Akademik Veri Yönetim Sistemi
ecology2020, Bursa, Türkiye, 26 - 28 Kasım 2020
Flora ve faunasıyla dünyanın en önemli doğal alanlarından biri Tuz Gölü’dür. Göl çevresindeki çoğu endemik halofit bitki türü, çeşitli kirlilik etkenleri ve insan aktivitesi sebebiyle yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Diğer yandan Tuz Gölü çevresinin büyük bir bölümü tuzlu topraklar ile kaplı olması sebebiyle tarıma uygun olmayan verimsiz arazilerdir.
Centaurea tuzgoluensis Aytaç & H. Duman, Aksaray-Eskil ve Konya-Gölyazı çevrelerinden 2007 yılında bilim dünyasına tanıtılmış nesli tehlike altında olan endemik bir türdür. Tehlike kategorisi 2001 IUCN verilerine göre CR (critically endangered)’dir. Türün dar yayılış alanı ve diğer faktörlerin etkisiyle neslinin tehdit altında olması, tür ile ilgili araştırma ve koruma çalışmalarını elzem ve önemli hale getirmektedir.
Bir türe ait koruma planı hazırlayabilmek ve güncel IUCN kategorisini tespit edebilmek amacıyla türün çeşitli özelliklerinin en önemlisi de ekolojik isteklerinin araştırılması gerekmektedir. Bu amaçla; C. tuzgoluensis’in taksonomisi, morfolojisi, vejetasyon dönemi, yaşam döngüsü, yaşam alanı tercihleri, bu alanlardaki dağılımı, yayılış alanının toprak ve iklim özellikleri gibi ekolojik faktörler ve popülasyon durumuna yapılan araştırmalar ile katkılarda bulunulmuştur. C. tuzgoluensis’i tehdit eden veya kısıtlayan faktörler ve tehdit düzeyleri; yerinde veya gurbette koruma gereklilikleri; varsa tıbbi, ekonomik, kültürel ve etnobotanik değeri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada C. tuzgoluensis’in doğada yok olmasını engellemeye yönelik türe uygun, etkili ve sürdürülebilir bir koruma stratejisi, in situ ve ex situ çözüm önerileriyle sunulmuş ve tartışılmıştır.