Akademik Veri Yönetim Sistemi
TÜTÜN VE TÜTÜN ÜRÜNLERİNİN KULLANIMININ ÖNLENMESİ, KONTROLÜ VE TEDAVİSİ, Prof.Dr.Cevdet ERDÖL,Prof.Dr.Toker ERGÜDER, Editör, Gülhane, Ankara, ss.129-150, 2021
Madde bağımlılığı çeşidi ne olursa olsun, başta bireyin kendisi olmak üzere toplumların sağlığını ve sosyal yaşamını tehdit eden risk faktörlerinin başında gelmektedir. Tütün bitkisinden gelen nikotinin, sigara, puro, pipo, çiğneme tütün, enfiye, nargile, e-sigara gibi çok farklı ürünlerin bulunduğu büyük bir ticari yelpazede, başta gençler olmak üzere geniş halk kitlelerine ulaşması, nikotin tipi bağımlılığın tüm toplumlarda ilk sırada görülen bağımlılık türü olmasında ana nedenlerdendir. Bu bağımlılığı önemli kılan diğer bir etken de, kullanıcılarının yarısını öldüren yasal bir bağımlılık türü olmasıdır. Bu ölümlerin nedenleri arasında başta akciğer kanseri olmak üzere pek çok kanser türü, solunum yolu hastalıkları, kalp damar hastalıkları, üreme sağlığı problemleri gibi pek çok önemli hastalık sayılabilmektedir. Bu hastalıkların gelişmesinde ise, başta sigara olmak üzere, tütün ürünlerinin farklı kullanımına bağlı olarak vücuda alınan on bine yakın farklı kimyasal etkin olmaktadır. Dünya üzerinde başka hiçbir alışkanlık ya da maruziyet çeşidi yoktur ki, kullanımına bağlı olarak bu kadar fazla sayıda kimyasala bir arada maruz kalınsın, üstelik bu maruziyet istemli olarak yaratılsın. Toksisitesi hakkında ve diğer kimyasallarla etkileşimi hakkında bilgimizin çok az olduğu veya olmadığı kimyasalların başta kullanıcılar olmak üzere, bu ürünleri kullanmayıp, dumanına maruz kalan kişilerde yaratacağı sağlık riskleri halen başta Toksikoloji bilimi olmak üzere pek çok bilim alanında yoğun olarak araştırılmaktadır. Bugün için bilinen 70’ten fazla karsinojenik bileşiği içeren bu kimyasal kokteylerin insanlarda yaratacağı başta mutajenik, teratojenik, karsinojenik etkiler ve bu etkilere bağlı sağlık riskleri tüm toplumlarda büyük kaygılar oluşturmaktadır. Tütün ürünlerinin çekiciliğinin artırılmasına yönelik insan eli ile tütün ürünlerine katılan aroma vericiler gibi katkı maddeleri, kendisi ve dolayısıyla toksik etkileri bilinmeyen pek çok yeni kimyasalın da oluşumuna neden olarak, bu kaygı düzeyinin artmasına neden olmaktadır. Bu kaygıları gidermek üzere başta sağlık otoritelerince alınan pek çok yasal önlem, tütün endüstrisinin piyasaya yeni ürünler sunması ile yetersiz kalabilmektedir. Bu önlemlerin yetersizliğinden başta gençler olmak üzere toplumun geniş bir kısmı ve bu gençlerin yaşamını sürdüreceği çevre en fazla etkilenmektedir. Bu bölümde yukarıda konu edilen konu başlıkları detaylı olarak işlenmeye çalışılmıştır