Rize’de Yetişen 6 Farklı Bitkinin In vitro Üreaz İnhibisyonu ve Antioksidan Aktivitesi

Dilmaç E., Günbatan T., Sucu M., Gürbüz İ.

XXIV. BİTKİSEL İLAÇ HAMMADDELERİ TOPLANTISI, Ankara, Türkiye, 23 - 26 Haziran 2022, ss.205-206

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.205-206
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Rize’de Yetişen 6 Farklı Bitkinin In vitro Üreaz İnhibisyonu ve Antioksidan Aktivitesi

Elif Dilmaç, Tuğba Günbatan, Melike Sucu, İlhan Gürbüz

Gazi Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Farmakognozi Anabilim Dalı, Etiler, 06330, Ankara

Üreaz, üreyi amonyak ile karbondioksite parçalayan bakteri, mantar, alg ve bitkilerde bulunan enzimdir. Helicobacter pylori isimli bakterinin salgıladığı üreaz, aynı zamanda peptik ülser etkenlerinin en önemlisi sayılmaktadır (1). Bu nedenle üreaz inhibitörlerinin H. pylori enfeksiyonuna bağlı peptik ülser tedavisinde etkin yeni bir yaklaşım olabileceği düşünülmektedir. Ancak bilinen üreaz inhibitörü bileşiklerin klinik kullanıma uygun olmaması nedeniyle yeni üreaz inhibitörlerinin keşfine yönelik araştırmalar devam etmektedir (2).

Bu amaçla tasarladığımız aktivite tarama çalışmalarımızın bir parçası olarak Rize’de yetişen 6 farklı bitkinin [Daphne pontica L., Lotus corniculatus L., Lythrum salicaria L., Medicago sativa L., Potentilla reptans L. ve Senecio leucanthemifolius subsp. vernalis (Waldst. & Kit.) Greuter] toprak üstü kısımlarından %80’lik etanol ekstresi hazırlanmış ve üreaz enzimi inhibe edici aktivitesi araştırılmıştır. Bununla birlikte çalışılan bitkilerden hazırlanan ekstrelerin total fenol ve flavonoit içerikleri, ayrıca peptik ülserin önlenmesinde önemli mekanizmalardan biri olan antioksidan aktiviteleri (DPPH, ABTS, CUPRAC yöntemleri ile) belirlenmiştir.

Çalışılan bitkiler arasında M. sativa’nın %31.32’lik inhibisyon oranı ile en yüksek üreaz inhibe edici aktiviteye sahip olduğu, bunu sırasıyla D. pontica (%29.29), L. salicaria (%28.07), P. reptans (%26.09), L. corniculatus (%24.62) ve S. leucanthemifolius subsp. vernalis’in (%13.73) takip ettiği, DPPH radikal süpürücü aktivitelerinin ise %43.01 - %89.60 aralığında olduğu tayin edilmiştir. Ayrıca ABTS yönteminde 18.35-122.42, CUPRAC yönteminde ise 15.97-163.55 aralığında antioksidan aktivite gösterdikleri (mg gallik asit eşdeğeri/g cinsinden) belirlenmiştir. En yüksek total fenolik içerik L. salicaria (157.09 mg gallik asit eşderi/g), en yüksek total flavonoit içeriği ise L. corniculatus (114.76 mg rutin eşdeğeri/g) ekstresinde tespit edilmiştir.

Üreaz inhibisyonu aktivite tayininde kuvvetli olmamakla birlikte tespit edilen aktivitenin fraksiyonlama çalışmaları yapılması durumunda artabileceği akla gelmektedir. Ancak farklı bitkilerin üreaz inhibisyonu aktivitesi üzerinde ön tarama çalışmalarımızın devam etmesi nedeniyle bu husus daha sonra değerlendirilecektir.

Anahtar kelimeler: Üreaz, Daphne pontica, Antioksidan.

Kaynaklar 1. Hassan STS, Žemlička M. Plant‐derived urease inhibitors as alternative chemotherapeutic agents. Arch. Phar. 2016; 349(7): 507-522. 2. Modolo LV, de Souza AX, Horta LP, Araujo DP, de Fatima A. An overview on the potential of natural products as ureases inhibitors: A review. J. Ad