XIV. Türk Tıp Tarihi Kongresi, Hatay, Türkiye, 08 Haziran 2022, ss.48
Hızla çoğalan
tıp bilgileri, uygulamada genel tababetten ileri uzmanlaşmaya geçişi bir
gereklilik haline getirmiştir. Çocukların cerrahi hastalıkları ve çocuklara
çeşitli girişimsel müdahaleler çağlar öncesine dayansa da uzmanlık alanı olarak
çocuk cerrahisinin gelişimi son yüzyılda meydana gelmiştir. Bu nedenle çocuk
cerrahisi oldukça genç bir cerrahi bilim dalı ve tıbbi uzmanlık alanıdır.
İslam
dünyasında, 10. yüzyılda Zehravi yazdığı 30 ciltlik tıp ansiklopedisinde çocuk
cerrahisi ile ilgili çeşitli hastalıklarda tedavi yöntemlerine değinmiş,
Amasyalı Şerafeddin Sabuncuoğlu ise düzenlemeler, eklemeler ve minyatürlerle
zenginleştirdiği Cerrahiyet’ül Haniyye isimli eseri ile çocuk cerrahisi için
önemli bir kaynak kitap oluşturmuştur. Türkiye’de ilk çocuk hastanesi Sultan
II. Abdülhamid döneminde Hamidiye-i Etfal adında 1899 yılında kurulmuş olup
bünyesinde çocuk cerrahisi pavyonu barındırmakta idi. Daha sonra çocuk
cerrahisi kliniği “Çocuk Cerrahisi ve Ortopedisi Kliniği” olarak 1933 yılında
İstanbul Üniversitesi bünyesinde Dr. Akif Şakir Şakar tarafından kurulmuştur.
Modern anlamda Çocuk Cerrahisi Kliniği ise ilk olarak Ege Üniversitesi’nde Çocuk
Cerrahisi ve Ortopedi Kliniği olarak 1959 yılında kurulmuş olup Dr. İhsan
Numanoğlu tarafından 1961 yılında faaliyete geçmiştir. İkinci klinik ise o
tarihte Ankara Üniversitesi bünyesinde olan Hacettepe Çocuk Hastanesinde 1963
yılında Dr. Akgün Hiçsönmez tarafından kurulmuştur. Çocuk cerrahisi tıp
fakültesi müfredatına ilk kez 1931 yılında İstanbul Üniversitesi’nde Dr. Akif
Şakar tarafından eklenmiştir. 1961 yılında çocuk cerrahisi ve ortopedi
birbirinden ayrılmıştır. 1962 yılında Çocuk cerrahisi ihtisas tüzüğünde, 2
yıllık “şirürji grupu ihtisası” sonrası 3 yıl çocuk şirürjisi ihtisası ile üst
ihtisas alanı, 1973 yılında ise ihtisas alanı haline gelmiştir. 1982 yılında
ise Çocuk Cerrahisi, anabilim dalı olarak tanınmıştır.
Bu bildiri ile
çocuk cerrahisinin tarihçesini derleyerek, hem Türk tıp tarihine bir not
bırakmak hem de yetişmekte olan çocuk cerrahlarını çocuk cerrahisinin tarihçesi
hakkında bilgilendirmek istedik.