Uluslararası Katılımlı 18. Ulusal Çocuk Acil Tıp ve Yoğun Bakım Kongresi ve 14. Çocuk Acil Tıp ve Yoğun Bakım Hemşireliği Kongresi’, Antalya, Türkiye, 2 - 05 Kasım 2022, ss.34-35
Çocuklarda Gastrik Sonda Yerinin Yatak Başı Ultrasonografi ile Değerlendirilmesi
Ayla Akca Çağlar, Okşan Derinöz Güleryüz, Songül Tomar Güneysu, Özlem Çolak Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Acil Bilim Dalı, Ankara, Türkiye
GİRİŞ
Gastrik sonda (nazogastrik/oragastrik) uygulaması çocuk acilde gastrik dekompresyon, enteral beslenme ve ilaç verme amacıyla sıklıkla kullanılmaktadır. Gastrik sonda yerini belirlemede direk grafi altın standart olarak kabul edilmektedir. Literatürde gastrik sonda yerinin belirlenmesinde ultrasonografinin kullanımı ile ilgili çocuklarda sınırlı sayıda çalışmalar mevcuttur. Bu araştırmada; gastrik sonda uygulanan çocuklarda yatak başı ultrasonografi (USG) yöntemi ile gastrik sonda yerini değerlendirmeyi amaçladık.
GEREÇ VE YÖNTEM
Araştırmaya Eylül 2022- Ekim 2022 tarihleri arasında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Acil Bilim Dalı’na başvuran 0-18 yaş arası gastrik sonda uygulanmış olan hastalar dahil edildi. Ultrasonografi görüntülemesi hastaların epigastrik bölgesine konveks prob yerleştirilerek B-modda, direk grafi verilerine kör olarak yapıldı, görüntüler kayıt altına alındı. Gastrik sondanın ultrasonografi ve direk grafi görüntüleri karşılaştırıldı. Hastaların demografik, klinik özellikleri ve görüntüleme bulguları değerlendirildi. BULGULAR Çalışmaya 15 (11’i erkek) hasta dahil edildi. Hastaların yaş ortancası 19 (Çeyrekler arası oran 6-74) ay idi. Hastaların biri hariç diğerlerinde altta yatan kronik nörolojik hastalık ve konjenital anomaliler mevcut idi. Gastrik sonda 2 hastada dekompresyon amacıyla, diğer hastalarda enteral beslenme amacıyla uygulanmış idi. Direkt grafi ile gastrik sondanın midede olduğu tespit edilen 13 hastanın 11’inde (%85) USG ile de sondanın midede olduğu gösterildi. Gastrik sondanın midede olmadığı tespit edilen 2 hastanın 2’sinde de USG ile de gastrik sondanın doğru yerinde olmadığı tespit edildi. Gastrik sonda yerini doğru bir şekilde tespit etme bakımından USG’nin sensitivitesi %84,6, spesifisitesi %100 olarak saptandı.
SONUÇ Çocuklarda gastrik sonda yerini doğrulamak için USG’nin kullanımı hastaların radyasyon maruziyetini azaltmak için radyografiye alternatif bir yöntem olabilir. Ancak, USG’nin bu alanda uygulanabilir olduğunu söyleyebilmek için daha geniş hasta popülasyonuna sahip çalışmalara ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelimeler: Çocuk acil, Gastrik sonda, Ultrasonografi