90.	Dezenformasyonlu, Yeni Özneli Dezenformasyonlar! http://www.mektepligazete.com.Köşe Yazıları. Mustafa Karaağaçlı. 25.09.2024.

Karaağaçlı, MUSTAFA

90. Dezenformasyonlu, Yeni Özneli Dezenformasyonlar! http://www.mektepligazete.com.Köşe Yazıları. Mustafa Karaağaçlı. 25.09.2024.

Karaağaçlı M.

Diğer, ss.1-4, 2024

Yayın Türü: Diğer Yayınlar / Diğer
Basım Tarihi: 2024
Sayfa Sayıları: ss.1-4
Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Dezenformasyonlu,

Yeni Özneli Dezenformasyonlar!

Dr.Öğr.Üyesi Mustafa KARAAĞAÇLI*

1.Öndeyi

“Dezenformasyonlu, Yeni Özneli Dezenformasyonlar!” konusuyla ilgilenilen bu çalışmada; Türkiye coğrafyasında yoğunlaşan Dezaenformasyon olgusuna Ulusal kamu oyununun dikkatini çekmektir. Çalışma, kaynaklarda sıralanan literatür verilerine ek olarak yazarın postpozitivist görüşleriyle oluşturulmuştur.

Çalışma sistematiği; (1)Öndeyi, (2)Dezenformasyon Epistemosu, (3)Dezenformasyonun Amaçları, (4)İletişim Çağında Dezenformasyon Araçları ve Ortamları,(5)Her Alanda Yapılan Dezenformasyona Evrensel ve Ulusal Örnekler, (6)Sonuçlar, (7)Öneriler, (8)Vargı ve Yargı alt başlıklarında kaleme alınmıştır.

2.Dezenformasyon Epistemosu

Dezenformasyon kavramının anlamı; yanlış, doğruluğu bulunmayan bilgidir. Dezenformasyon bağlamına göre yani yer, durum, zaman değişkenlerine göre kasıtlı olarak yayılan gerçek dışı çarpıtma bilgidir.

Bu anlamları dezenformasyonun özünde kötü niyeti ve olumsuz etkileri esas aldığını gösterirken; n insani ve toplumsal olarak kötü etkilere yöneldiği somutlanır. Çünkü; Dezenformasyon bir tür sosyal baskıdır (Mardin, 2027).

3.Dezenformasyonun Amaçları

Gezegende her olgu, olay ve sürecin kendi ölçeğinde bir amacı yada amaçlar dizini vardır.

Dezenformasyonun da bu noktada amaçladıkları ana çizgilerle şunlardır:

Karşı görüşte olanları,

· Zor durumda bırakmak,

· Rencide etmek,

· Aşağılamak,

· Küçük düşürmek ve

· Toplumsal iklimi etkilemektir.

Bu amaçları gerçkeleştirmeye yönelen dezenformasyonun yalandan, sahtelikten, gerçeği saptırmadan var olanı çarpıtmadan beslendiği açıkça görülmektedir.

4.İletişim Çağında Dezenformasyon Araçları ve Ortamları

Emdüstri Çağı, ataom çağı, bilgi çağı darken yaşanılan günler iletişim çağı olarak adalandırılıyor (Karaağaçlı, 2019: 133-135). Bireysel ve toplumsal olarak gerçek zeminin ötesinde algı seçiciliğine götüren dezenformasyon, kötü, olumsuz ve zihinsel seçiciliği bozan iletişim araçalarını ve ortamlarını kullanır.

Dezenformasyon sahte belge, sahte el yazısı, fotomontaj ve montaj filmler ile fabrikasyon istihbarat ve dedikoduların duyurulması gibi araçsal yöntemlerden faydalanır.

Dezenformasyonun kullandığı, araçlara ve ortamlara bakıldığında ise aşağıdaki görünüm ortaya çıkmaktadır:

· Konvansiyonel medya: radyo, televizyon, gazeteler, dergiler, bültenler, basın bildirileri.

· Elektronik ve bilişim temelli medya: e-ortamlı iletişimler, facebook, x, linkedin, instagram, pinterest, whattssap, bloglar, messenger ve youtube gibi antisosyal medya* olduğu gözleniyor (Karaağaçlı, 2024:239).

iletişim çağında yukarı satırlarda sıralanan gerek konvansiyonel gerekse elektronik ve bilişim temelli medya ortamları dezenformasyon amaçlı bireyleri kitleleri yaygın, sürekli, olumsuz etkilemeye dönük çok etkili ve fütursuz-rahatça kullanılmaktadır.

5.Her Alanda Yapılan Dezenformasyona Evrensel ve Ulusal Örnekler

(1)Evrensel ve (2)Ulusal ölçeklerde hemen her alanda karşılaşılan dezenformasyon örnekleri aşağıda somutlandırılmaktadır:

5.1.Evrensel ölçekte dezenformasyon alanları: Evrensel ölçekte ezenformasyonun en çok kullanıldığı alanlardan seçilmiş bazıları şunlardır:

Savaşlar, şiddet, silahlanma, barış sahtelikleri, gelişmemiş savaşlar, silahlanma, barış sahtelikleri, gelişmemiş ülkelere gıda yardımı yapılıyor destekleri, doğayı koruma adaına yapılan postkapitalist uygulamalar, tarım politikalrındaki çarpıklıklar, terörün karşısında gözüküp terör örgütlerine verilen destekler, iç ve dış göçler, mülteci, sığınmacı politikaları.. kuşkusuz farklı diğer alanlarda da bu ve benzer nitelli örnekler çoğaltılıp olayın trajik, dramatik ve istatistik durumları somutlandırılabilir.

5.2.Ulusal ölçekte dezenformasyon alanları: Ulusal ölçekte dezenformasyon alanlarına bakıldığında en göze çarpanların aşağıda sıralan yer ve yönlerle ilgili empozeler ve çarpıtmalar olduğu gözleniyor:

· Yüksek hayat pahalılığına rağmen, çağ atlıyoruz (!)

· Yüksek enflasyona rağmen, yaşam standartlarımız yükseliyor(!)

· Tüketime dönük harcamalar ve yatırımlara ragmen, büyüyoruz(!)

Merkezi yönetsellerin sıkça kullandığı bu söylemlere ek olarak Türkiye Coğrafyasında dezenformasyon nitelemelerinde şu fotoğraflara da sıkça rastlanıyor:

· Ayrım yapmıyoruz, söylemine karşın yönetsel bürokraside liyakat formasyonu yerine; “bizden olsun” yaklaşımıyla hareket edilmesi de bir tür dezenformasyondur.

· Kutsallar adına yapılan atıflar manevi iklimi zedeleyen dezenformasyonlardandır.

· Memlekette normal görev, iş ve sorumluluk rollerinde her düzeydeki işlerin kahramanlık gibi sunulması da dezenformasyon riyakarlıklarındandır.

· Toplumda giderek yaygınlaşan yaşça büyük küçük iletişimlerindeki sevgi ve saygı yoksunluklarını göstermelik bir kaç fotoğraf ve video kareleriyle sunmak da bir dezenformasyondur

· Toplumsal yapıda kültürel erozyonların olmasını sadece Allah korkusuna bağlamak da bir dezenformasyondur. Bu konuyu salt korku temelli almanın yanlışlığı net ortada iken manevi iklimli Allah sevgisi yerine; korku duygusununun öne çıkarılması ise talihsizlik, yetersizlik, iş bilmezlik, plansızlık, eğitim bilim formasyonundan, sosyolojiden ve psikolojiden ne kadar uzak yaklaşımlı olduğu anlaşılacaktır.

· Türkiye Coğrafyasında yaşanan her olumsuzluğu “dış güç (!)” sendromuyla açıklamada bir dezenformasyondur.

· Kutsal değerler adına yapılan her türden siayasal girişim, oy beklentisi ve açıkamada riyakarlık nitelikli bir dezenformasyondur.

· Bireysel ve toplumsal şiddete farklı yasal, hukuki, cezai uygulamalar da bir dezenformasyondur

· Güçler ayrılığı ilkesinin uygulanmasında aklasklıklar varken: demokrasi havariliği yapmada bir bir dezenformasyondur.

· Kaynağı belirsiz paralıların gösterişli yaşamlarına kontrol ve denetim yapılmamsı da bir dezenformasyondur

· Her türden ahlaksızlık ve çarpık ilişkilerin feodal ahlak ve akılla savunulması da bir dezenformasyondur

· Kurumsal ve devlet hafızasının zayıflatılması da bir dezenformasyondur.

6. Sonuçlar

“Dezenformasyonlu, Yeni Özneli Dezenformasyonlar!” konulu bu çalışmadan çıkarılabilecek sonuçlardan bazıları aşağıda sıralanmaktadır:

1. Dezenformasyon, geleneksel propaganda veya yalan tekniklerinin tümelidir.

2. Dezenformasyon, bireysel ve toplumsal ölçeklerdeki hissiyatı olumsuz etkiler.

3. Dezenformasyon, kullanım araçlraı ve ortamlarına göre motive veya demotive etme amaçları taşır.

4. Dezenformasyon, bireyleri ve iyede kitleleri kuşkuda bırakan çarpıtma bilgilerden oluşur.

5. Dezenformasyon gerçk dışı blgilerin yanlış ve kasıtlı sonuçlarını esas alır.

7.Öneriler

“Dezenformasyonlu, Yeni Özneli Dezenformasyonlar!” konusundan çıkarılan sonuçlar ışığında geliştirilen öneriler aşağıda sıralanmaktadır:

1. Dezenformasyon her bağlamıyla, gerçek dışı very, görüş, belge ve bulgu yansıtması olduğundan, insani, hukuki ve yasal olarak suçtur. Bu nedenle toplumsal konularda hiçbir yer ve zeminde dezenformasyon yolarına gidilmemelidir.

2. Yerel idareler ve merkezi idare tarafından Türkiye Coğrafyasında oluşan gerçek olgu ve olaylar olduğu gibi kamu oyuyla paylaşılmalıdır.

3. Bazı gerçek bilgileri ve gözlemleri bazı yanlış yorumlar ve yalanlarla karıştırmak veya bazı gerçek bilginin sadece bir kısmını vererek yanlış yorumlarla bilgiyi dağıtmak yaygın dezenformasyon taktiklerden vazgeçilmelidir.

4. Gerçekler gizlenmemelidir.

5. Görüşler sansürlenmemelidir

8.Vargı ve Yargı

Dezenformasyon yanlı hatalı, gerçek dışı bilgi ve belgeleri manipüle ettiğinden, insanlık ve iletişim adaına yüz karası bir davranışlar bütünüdür. Bilgi edinme en doğal bir insan hakkı olarak, yurtaşların bilgi alma kanaları açık olmalı, bilgiler dezenformasyon ile doldurulmamalı ve kuşkulu halde bırakılmamalıdır.

Söz sonunda, özünde ve temelinde: dezenformasyon taktiklerinin değil; “29 Ekim 2024 günü tam bir asır ve bir yılını idrak edeceğimiz Cumhuriyet’in kurucu felsefesinin, Atatürk ve arkadaşlarının İlkelerinin yanında olunmalıdır” (Karaağaçlı, 2023-2).

_____________

*Anti-sosyal medya: “Gezegende her olgu, olay ve değişken zıttıyla bilinir” ilkesiyle birlikte; sosyallik ve sosyalleşmenin aynı iklimli, fizik-mekanlı yüz-yüzelikleri gerektirdiğinden dolayı; bu çalışmada ve yazarın diğer yapıtlarında da bilinçli olarak kamuoyundaki sosyal medya kullanımının yerine; “anti-sosyal medya” olarak kullanılmış ve kullanılmaktadır.

Kaynaklar

Karaağaçlı, M. (2019). Eğitimin Sosyolojisi. İkinci Yazım Birinci Basım. Ankara: Kitapçı Basımevi Yayıncılık Dağıtım Tasarım San Tic. Ltd. Şti. ISBN No:978-605-62357-9-5. Bandrol Seri Aralıkları: THG-PRH 637078-637207.

Karaağaçlı, M. (2024). ileti ve öğretide Teknoloji. Bizim Büro Basımevi Yayın ve Dağıtım Hizmetleri Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. Matbaa Sertifika No:42488. ISBN 978-605-80173-7-5. Bandrol Seri No Aralıkları: THG-VLY 133378-133462

Karaağaçlı, M. (2023-1) Her Durum ve Zaman Değişkeninde Kamu Minimal ve İsteksiz Olamaz! Mektepli Gazete. http://www.mektepligazete.com. 28 Ağustos 2023.

Karaağaçlı, M. (2023-2). Özgürlük, Bağımsızlık ve Cumhuriyet Yolculuğunda Evrensel Rol Model: Atatürk. Bakü: Azerbaycan Atatürk Merkezi ve İksad İnstıtute Tarafından Düzenlenen 19 Mayıs 2023 Doğumunun 142. Yılında Atatürk 3. Uluslararası Sempozyumu. Sözlü bildiri metni.

Mardin, Ş. (2017). Şerif Mardin Mahalle Baskısı Kavramını Anlatıyor. Medyascope. 07 Eylül

https://tuik.gov.tr. Temmuz, 2004. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Resmi Web Sayfası.

https://enaggrup.org. Ağustos,2004. ENAG. Enflasyon Araştırma Grubu. Resmi Web Sayfası.

https://www.brandingturkiye.com. 17.09.2024’deki erişim.

_____________

İletişim ve Erişim

*Dr. Öğr. Üyesi, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi, EBB Öğr.Üyesi.

e-posta : mkara@gazi.edu.tr

ORCID : https://orcid.org/0000-0003-3488-1021

Web (1): w3.gazi.edu.tr/~mkara

Web (2): https://avesis.gazi.edu.tr/mkara

Web (3): www.yurtspor.com