Türkçe Özet:
Rekabet avantajı için entelektüel sermayeden yararlanmaya dayalı, karmaşık ve bilgi-yoğun süreçlerle karakterize edilen mimarlık işletmeleri için Bilgi Yönetimi (BY) giderek daha hayati hale gelmektedir. BY yetkinliklerinin değerlendirilmesi ve sistematik olarak geliştirilmesi uygun çerçeveler gerektirmektedir; ancak özellikle mimarlık sektörünün özgün operasyonel bağlamına ve proje bazlı doğasına göre uyarlanmış BY olgunluk modelleri, bilhassa Türkiye özelinde, belirgin bir şekilde eksiktir. Bu bölüm, öncelikle genel yönetim literatüründeki yerleşik BY olgunluk modellerini eleştirel bir gözle inceleyerek, temel kavramsal yapılarını, evrimsel aşamalarını ve kilit süreç alanlarını belirleyerek bu boşluğu ele almaktadır. Ardından, bu sentezlenmiş analizden yola çıkarak ve Pee ile Kankanhalli tarafından önerilen sağlam çerçeveyi uyarlayarak, bu çalışma mimarlık firmaları için özel olarak kavramsallaştırılmış bir BY Olgunluk Modeli (BYOM) geliştirmektedir. Bu uyarlanmış model, ilgili süreç alanlarında (sosyal yapı, süreç, teknoloji) tanımlanmış farklı olgunluk seviyelerini ortaya koyan yapılandırılmış bir teşhis aracı sunmakta; böylece Türk mimarlık firmalarının mevcut BY yeterliliklerini kıyaslamalarına, iyileştirme için stratejik yollar belirlemelerine ve gelişmiş kurumsal bilgi yönetimi yetkinlikleri geliştirmelerine olanak tanımaktadır.
Anahtar Kelimeler: Bilgi Yönetimi (BY), Olgunluk Modeli, Mimarlık İşletmeleri, Mimarlık Firmaları, Kurumsal Bilgi, BY Değerlendirme, BY Stratejisi, Türkiye.
English Abstract:
Knowledge Management (KM) is increasingly vital for architecture businesses, characterized by complex, knowledge-intensive processes reliant on leveraging intellectual capital for competitive advantage. Assessing and systematically advancing KM capabilities requires appropriate frameworks; however, KM maturity models tailored specifically to the unique operational context and project-based nature of the architectural sector, particularly within Turkey, are notably absent. This chapter addresses this lacuna by first conducting a critical review of established KM maturity models from the broader management literature, identifying their core conceptual structures, evolutionary stages, and key process areas. Subsequently, drawing upon this synthesized analysis and adapting the robust framework proposed by Pee and Kankanhalli, this study develops a KM Maturity Model (KMMM) specifically conceptualized for architecture firms. This adapted model provides a structured diagnostic tool, outlining distinct maturity levels across relevant process domains (social structure, process, technology), thereby enabling Turkish architecture firms to benchmark their current KM proficiency, identify strategic pathways for improvement, and foster enhanced organizational knowledge management capabilities.
Keywords: Knowledge Management (KM), Maturity Model, Architecture Firms, Architecture Business, Organizational Knowledge, KM Assessment, KM Strategy, Turkey.
