Akademik Veri Yönetim Sistemi
Mimarlık ve Yangın Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 8 - 09 Mayıs 2025, ss.101-121, (Tam Metin Bildiri)
CAMİLERDE DUMAN YAYILIMININ ÖRNEK BİR CAMİ ÜZERİNDEN İNCELENMESİ
ÖZET
Geniş ibadet alanları, çoklu girişler ve ikonik kubbeler gibi benzersiz mimari özelliklere sahip camiler, özellikle kalabalık zamanlarda hızlı duman yayılımı ve zorlaşan tahliye nedeniyle ciddi yangın güvenliği zorlukları barındırmaktadır. Bu çalışma, 5.000 kişilik kapasitesiyle modern cami mimarisinin önemli bir örneği olan Ankara'daki Ahmet Hamdi Akseki Camii'ni vaka incelemesi olarak ele alarak bu kritik zorlukları Yangın Dinamikleri Simülatörü (FDS) ile analiz etmektedir. Ana ibadet alanı (Harim) ve üst kat kadınlar mahfilinde (Mahfil) tanımlanan iki farklı yangın senaryosu, detaylı 3B model üzerinde incelenmiştir. Simülasyonlar, her iki senaryoda da yüksek tavana rağmen görüş mesafesinin hızla düştüğünü ortaya koymuştur: Harim'de 11 dakikada, Mahfil'de ise 8 dakikada görüş mesafesi kritik eşik olan 5 metrenin altına inmiştir. Bu dikkat çekici bulgu, camilere özgü etkin duman yönetim sistemlerinin güvenli tahliye koşullarının sürdürülmesinde önemli bir rol oynadığının altını çizmektedir. Çalışma, bu bulgularıyla, modern camilerin özgün mimari ve kullanım özelliklerine duyarlı tasarım kararları alınmasına katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Anahtar sözcükler: Cami Tasarımı, Yangın Güvenliği, Duman Yayılımı, Yangın Dinamiği Simülasyonu (FDS), Tahliye Güvenliği
ANALYSIS OF SMOKE DISPERSION IN MOSQUES THROUGH A CASE STUDY OF A SAMPLE MOSQUE
ABSTRACT
Mosques, with their unique architectural features such as large prayer halls, multiple entrances, and iconic domes, pose significant fire safety challenges, especially during crowded periods due to rapid smoke dispersion and difficult evacuation conditions. This study analyzes these critical challenges using Fire Dynamics Simulator (FDS) through a case study of the Ahmet Hamdi Akseki Mosque in Ankara, a prominent example of modern mosque architecture with a capacity of 5,000 worshippers. Two different fire scenarios were examined on a detailed 3D model: one in the main prayer hall (Haram) and the other in the upper-floor women's gallery (Mahfil). Simulations revealed that despite the high ceiling, visibility dropped rapidly in both scenarios—falling below the critical threshold of 5 meters within 11 minutes in the Haram and within 8 minutes in the Mahfil. This striking finding underscores the crucial role of mosque-specific smoke management systems in maintaining safe evacuation conditions. The study aims to contribute to the development of design decisions sensitive to the unique architectural and functional characteristics of modern mosques.
Keywords: Mosque Design, Fire Safety, Smoke Dispersion, Fire Dynamics Simulation (FDS), Evacuation Safety