Akademik Veri Yönetim Sistemi
Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt.41, sa.1, ss.251-305, 2021 (Hakemli Dergi)
Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de bugüne kadar örtük programa ilişkin yapılmış çalışmaların
analizini yapmaktır. Araştırmanın yöntemi iki aşamalı yapılandırılmıştır. İlk aşamada betimsel
içerik analizi ile çalışmalardaki eğilimler belirlenmiş, ikinci aşamada meta sentez ile ampirik
çalışmaların bulguları yorumlanarak senteze ulaşılmıştır. Bir çalışmanın araştırmaya dâhil
edilmesinde; (1)Doğrudan örtük programa ilişkin araştırma yapılmış olması, (2)Yönteminin
açıkça belirtilmiş olması, (3)Bilimsel hakemli dergide yayımlanmış makale veya tez olması,
(4)Örneklemin Türkiye’de olması ölçütleri kullanılmıştır. TR Dizin, DergiPark, Google Akademik
ve YÖK Tez veri tabanından “örtük program”, “örtük müfredat”, “gizli program”, “gizli
müfredat” ve “hidden curriculum” anahtar kelimeleri ile tarama yapılmış, 52 makale ve 25 tez
olmak üzere toplamda 77 çalışma araştırmaya dâhil edilmiştir. Yapılan analiz neticesinde elde
edilen sonuçlar şu şekilde özetlenebilir: Örtük program kavramı yurtdışına kıyasla Türkiye’de
oldukça geç çalışılmaya başlanmıştır. Çalışmaların büyük çoğunluğunda, örtük programın
doğasına da uygun olacak şekilde nitel yöntem kullanılmıştır. Örneklem türü olarak çoğunlukla
öğrenci, öğretmen, öğretim elemanı gibi bireylerle yürütülen bu çalışmalar en çok ilköğretim ve
lisans düzeyinde gerçekleştirilmiştir. Meta sentez amacıyla çalışmaların sonuçlarına uygulanan tematik içerik analizi neticesinde 38 koddan 14 kategoriye ve buradan da eğitim sisteminin en
temel dört öğesi olan öğretmen, öğrenci, okul ve resmi program temalarına ulaşılmıştır. Her bir
tema ve altında yer alan kategoriler kendi içinde tartışılmış, hem eğitimciler hem de
araştırmacılar için önerilerde bulunulmuştur.
The purpose of this study was to analyse studies conducted on the subject of hidden curriculum in
Turkey up to the present. The research method was structured in two stages. In the first stage, the
tendencies in the studies were determined with descriptive content analysis, and in the second
stage, the findings of the empirical studies were synthesised via reinterpretation with metasynthesis. In order for a study to be included into the research, following criteria were applied:
(1) It has to be related directly to hidden curriculum (2) The methodology has to be clearly stated.
(3) It has to be an article published in a scientific refereed journal or an academic thesis. (4) The
research sample has to be within Turkey. Review was conducted with the keywords “örtük
program (hidden program)”, “örtük müfredat (hidden curriculum)”, “gizli program (secret
program)”, “gizli müfredat (secret curriculum)” and “hidden curriculum” on the TR Indexing,
DergiPark, Google Scholar and Council of Higher Education Thesis Centre databases, a total of
77 studies, including 52 articles and 25 theses, were included in the study. The results obtained in
consequence of the analysis can be summarised as follows: The concept of hidden curriculum was
started to be studied on considerably late in Turkey, in comparison with abroad. As proper for the
nature of hidden curriculum itself, in most of the studies qualitative method was used. These
studies mainly conducted with individuals such as students, teachers, academics as their sample,
and were conducted at primary and undergraduate levels at most. As a consequence of the
thematic content analysis applied to the results of the studies for meta synthesis, 14 categories
were elicited from 38 codes, and thereafter, the themes of teacher, student, school, and official
curriculum, which are the four basic elements of education system, were attained. Each of the
themes and its categories were discussed in itself, and suggestions were made for both educators
and researchers.