XXIV. Ulusal Pediatrik Endokrinoloji & Diyabet Kongresi, Ankara, Türkiye, 30 Ekim - 01 Kasım 2020, cilt.1, sa.1, ss.152
AMAÇ: İyot, insan vücudunda az miktarda bulunmaktadır. İyot tiroid hormonu yapımı dışında
serbest radikalleri temizleme, malignitelere karşı koruyucu olma gibi immün sistemi etkileyen
ve beyin fonksiyonları için kaçınılmaz görevleri olan bir eser elementtir. Çalışmamızda sağlıklı
çocuklarda iyot düzeyleri ve bununla ilişkili tiroid fonksiyon testlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
YÖNTEM: Çalışmaya polikliniğe başvuran sağlıklı çocuklar alındı. Çalışmaya dahil edilen tüm olguların aileleri ile birlikte
genel anamnez ve iyotlu tuz kullanımı konusunda soruların bulunduğu bir form doktor eşliğinde dolduruldu. Olguların
sT4, sT3, TSH, Anti Tg, Anti TPO, idrarda iyot düzeyleri rutin alınan tetkiklerinden çalışıldı. Her olgunun antropometrik
ölçümleri, tiroid muayeneleri yapıldı. WHO verilerine göre idrarda iyot değeri ≥10 ug/ml yeterli iyot düzeyi, <10 ug/ml iyot
eksikliği, 5- 9,99 ug/ml hafif iyot eksikliği, 2-4,99 ug/ml orta iyot eksikliği, <2 ug/ml ağır iyot eksikliği olarak tanımlandı.
BULGULAR: Çalışmaya yaş ortalaması 10±4,12 yıl olan 134 sağlıklı olgu alındı. Olguların tamamının tiroid muayeneleri
evre sıfır saptandı. Olguların %57,5 ‘unun (n: 77) iyot değerleri normal, %42,5 ‘unun (n: 57) iyot eksikliği saptandı.
İyot eksikliği olan vakaların %63,2 ‘si (n: 36) hafif iyot eksikliği, %21,1 ‘i (n: 12) orta iyot eksikliği, %6,7 ‘si (n:9) ağır
iyot eksikliğiydi. Ailelerden alınan bilgiler doğrultusunda ailelerin ve çocukların iyot alımı değerlendirildi. Yüz otuz dört
olgunun %86,5 ‘u (n: 116) iyotlu tuz kullanıyordu. İyot eksikliği olan ve olmayan gruplar iyotlu tuz kullanımı açısından
karşılaştırıldığında istatistiksel açıdan fark saptanmadı (p >0,05). İyot düzeyi normal olan 77 olgunun %85,7 si (n:
66) iyotlu tuz kullanırken, iyot eksikliği olan 57 olgunun %87 si (n: 50) iyotlu tuz kullanıyordu. İyot eksikliği olan ve
olmayan grupların sT4, sT3, TSH düzeylerine bakıldığında iyot eksikliği olmayan grubun sT4, sT3, TSH düzey
ortalamaları sırasıyla 0,99±0,17 ng/dl, 4,51±0,55 pg/ml, 2,62±1,35 uIU/ml; iyot eksikliği olan grubun sT4, sT3, TSH
düzey ortalamaları sırasıyla 0,97±0,14 ng/dl, 4,37±0,6 pg/ml, 2,5±1,41uIU/ml saptandı. İyot eksikliği olan ve olmayan
grupların sT4, sT3, TSH düzeyleri karşılaştırıldığında istatistiksel açıdan fark saptanmadı (p>0,05). İyot eksikliği
derecesine göre sT4, sT3, TSH düzey ortalamaları sırasıyla hafif iyot eksikliği olan grupta 0,98±0,18 ng/dl, 4,06±0,76
pg/ml, 2,68±1,43 uIU/ml; orta iyot eksikliği olan grupta 1,02±0,17 ng/dl, 4,61±0,36 pg/ml, 2,32±1,63 uIU/ml; ağır iyot
eksikliği olan grupta 1,02±0,15 ng/dl, 4,59±0,52 pg/ml, 2,06±0,93 uIU/ml saptandı. İyot eksikliği derecesine göre hafiforta-ağır olan üç grubun sT4, sT3, TSH düzeyleri karşılaştırıldığında istatistiksel açıdan fark saptanmadı (p>0,05).
SONUÇ: İntrauterin hayattan itibaren özellikle çocuklar ve doğurganlık çağındaki kadınlar için önemli bir eser element
olan iyodun hala tüm dünyada ve ülkemizde eksikliği söz konusudur. Diğer vitamin ve mineraller gibi iyodun çocuklarda
değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle çalışmamızda klinik bulgusu olmayan sağlıklı çocuklarda iyot düzeyleri,
tiroid fonksiyon testleri ve iyot kullanımı değerlendirilmiştir. Ağır iyot eksikliğinde dahi tiroid fonksiyon testlerinin
bozulmadığı görülmüştür. İyot kullanımı irdelendiğinde hala alım eksikliği ve/veya yanlış kullanımı olduğu görülmüştür.
Erken dönemde iyot eksikliği saptanması, idrarda iyot düzeyinin değerlendirilmesi çocuklarda önem arz etmektedir