrol dahil edildi. Hasta grubunun büyük çoğunluğu kadındı (%73). Tanıda 39 hastanın 18’inde demir eksikliği anemisi tespit edildi (%46). Serum hepsidin düzeyleri çölyak hastalarında sağlıklı kontrollere göre daha düşüktü [sırasıyla, 10031 (811 - 74147) pg/ml ve 20199 (4506 - 89163) pg/ml; p = 0.031). Anemisi olan çölyak hastalarında anemisi olmayanlara göre serum hepsidin düzeyleri açısından istatistiksel anlamlı farklılık saptanmadı (p = 0.5). Çölyak hastalarında hepsidin düzeyleri ferritin, transferrin satürasyonu ile pozitif korelasyon gösterdi [sırasıyla; (r = 0.752, p < 0.001), (r = 0.456, p = 0.004)]. Sonuç: Çölyak hastalarında demir eksikliği anemisi sıklıkla görülmektedir. Hepsidin düzeyleri çölyak hastalığında sağlıklı kontrollere göre düşük bulunmuştur. Hepsidin, çölyak hastalarında demir metabolizmasının önemli bir düzenleyici aktörü olarak değerlendirilmiştir.
Background and Aims: Iron deficiency anemia is a common presenting finding in patients with celiac disease. Hepcidin is a key player in iron metabolism. In literature, there is limited and controversial data about serum hepcidin level in celiac disease. We aimed to compare serum hepcidin levels in celiac patients and healthy controls and to evaluate the relationship between hepcidin levels and iron parameters. Materials and Methods: Diagnosis of celiac disease was established by serological, clinical and endoscopic findings. At the first admission, blood samples of the patients were taken and stored until the time of analysis. All subjects underwent following tests: complete blood count parameters, iron parameters including serum iron level, ferritin, total iron binding capacity and transferrin saturation, C-reactive protein, erythrocyte sedimentation rate, serum erythropoietin level and serum hepcidin level. Patient's demographics, clinical findings and pathological characteristics were also recorded. These parameters were compared in groups and correlation analysis was performed between serum hepcidin level and other parameters. Results: Thirty nine newly diagnosed celiac patients and 30 healthy controls were included in the study. The vast majority of the patients were female (73%). Iron deficiency anemia was detected in 18 of 39 patients at the time of diagnosis (46%). Serum hepcidin levels were lower in celiac patients than in healthy controls [10031 (811 - 74147) pg/ml and 20199 (4506 - 89163) pg/ml, respectively; p = 0.031). There was no statistically significant difference in serum hepcidin levels in celiac patients with anemia compared to patients without anemia (p = 0.5). Hepcidin levels were positively correlated with ferritin and transferrin saturation [(r = 0.752, p < 0.001), (r = 0.456 p = 0.004), respectively]. Conclusions: Iron deficiency anemia is common in celiac patients. We found that hepcidin levels were lower in celiac patients than in healthy controls. Hepcidine has been evaluated as a prominent regulator actor of iron metabolism in patients with celiac disease.
