Akademik Veri Yönetim Sistemi
II. Uluslararası Erken Çocuklukta Müdahale Kongresi, Antalya, Türkiye, 29 Mart - 01 Nisan 2018
Bağlanma kavramı ve bağlanma kuramı, insanı temel alan bilim alanlarında çok sayıda çalışmaya konu olmuştur. Bağlanma, bireylerin, bebeklik döneminden itibaren ihtiyaç duydukları ilgi ve bakımı sağlayan; gerek fizyolojik gerek psikolojik ihtiyaçlarını karşılayan kişilere karşı oluşturdukları güçlü duygusal bağlardır. Bireylerin yaşamları boyunca kurdukları ilişkilerin temelini bebeklik döneminde geliştirdikleri bağlar oluşturmaktadır. Temel güvenin geliştiği bebeklik dönemi ve ebeveynleri ile çocukları arasındaki ilişkilerin güçlendiği çocukluk ve orta çocukluk dönemlerinde, bağlanma kavramının incelenmesinin önemli olduğu düşünülmektedir. Bu kapsamda Türkiye’ de bebeklik, çocukluk ve orta çocukluk dönemlerinde bağlanma konusuyla ilgili gerçekleştirilen bilimsel çalışmaların incelenmesinin, bağlanma konusunda bütüncül bir resmi ortaya çıkaracağı düşünülmektedir. Çalışmanın amacı; bebeklik, çocukluk ve orta çocukluk dönemlerinde bağlanma kavramı ile ilgili olarak 2007 –2017 yılları arasında Türkiye’de yapılan lisansüstü tezleri ve yayımlanmış araştırmaları; “çalışma alanı, hedef kitlesi, bağlanma türü, bağlanmayla ilişkilendirildiği konu, veri toplama araçları ve araştırmanın yöntemi” kategorilerine göre incelemektir. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelenmesi tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma alanı belirlenirken bazı ölçütlere yer verilmiştir. Bu doğrultuda bağlanma ile ilgili yapılan çalışmaların yüksek lisans ya da doktora tezi ve hakemli bir dergide yayımlanmış makale olmasına dikkat edilmiştir. Veri toplamakaynağı olarak makaleler için internet üzerinden Google Scholar ve Gazi Üniversitesi Kütüphanesinin veri tabanlarından EBSCO, SOBİAD, Scopus, Eric, Dergipark Akademik (Tübitak Ulakbim), Elsevier, Web of Science, Springer Link ve Sage taranmıştır. Tezlere ise Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi veri tabanı taranarak ulaşılmıştır. Taramalar yapılırken 2007 ile 2017 yılları arasında gerçekleştirilen ve yayımlanan araştırmalar çalışmaya dahil edilmiştir. Ayrıca çalışmanın amacı olan bebeklik, çocukluk ve orta çocukluk döneminde bağlanma kavramı incelendiği için yapılan taramalarda yalnızca bu dönemleri kapsayan çalışmalar ele alınmıştır. İncelenen tezler ve makaleler, tanımlanan kategorilerle ilgili bilgiler kodlanarak bulgular yorumlanmıştır. Ayrıcakategoriler gelişim dönemlerine göre ayrı ayrı incelenmiştir. Bu doğrultuda çalışmaların daha çok psikoloji alanında yapıldığı, çalışmaların çoğunda bağlanma türü olarak çocuklarda, annelerde ve babalarda bağlanma çalışıldığı görülmüştür. Ayrıca bağlanmanın ilişkilendirildiği konuların oldukça çeşitlilik gösterdiği, bağlanma ile ilgili yapılan çalışmalarda en çok kullanılan ölçeklerin maternal bağlanma ölçeği, ilişki ölçekleri anketi ve bağlanma öykü tamamlama testinin olduğu belirlenmiştir. Çalışma grubu ya da örneklem olarak en çok annelerin tercih edildiği ve son olarak bağlanma ile ilgili yapılmış araştırmaların yöntemleri incelendiğinde; ilişkisel tarama modelinde yapılmış betimsel çalışmaların daha çok olduğu görülmüştür