Sosyal bilgiler dersi, doğal afet öğretimi açısından önemli derslerden biri olarak görülmektedir. Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler dersi öğretim programlarını tarihsel bağlam içinde, doğal afet kavramı açısından incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Araştırmada, 1968 İlkokul Programı (Sosyal Bilgiler Dersi Programı), 1998 Sosyal Bilgiler Dersi Programı, 2005 Sosyal Bilgiler Dersi Programı, 2018 Sosyal Bilgiler Dersi Programı ve Güncellenmiş 2023 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı araştırma materyali olarak kullanılmıştır. Araştırmanın materyalleri betimsel analiz tekniğiyle analiz edilmiştir. Betimsel analiz tekniği kapsamında, materyaller incelenmeden önce doğal afet kavramı ile ilişkili olabilecek doğrudan kavramlar ve dolaylı kavramlar belirlenmiştir. Bu iki kategori doğrultusunda; doğal afetler, deprem, deprem çantası, sel, çığ, toprak kayması, erozyon, orman yangını, ormanların korunması, binadan tahliye, tahliye çantası ve sığınak doğal afetlerle doğrudan ilişkili kavramlar olarak belirlenmiştir. Doğal çevre, doğal çevreye duyarlılık, dayanışma, yardımlaşma, toplumsal güç birliği, salgın hastalıklar, çevre sorunları ve küresel sorunlar ise dolaylı kavramlar olarak belirlenmiştir. İki kategori üzerinde yapılan analiz sonucunda, doğal afetlere daha az yer veren öğretim programının 1968 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı olduğu saptanmıştır. Araştırma sonucunda, özellikle Türkiye’de yaşanan depremler sonucunda, doğal afetlerin öneminin günden güne arttığı görülürken bu durumun da 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı dışında, sosyal bilgiler programlarına artarak yansıtıldığı sonucuna ulaşılmıştır.
This study aims to examine the social studies curricula from a historical perspective, focusing on the inclusion of the concept of natural disasters. Employing document analysis, a qualitative research method, the researchers analyzed the 1968, 1998, 2005, 2018, and updated 2023 social studies curricula. Through descriptive analysis, direct and indirect references to natural disasters were identified. Direct concepts included earthquakes, floods, avalanches, landslides, forest fires, and evacuation, while indirect concepts encompassed sensitivity to the natural environment, solidarity, social unity, epidemics, and global problems.The analysis revealed that the 1968 curriculum devoted the least attention to natural disasters. However, following increased earthquake activity in Türkiye, the significance of natural disasters has progressively gained prominence in social studies curricula, with the exception of the 2018 curriculum, which showed a decrease in emphasis. The findings indicate a growing recognition of the importance of natural disasters in social studies education over time
