İnternational Boron Symposium BORON-2022, İstanbul, Türkiye, 5 - 07 Ekim 2022, ss.47-48
Bor mineralleri genellikle Li, Na, K, Ca ve Mg gibi alkali ve toprak alkali metallerle bileşik
yapan hidratlı boratlardır. Bunlardan sadece boraks dekahidrat (Na2B4O7.10H2O), kolemanit
(Ca2B6O11.5H2O), üleksit (NaCaB5O9.8H2O), kernit (Na2B4O7.4H2O), probertit
(NaCaB5O9.5H2O) ve szaibelyite (Mg2B2O5.H2O) ticari öneme sahiptir. Bunlar arasında
potasyum tetraborat tetrahidrat (PTT, K2B4O7.4H2O), sulu potasyum hidroksit ve borik asit
çözeltisinden (B2O3/K2O) 2.0 molar oranda veya potasyum klorür-boraks çözeltisinden
ayrılarak kristallendirilebilir (May, 1957). PTT, yağlama yağı bileşiminde ve cam eşyalarda
(Kazuhiro vd., 2004), dezenfektanlarda (Hu vd., 2004), kontakt lens uygulamalarında
(Xial vd., 1999) ve bulaşık deterjanlarında (Andrea vd., 1994) kullanılır. Alkali metal
boratların gerekli olduğu uygulamalarda boraksın yerine kullanılabilir. Ayrıca, sodyum
boratlara göre çözünürlüğünün daha yüksek olması, daha çözünür bir formun gerekli olduğu
bazı uygulamalarda sodyum boratların yerine kullanılabileceğini göstermektedir.
Kristalizasyon yöntemi ile üretilen PTT üretim prosesinin tasarımında, kristalizasyonun ilk
adımı olan nükleasyon mekanizması ve metastabil bölge genişliğinin belirlenmesi oldukça
önemlidir (Şahin vd., 2007).
Bu çalışmada aşırı doygunluğa yatkın olan potasyum tetraborat tetrahidratın doygun
çözeltilerinin, saf ortamda, farklı pH’larda ve farklı miktarda aşı kristali varlığında
nükleasyonuna etkileri incelenmiştir.