Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çölyak Hastalığı, Prof. Dr. Hacer Fulya GÜLERMAN, Editör, Türkiye Klinikleri Yayınevi, Ankara, ss.114-119, 2022
ÖZET Çölyak hastalığı (ÇH) genetik yatkınlığı olanlarda, glutenin tetiklediği, T hücre aracılı ince bağırsak
hasarı sonrası gelişen villöz atrofi ile karakterize, multifaktöriyel, otoimmün bir hastalıktır. Gluten
toleransının kaybolarak bağırsak geçirgenliğinin artması ile hastalığın ortaya çıkması sadece çocukluk
yaş grubunda değil yaşamın herhangi bir döneminde olabilmektedir. Bağırsak mikrobiyotasının, tolerans
kaybında etkisinin olabileceği düşünülmektedir. Bağırsak miktobiyotasının gelişiminde doğum şekli,
antibiyotik kullanımı, geçirilen enfeksiyonlar önemli rol aldığından ÇH ile mikrobiyota ilişkisini araştıran
birçok araştırma vardır. Tamamen anne sütü ile beslenen bebekler HLA-DQ 2/8 pozitifliğine göre
gruplandırılarak bağırsak mikrobiyotasına bakıldığında Bifidobacterium’un azaldığı, Corynebacterium,
Gemella gibi bazı türlerin ise arttığı gösterilmiştir. ÇH’de mikrobiyotanın rolü üzerine yapılan çalışmalarda
genellikle hastalar ve sağlıklı kontrol grubu arasındaki farklılıklar araştırılmıştır. Bu çalışmalar
farklılıkları ortaya koymakta ancak bir neden-sonuç ilişkisi göstermemektedir. Probiyotiklerin ÇH’den
koruyucu olduğu ile ilgili sadece preklinik çalışmalar olsa da çölyak hastalarında gastrointestinal şikâyetleri
azalttığı bulunmuştur. Ayrıca gluteni ve gluten artıklarını parçalayan enzimleri içeren bakteriler
ileride bir tedavi seçeneği olabilir.
Anahtar Kelimeler: Çölyak hastalığı; mikrobiyota; probiyotikler