Akademik Veri Yönetim Sistemi
MEKTEPLİ GAZETE, cilt.3, sa.3, ss.1-4, 2024 (Hakemsiz Dergi)
Partiyi Devlet Görme, Siyasi Şaşılıktır!
Dr. Öğr. Üyesi Mustafa KARAAĞAÇLI
T.C. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi, EBB Öğr.
Üyesi.
1.Öndeyi
“Partiyi
Devlet Görme Siyasi Şaşılıktır!” konulu bu çalışmanın amacı; toplumsal yapıda doğru
bilinen yanlışlardan olan
“partiyle devleti özdeş görme” anlayışına Türkiye kamuoyunun dikkatini çekmektir. Çalışma; ilgili alan
yazın bulgularına ve yazarın postpozivitist görüşleriyle gözlemlerine dayalı
oluşturulmuştur.
Çalışma; (1)Öndeyi, (2)Siyasal
Parti Epistemosu, (3)Siyasi Partilerde Farklılıklar, (4)Toplumda
Siyaset Kurumu, (5)Siyaset ve Devlet,
(6)Siyasi
Partiyle Devlet Özdeşliği, Siyasi
Şaşılıktır (7)Vargı
ve Yargı, (8)Öneriler alt başlıklarında sistematize
edilmiştir.
2.Siyasal
Parti Epistemosu
Siyasal parti, bir ülkenin yönetimi konusunda ortak bir düşünce ve amaç çevresinde
toplanan kimselerin oluşturduğu, anayasaya ve yasalara göre kurulmuş siyasal
örgüttür.
Siyasi
parti, "temsil ettiği belirli grup veya grupların çıkarlarının
ilerletilmesi ve ideallerinin gerçekleştirilmesi" için birleşen ortak
prensiplere dayalı dayanıklı bir örgütlenmedir (Morse,1891).
Siyasal partilerin
temel amacı, hükûmet mekanizmasını kurmak ve yürütmek üzere kamu görevine tek
başına ya da başkalarıyla ortak olarak kadrolar yerleştirmek ve onları görevde
tutmaktır.
Siyasi parti, belirli
bir ülkenin seçimlerinde yarışacak adayları koordine eden bir örgütlenmedir.
Bir parti üyeleri genellikle izleyecekleri politikalar konusunda ortak bulgulara
ve görüşlere sahiptir.
3.Siyasi
Partilerde Farklılıklar
Siyasi partiler, benimsedikleri liberal, muhafazakar, sosyalist, komünizm, milliyetçilik ve islamcılık
temelli parti politikalarını ortaya
koyarak hedef kitlelerinden oy desteği
isterler.
Siyasal partiler, anılan ideolojik akımlara göre; aralarında
rekabete girerler.
Partiler, bir
ülkenin demokratik ya da otoriter rejimlerle yönetilmesinde önemli etkisel işlevleri vardır.
Otoriter rejimlerde, ülke tek bir partiyle yönetilirken; demokratik
rejimlerde otoriter rejimlere göre daha çok sayıda siyasi partiler vardır.
Çünkü; farklı siyasi partiler arasındaki
siyasal rekabet demokrasinin işlerliğini
artırır.
Demokratik ülkelerde siyasi
partilerin yaygınlığı devletlerin vazgeçilmez bir parçası olarak görülür. Çünkü, siyasi partilerin farklılığı ve
yaygınlığı, insanlar arasındaki farklılıklardan
dolayı oluşan örgütlü yapılardır.
4.Toplumda Siyaset Kurumu
Siyaset,
bir grup içinde, üyeleri arasındaki davranışları düzenleme ve yönetme
faaliyetleridir. Siyaset, toplumun kamu düzeni ve yönetimi ile ilgilidir.
Siyaset, kamu düzenini ve genel yönetimi gerçekleştirmektir. Siyaset kurumunun
yönetime yansıması hükümetler ve iktidarlardır. İktidar Max Weber’e göre;
toplumun yasal gücüdür. Siyaset kurumları seçme, seçilme, kamu yönetimi ve kamu oyu oluşturma
işlevlerinden dolayı diğer sosyal kurumlardan farklıdır. Çünkü; siyaset kurumu iktidarı ve uyguladığı
politikalarla birilerinin veya bir grubun çıkarlarına ya da muhalefetine karşı
yönetimler gösterebilir.
5.Siyaset
ve Devlet
Siyaset bir bilim devlet ise belli bir toprak parçası
üzerinde ortak amaçlar çerçevesinde örgütlenmiş, siyasi ve hukuki yaptırım
gücüne sahip en üstün otoritedir. Devlet olgusu insanların yerleşik hayata
geçmesiyle ortaya çıkmıştır (Platon, 2022).
· Güçler ayrılığını yaşatmak:
(1)Yasama yani kanunları yapmak, (2)Yürütme yani kanunları uygulamak ve
(3)Yargı yani uygulama sırasında çıkabilecek sorunları hukuk sistemiyle gidermek.
· Temel ihtiyaçları karşılamak:
Vatandaşların ekonomik, sosyal, eğitim,
sağlık ve kültürel ihtiyaçlarını karşılamak.
· Güvenliği
sağlamak: Ülkenin toprak bütünlüğünü ve bağımsızlığını
iç ve dış tehlikelere karşı korumak
· Hak ve özgürlükleri korumak: Vatandaşların
temel hak ve özgürlüklerini güvence altına almak ve adaleti sağlamak.
· Milli çıkarları korumak: Ülkenin iç ver dış sınırları içinde
milli çıkarlarını korumak (Karaağaçlı, 2021: 70-71).
6.Siyasi Partiyle
Devlet Özdeşliği, Siyasi Şaşılıktır!
Siyasi partiler, insanların aile dışında
çeşitli amaçlı birliklerinden oluşur. Çünkü; siyaset kurumu; toplumsal düzen için yönetimi
sağladığından, siyaset kurumunun sosyolojik betimlemede aile kurumundan daha
büyük toplumsal hayata dönük işlevleri vardır.
Siyasi partiler devlet
ile özdeş görülmesi
siyasi şaşılıktır. Çünkü,
biri örgüt diğeri o
örgütü de içinde barındıran büyük ölçekli yapıdır. Devlet, toplumsal
kurumların işleyişinin denetimini ve gözetimini sağlar. Devlet, sosyal kontrolü
sağlayan ve güç kullanma yetkisine sahip
tek kurumdur.
Varolan siyasal uygulamalarla
yasama, yürütme, yargı işlevlerinin bir siyasi partinin tercihleriyle şekillenmesi parti devlet özdeşliğinin
yansımasıdır.
Oysa, temelde ve
tümelde “siyasi parti=devlet değildir!”
Çünkü;
· Parti=devlet
anlayışıyla ülkedeki tüm kesimler temsil
edilemez.
· Parti
olarak sayısal oy çokluğu, devleti tek merkezden yönetmenin haklılığını getirmez.
· Ülkenin
sosyo-ekonomik, sosyo-eğitsel ve sosyo-kültürel sorunlarına tek bir düşünce topluluğu olan bir siyasi partiyle çözülemez.
7.Yargı ve Vargı
“Partiyi
Devlet Görme Siyasi Şaşılıktır!” konulu
bu çalışmada elde edilen bulgular
ışığında; siyasi parti devletle eş görülemez, aksi hali ise siyasi
şaşılıktır ve katılımcı
demokrasiye kör kalmaktır varılmıştır.
Katılımcı demokrasinin vazgeçilmez öğelerinden
olan siyasi partiler, halk ve demokratik toplum
kuruluşları ile geniş katılımı sağlamada
etkin işleve sahiplerdir.
Katılımcı demokrasinin sürekliliği
için halk olarak karar verme sürecine katılması, nesnel
ve adil seçim süreçleri izlenmeli, her bireyin oy tercihi
baş üstünde tutulmalı, kamusal uygulamalarda bir siyasi partiyle devlet eş
görülmemelidir.
8.Öneriler
“Partiyi Devlet Görme Siyasi Şaşılıktır!” konulu
bu çalışmanın yargısı ve vargısı doğrultusunda şu önerilerin ulusal ölçekte dikkate
alınmasında yarar görülmektedir:
· Atatürk ve arkadaşlarının kurduğu Ulus Devlet nitelemesine dayanak olan vatan, toprak,
bayrak ve manevi iklimli “Türkiye Cumhuriyet’i ve Kurucu Önderi Atatürk İlkeleri” siyasi
parti=devlet anlayışlı partizanca uygulamalardan uzak tutulmalıdır
(Karaağaçlı, 2023).
· Türkiye ve
Dünya Ölçeğinde her daim
sonsuza dek yaşayacak
olan Türkiye Cumhuriyet’i, her
yönetime gelenin keyfi ve haleti ruhiyesine göre bir şekle
giremeyeceğinden; Cumhuriyetin tam bağımsızlık ve özgürlük düşünseli
katılımcı demokrasiyle daha da güçlendirilmelidir.
·
Siyasi partiyi devlet görme şaşılığının
tedavisinin de katılımcı demokrasi bilinci olduğu unutulmamalıdır.
·
Politikada olup bitenlere laik
ve bilimsel temeller
kazandırılınca siyasi partiyle
devletin aynı görülmesinin de (!) önüne
geçilmiş olacağı unutulmamalıdır.
· Genel oy ilkesi,
servet, eğitim, vergi, cinsiyet
ve ırk
ayrımı yapılmadan 18 yaşına ulaşmış
herkes için adil seçimle ve adil sayımla uygulanmalıdır.
Refere
Alınanlar
Karaağaçlı, M. (2021). Eğitimin Sosyolojisi. İkinci Yazım
İkinci Basım. Ankara: Baskı ve Cilt:Bizim Büro Basımevi Yayın Ve Dağıtım
Hizmetleri Sanayi Ve
Tic. Ltd. Şti.
ISBN–978-605-62357-9-5. Bandrol Seri No Aralıkları: THG-SOP: 983928-983982.
Karaağaçlı,
M. (2023). Özgürlük, Bağımsızlık Ve
Cumhuriyet Yolculuğunda Evrensel
Rol Model: Atatürk. Bakü: Azerbaycan Atatürk
Merkezi ve İksad İnstıtute Tarafından
Düzenlenen 19 Mayıs 2023 Doğumunun 142. Yılında Atatürk 3.
Uluslararası Sempozyumu. Sözlü bildiri
metni.
Morse, A.D. (1891).
The Place of Party in the Political
System. The ANNALS of the American
Academiy of Political and
Social Science. Volume 2, Issue 3. https://journals.sagepub.com/home/ANN
Platon (2022). Sokrates’in
Savunması. İstanbul: Cumhuriyet Eki.
Weber, M. (2004). Sosyolojinin Temel Kavramları. Çeviren: Medeni Beyaztaş. Efkar Yayınevi.
_________
İletişim
ve Erişim
Dr. Öğr. Üyesi, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi, EBB
Öğr. Üyesi.
e-posta
: mkara@gazi.edu.tr
ORCID : https://orcid.org/0000-0003-3488-1021
Web (1):
w3.gazi.edu.tr/~mkara
Web (2): https://avesis.gazi.edu.tr/mkara
Web (3): www.yurtspor.com
Web (4): www.mektepligazete.tebeşir
Web (5): www.mektepligazete.bülten
Facebook
(1): Kirizma
Facebook (2): Mustafa Karaağaçlı
Twitter
: M_Karaagacli_
İnstagram : mustafakaraagacli1
Blog :kirizma.blogspot.com