Akademik Veri Yönetim Sistemi
EJER CONGRESS, Ankara, Türkiye, 8 - 11 Haziran 2023, ss.1589-1590, (Özet Bildiri)
Problem Durumu
Ulusal, sektörel ve kurumsal düzeyde uluslararasılaşma; yükseköğretimin amacına, işlevlerine ya da sunulma biçimine uluslararası,
kültürlerarası veya küresel boyutlar kazandırılması süreci olarak tanımlanmaktadır (Knight, 2003). De Wit (2020) de benzer şekilde
üniversitelerin eğitim, araştırma ve topluma hizmet konusunda her zaman uluslararası boyutlar barındırdığını ifade etmektedir. Dolayısıyla
yükseköğretimin uluslararasılaşması söz konusu olduğunda, bu uluslararasılaşma anlayışının yükseköğretimin bilinen üç işlevine de
yansıması beklenmektedir. Bununla birlikte eğitim ve öğretimin uluslararasılaşmasına yönelik çabalar, yükseköğretim kurumlarında yeterince
yer bulamamaktadır. Eğitim ve öğretimin en önemli unsurlarından biri olan programlara da bu durum yansımakta ve yükseköğretim
kurumlarının uluslararasılaşma stratejileri, kurumun eğitim boyutuna ve programlarına gerektiği düzeyde yansıtılmamaktadır. Yükseköğretim
kurumlarının daha çok ortaklıklara, değişim programlarına ve araştırmaya odaklandığı, eğitim boyutunun ve dolayısıyla programların arka
planda kaldığı görülmektedir. Bu durum tam anlamıyla bir uluslararasılaşma anlayışının benimsenmesine ve yaygınlaşmasına olanak
vermemektedir. Bu sebeple bu çalışmada, yükseköğretim kurumlarının uluslararasılaşma stratejilerinde eğitim ve öğretim boyutunun ve bu
kapsamda programların nasıl ele alındığının belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem
Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden temel nitel araştırma deseni benimsenmiştir. Gözlem, görüşme ve doküman incelemesi gibi nitel
veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı, algı ve olayların doğal ortamda gerçekçi ve bütüncül bir şekilde ortaya konmasını amaçlayan nitel bir
sürecin izlendiği araştırmalar nitel araştırma olarak adlandırılmaktadır (Yıldırım ve Şimşek, 2018). Amaç, yükseköğretim kurumlarının
uluslararasılaşma stratejilerinde eğitim ve öğretim boyutunun ve bu kapsamda programların nasıl ele alındığının belirlenmesi olduğundan
amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmış ve yükseköğretim kurumları arasından YÖK tarafından uluslararasılaşma bağlamında desteklenmek
üzere pilot üniversite olarak seçilmiş olan 20 üniversite (YÖK, 2017) çalışmaya dâhil edilmiştir. İlgili kurumların stratejik planları ve varsa
uluslararasılaşma strateji belgeleri bu çalışmanın veri kaynaklarını oluşturmaktadır ve veriler, doküman incelemesi yoluyla toplanacaktır.
Doküman incelemesi politikalar, geçmiş olaylar, kültürel bağlamlar, kurumlar, etkinlikler ve çok daha fazla unsurla ilgili sorulara cevap
sunabilmekte, bu sebeple bağımsız bir araştırma yöntemi olarak ya da diğer yöntemlere yardımcı olarak uygulanabilmektedir (Gross, 2018).
Ayrıca Bowen’a (2009) göre reklamlar, kitaplar ve broşürler, günlükler ve gazete yazıları, etkinlik programları, mektup ve notlar, basın bültenleri,
program önerileri, uygulama formları ve özetler, kurumsal raporlar, araştırma verileri ve çeşitli kamu kayıtları incelenebilecek dokümanlar
arasındadır. Bu çalışmanın amacı kurumların uluslararasılaşma stratejilerinde eğitimin ve programların yerini belirlemek olduğundan doküman
incelemesi bağımsız bir yöntem olarak kullanılacak ve bu şekilde ilgili kurumlarının stratejik planları incelenecektir. Elde edilen veriler ise
betimsel analiz ve içerik analizi ile incelenecektir.
Beklenen/Geçici Sonuçlar
Çalışmaya yönelik yapılan ön araştırmalar sonucunda, yükseköğretim kurumlarının uluslararasılaşma politikalarına oldukça önem vermekle
birlikte, bu politikalarda ve stratejilerde eğitim ve öğretimin uluslararasılaşması ve programların uluslararasılaşması gibi hususların arka planda
kaldığı ve daha değişim programlarına ve iş birliklerine odaklanıldığı görülmektedir. İlgili dokümanlar detaylı bir şekilde incelendiğinde
uluslararasılaşma açısından eğitim ve öğretimin ve bu bağlamda programların nasıl ele alındığı sorusuna açık bir şekilde yanıt bulunabilecektir.
Bu doğrultuda, eğitim ve öğretimin ve programların uluslararasılaşmasına yönelik yer verilen farklı unsurlara ve eksik kalan yönlere ışık
tutulacağı ve bu kapsamda hem genel anlamda yükseköğretim kurumlarına hem de araştırmacılara öneriler sunulabileceği ve alana katkı
sağlanabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: yükseköğretim, uluslararasılaşma, eğitimin uluslararasılaşması, programların uluslararasılaşması