Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türk Toraks Derneği 25.yıllık kongresi, Antalya, Türkiye, 24 Mayıs 2022 - 28 Ocak 2023, ss.98-99
GİRİŞ VE AMAÇ:Ağır astım mortalite ve morbidite nedeni olabilen, hastaların yaşam kalitesini bozan
ve ciddi sağlık harcamaları artışına neden olan bir hastalıktır. Hastalığın getirdiği ekonomik yük; sosyal,
psikolojik ve sağlık bakım maliyetleri ile daha büyük boyutlara ulaşmaktadır. Son yıllarda bu hasta
grubunda hastalığı kontrol altına almak için biyolojik ajanlar kullanılmaya başlanmıştır. Ancak biyolojik
tedavilerin nispeten yüksek olan maliyetleri de bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı ağır astımlı hastaların
rehberlere göre standart tedavi (ST) ile bu tedaviye ek omalizumab (OML) kullanımının klinik etkinliğinin
ve maliyet etkililiğin değerlendirilmesidir.
YÖNTEM:Araştırmaya Gazi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi
Hastaneleri ile Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim Araştırma Merkezinde Şubat 2018
ve Kasım 2019 tarihleri arasında ağır astım tanısıyla takip edilen 126’sı OML grubunda olmak üzere
toplam 206 hasta dâhil edildi. Araştırmanın maliyet verileri hastanelerin MEDULA veri tabanına aktarılan
maliyet verilerinden elde edildi. İl dışından gelen hastaların maliyet verileri ise SUT fiyat listesi
kapsamında tahmin edildi. Etkililik verisi, ağır astımlı hastalar ile yapılan yüz yüze görüşmelerde
kullanılan Beş Boyutlu Beş Seviyeli Avrupa Genel Yaşam Kalitesi Ölçeği (EQ-5D-5L), Astım Yaşam
Kalitesi Ölçeği (AQLQ) ve Astım Kontrol Testinden (AKT) elde edildi. Araştırmada maliyet etkililik analizi
için Kalite ayarlı yaşam yılları (QALY) skorları kullanıldı ve Markov model üzerinden analiz
gerçekleştirildi.
BULGULAR:Her iki grup yaş, cinsiyet, astım süresi açısından benzerdi. ST grubunda yer alan
hastaların AKT skoru 17.4±6.17 iken OML grubunun skoru 23.6± 2.96 bulundu (p<0.001). AQLQ skoru
ST grubunda 4.0±1.2 iken OML grubunda 5.3± 0.7bulundu (p<0.001). Tedaviye OML eklenmesi ile ağır
astımlı hastalarda QALY’nin 3.27 yıl daha fazla olduğu görüldü. Sosyal güvenlik kurumu perspektifinden
ST alan ağır astımlı hastanın maliyeti 23.607,08TL, ST’ye ek OML alan hastanın maliyeti ise
425.329,81TL olarak hesaplandı. OML kullanımının İlave Maliyet Etkililik Oranı 122.675,57 TL olarak
saptandı. Bu değer Türkiye için ödeme gönüllülüğü eşiği olarak kabul edilen ve DSÖ tarafından refere
edilen 156.948,00TL’nin altında kalarak, OML’nin maliyet etkili olduğunu gösterdi. TARTIŞMA VE SONUÇ:Araştırmada OML’ın tedaviye eklenmesinin ilaç maliyetine bağlı olarak toplam
maliyetleri arttırdığı görülmekle birlikte artan miktarın ödeme gönüllülüğü eşik değerinin altında kaldığı
ve bu grupta yer alan astım hastalarının sağlık hizmet kullanımlarının azaldığı, yaşam kalitelerinin arttığı,
kalite ayarlı yaşam yıllarının arttığı ve klinik seyirlerinin daha iyi olduğu gösterilmiştir. Sonuç olarak ağır
astımlı hastalarda OML’ın ST eklenmesi daha maliyetli olmakla birlikte daha etkilidir denilebilir. Buna
göre hastaların yaşam kalitesini artırmak için rehberlere göre uygun olgularda ST’ye OML eklenmesi
önerilmektedir.