Artvin İli Şavşat İlçesinde Bir Köy Seyirlik Oyunu: Berobana


Başar L. K.

Karadeniz İncelemeleri Dergisi, cilt.15, sa.31, ss.325-350, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 15 Sayı: 31
  • Basım Tarihi: 2021
  • Doi Numarası: 10.18220/kid.1017450
  • Dergi Adı: Karadeniz İncelemeleri Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.325-350
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada Artvin ili Şavşat ilçesi Kocabey Köyü’nde unutulmaya yüz tutmuş olsa da özellikle son yıllarda geleneksel olarak icra edilmeye çalışılan bir köy seyirlik oyunu olan “Berobana”nın tanıtımı yapılmıştır. Çalışmanın amacı, Artvin ili Şavşat ilçesi Kocabey Köyü’nde oynanan Berobana’nın icra zamanı ve mekânı, yapısı, kurgusu, oyuncu özellikleri, içinde yer aldığını düşündüğümüz motifler ile oyunun toplumsal hayattaki işlevlerini belirlemek, aynı zamanda oyunun tanıtımını da yapmak suretiyle kültür aktarımına katkı sağlamaktır. Bu amaçla yazılı kaynakların taranması, gözlem ve görüşme metotları kullanılarak oyun hakkında çeşitli bilgiler derlenmiştir. Diğer yerlere kıyasla bu geleneğin özellikle son yıllarda tekrar yaşatılmaya çalışıldığı Artvin ili Şavşat ilçesi Kocabey Köyü araştırma sahası olarak tercih edilmiştir. Neticede yılbaşı günlerinde daha çok eğlence amaçlı oynanan bu oyunda; kadim Türk kültürünün Şamanizm ve Türk mitolojisi bağlamında çeşitli izleri görülmüştür. Aynı zamanda benzer seyirlik oyunlar içerisinde kendine özgü kurgusu ve yapısıyla dikkat çeken oyunun, işlevsel açıdan da folklorun dört işlevini yerine getirdiği tespit edilmiştir.