Amaç: Bu çalışmada Revize Edilmiş Diyabet Öz Bakım Envanteri’nin (RDÖBE) ve Algılanan Diyabet Öz Yönetimi Ölçeği’nin (ADÖYÖ) Türkçe versiyonlarının geçerlik ve güvenirliğini n değerlendirmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışma metodolojik tipte tasarlanmıştır. Ölçeklerin Türkçeye çevirisi çeviri-geri çeviri yöntemi ile yapılmış ve 14 uzman tarafından kapsam geçerliği değerlendirilmiştir. Son test aşamasında ölçekler 150 tip 1 ve 328 tip 2 diyabet hastasına uygulanmıştır. Ölçeklerin yapı geçerliği açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi (AFA ve DFA), yakınsak ve bilinen gruplar geçerliği ile test edilmiştir. Ölçeklerin güvenirliğini belirlemek için Cronbach-α ile iç tutarlılığı değerlendirilmiştir. Test-tekrar test güvenirliği için sınıf içi korelasyon katsayısı (ICC) hesaplanmıştır. Ölçek puanları arasındaki ilişki Spearman Korelasyon Katsayısı ile incelenmiştir. Bulgular: Tip 1 diyabet grubunda AFA; RDÖBE ve ADÖYÖ’nin tek faktörlü yapıları için faktör yüklerinin 0,371 ile 0,794 arasında; tip 2 diyabet grubunda ise RDÖBE ve ADÖYÖ’nin tek faktörlü yapıları için faktör yüklerinin 0,353 ile 0,756 arasında olduğunu göstermiştir. Her iki diyabet grubunda ölçeklerin DFA sonucu tek faktörlü yapıları doğrulanmış ve uyum indeksleri kabul edilebilir düzeyde bulunmuştur. Ölçeklerin test-tekrar test güvenirliği için ICC değerleri >0,9 bulunmuştur. Cronbach-α, Tip 1 diyabet grubunda RDÖBE için 0,831, ADÖYÖ için 0,784 iken tip 2 diyabet grubunda RDÖBE için 0,785, ADÖYÖ için 0,822’dir. Ayrıca ADÖYÖ ile RDÖBE puanları arasında da orta düzeyde pozitif ilişki saptanmıştır ( r= 0,553; p<0,001). Sonuç: Tek faktörlü RDÖBE ve ADÖYÖ’nün Türkçe versiyonları geçerli ve güvenilir bulunmuştur. Her iki ölçek de tedaviye uyumla ilgili önemli faktörlerin belirlenmesine ve hastaların diyabet yönetimine yardımcı olacaktır.
Aim: This study aimed to evaluate the validity and reliability of the Turkish versions of Self-care Inventory-revised (SCI- R) and the Perceived Diabetes Self-Management Scale (PDSMS). Material and methods: In this methodological study, scales were translated into Turkish via the translation-back translation method. Scales' content validity was evaluated by 14 experts, leading to the final versions approved by a committee. For final phase, the scales were tested on 150 type 1 and 328 type 2 diabetic patients. The structural validity of the scales was tested with exploratory and confirmatory factor analysis (EFA and CFA), as well as convergent and known groups validity. Scales reliability was assessed using Cronbach-α and intraclass correlation coefficient (ICC). The relationship between scale scores was examined by the Spearman Correlation Coefficient. Results: The EFA analyses demonstrated factor loadings for the single-factor structures of the Turkish versions of SCI-R and PSDMS ranging between 0.371-0.794 and 0.353-0.756 in type 1 and type 2 diabetes groups, respectively. The single- factor structures of the Turkish versions of SCI-R and PSDMS were confirmed through CFA analyses. The ICC values for test-retest reliability of the scales were >0.9. Cronbach-α values for Turkish SCI-R and PSDMS showed good internal consistency (0.831 and 0.784 for type 1; 0.785 and 0.822 for type 2 diabetes) Moreover, a moderate positive correlation was found between Turkish SCI-R and PSDMS scores. (r=0.553; p<0.001). Conclusion: The Turkish versions of SCI-R and PSDMS, displaying a single-factor structure like their originals, have been found to be valid and reliable.
