Kronik böbrek hastalığı (KBH), önemli bir halk sağlığı sorunudur. CO VID-19, KBH hastaları da dahil olmak üzere kronik hastalığı olan kişile rin yaşamını büyük ölçüde etkilemektedir. Bu çalışmada, Sağlık İnanç Mo deli kullanılarak, COVID-19 sırasında hemodiyaliz (HD) ve böbrek nakli (KTx) olan hastalarının öz yönetimini etkileyebilecek faktörleri keşfetmek amaçlanmıştır. KBH hastalarının öz yönetimini etkileyen COVID-19 pandemisinin etkilerini belirlemek için nitel bir fenomenolojik araştırma tasarımı tercih edilmiştir. Veriler, nitel yöntemler kullanılarak COVID-19 sürecinde hastaların öz yönetimlerine ilişkin algılarını etkileyen temel fak törleri belirlemek için analiz edilmiştir. COVID-19 pandemisi karantinası döneminde on sekiz böbrek nakli hastası ve yedi hemodiyaliz hastası ile görüşülmüştür. KBH’na sahip olmanın COVID-19’a karşı duyarlılık algı sına etki eden temel bir faktör olduğu anlaşılmıştır. Katılımcılar tarafından ifade edilen ölüm korkusu, öz yönetim üzerinde derin bir etkiye sahiptir. Hekim kontrollerinin ve hastanedeki tetkiklerin gecikmesi, evde kapalı kal mak, tedavinin finansal yükü, güvenilir bilgi eksikliği, test merkezlerinin güvenliği ve hastaların kaderci tutumları, çalışmada hastaların kendi ken dilerini yönetim davranışlarını engelleyen faktörler olarak belirlenmiştir. Dış ve iç tetikleyiciler, öz yönetim davranışlarını benimsemenin motivasyon kaynaklarını oluşturmaktadır. Bu çalışma, COVID-19 sürecinde KBH hastalarının öz yönetim davranışlarını etkileyen faktörlerin derinlemesine bir şekilde anlaşılmasına katkı sunmaktadır ve sağlık hizmeti sunucuları ile sağlık politika yapıcılarına, hastaların öz bakımlarının tehlikeye girmesine neden olan faktörler hakkında bilgi sağlamaktadır.
Chronic kidney disease (CKD) is a significant public health issue. COVID-19 immensely affects people with chronic diseases, including patients with CKD. We aimed to explore the factors that might impact the self-management of patients receiving haemodialysis (HD) and patients with kidney transplants (KTx) during COVID-19 using the Health Belief Model (HBM). A qualitative phenomenological research design was used to build evidence on the effects of the COVID-19 pandemic on the self-management behavior of patients with CKD. Data were analyzed using framework analysis to identify critical factors influencing patients’ perceptions regarding the self- management of their conditions during COVID-19. Eighteen patients with KTx and seven with HD were interviewed during the lockdown. Having CKD was discussed as a major factor contributing to the perception of susceptibility. The fear of death expressed by the participants had a profound impact on self-management. Delays in check-ups and monitoring, staying at home, the financial burden of treatment, lack of trusted information, safety of test sites, and fatalistic attitudes of patients were identified as barriers to the self- management behaviors of patients. External and internal triggers were the motivators of adopting self-management behavior. This study provides an in-depth view of factors impacting the adoption of self-management behavior of patients with CKD during COVID-19 and may offer healthcare providers and policymakers knowledge about factors contributing towards compromised patient care.
