Turkish Studies - Language, cilt.19, sa.Ö1, ss.105-123, 2024 (Hakemli Dergi)
Kısaltma konuşma ve yazışmalarda sık kullanılan sözlerin
veya özel adların bir ses, biçim veya söz dizimi biriminin daha kısa, daha
kullanılır ve daha kolay telaffuz edilir hâle gelmesidir. Bu çalışmada elde
edilen verilere göre Arapçada kısaltma çalışmalarının uzun bir geçmişi
olduğundan söz edilmektedir. Özellikle Kur’an-ı Kerîm’de sûre başlarında yer
alan ve el-Ḥurûfu’l-Mukaṭṭaʿa bu kısaltma örneklerinin başında yer almaktadır.
Hadîs râvîleri ve âlimlerin isimlerinin kısaltmalarına da sıkça
rastlanmaktadır. Arapça kısaltmalar konusunda araştırma yapmak isteyen her
araştırmacının ilk rastlayacağı kısaltma örnekleri bu alanlarda bulunmaktadır.
Modern Arapçada kısaltmalar özellikle ve yoğunlukla basılı yayın, sözlükler,
ölçü birimleri, bilimsel araştırma ve akademik araştırma yazım kurallarında
görülmektedir. Bu durum Arapçada kısaltmalar konusunda yoğun bir araştırma ve
çalışmayı gerektirmektedir. Bu araştırmada nitel yöntem kullanılmış, alanla
ilgili kaynaklar taranmış ve medya taramaları yapılmıştır. Araştırmanın ve
çalışmanın amacı Arapçayla ilgilenen çevreleri konu hakkında bilgilendirmek ve
bu alanla ilgili dağarcıklarına katkıda bulunmaktır. Araştırma sırasında
Arapçada kullanılan kısaltmalar araştırılmış ve belgelenmiştir. Türkiye’de
Arapçada kısaltmalar konusunda detaylı bir çalışmanın yapılmamış olması bu
araştırmaya yönlendiren temel etken olmuştur. Bu araştırmayı inceleyen her
okuyucunun da fark edeceği gibi Arapçada kısaltmalar diğer dillere göre fazla
değildir. Buna neden olarak Arapça dil ve gramer yapısının kısaltmalara uygun
olmadığı gösterilmektedir. Arapçada kısaltmalar konusunda kısaltma örnekleri
ile ilgili olarak elde edilen veriler çalışmanın sonunda tablo halinde verilmiştir.
Bu çalışmanın Arapça öğretimi ve öğrenimi alanında çalışma yapan çevrelere
katkı sağlaması beklenmektedir.