Pediatrik Yaşam Kalitesi Envanteri (Peds QL ) Eozinofilik Özofajit Modülünün Türkçe versiyonunun dil geçerliliği ve kültürler arası uyarlaması


Creative Commons License

YAPAR D., ERTOY KARAGÖL H. İ., POLAT TERECE S., TEKER DÜZTAŞ D., EĞRİTAŞ GÜRKAN Ö., SARI S., ...Daha Fazla

28. ULUSLARARASI KATILIMLI ULUSAL ALLERJİ VE KLİNİK İMMÜNOLOJİ KONGRESİ, Antalya, Türkiye, 13 Ekim 2021

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Gazi Üniversitesi Pediatrik Eozinofilik Gastrointestinal Sistem Hastalıkları Çalışma Grubu Giriş-AMAÇ: Eozinofilik özofajit (EoE), besin alerjilerinin nadir bir formu olup yaşam kalitesini önemli derecede etkileyen özofagusun kronik inflamatuvar hastalığıdır. Franciosi ve arkadaşları tarafından 2013 yılında geliştirilmiş “Pediatric Quality of Life Inventory (PedsQL) Eosinophilic Esophagitis Module” EoE’li çocuklarda hastalığa özgü yaşam kalitesini hem hasta hem de aile beyanı ile değerlendiren tek ölçektir. Bu çalışmanın amacı “PedsQL Eosinophilic Esophagitis Module” aile ve çocuk ölçeklerinin Türkçe dil uyarlamasını yaptıktan sonra uzman görüşü alarak ve kapsam geçerliliği indekslerini hesaplayarak kültürel uygunluğunu test etmektir. YÖNTEM: Bu çalışma için modülün kullanım izni “MAPI” Research Trust’dan alınmıştır. PedsQL EoE modülünün yedi farklı ölçeği bulunmaktadır: 5-7 yaş için küçük çocuk ve anne-baba formu (8 alt bölüm 27 madde, 3’lü likert), 8-12 yaş için çocuk ve anne-baba formu (8 alt bölüm 35 madde 5’li likert), 13-18 yaş için genç ve anne-baba formu (8 alt bölüm 35 madde, 5’li likert), son olarak da 2-4 yaş arası çocuklar için sadece anne-baba formu (7 alt bölüm 22 madde, 5’li likert). Orjinal ölçeklerin Türkçe’ye çevirisi “çeviri-geriçeviri” yöntemiyle yapılmıştır. Ölçekler birbirinden bağımsız, ana dili Türkçe olan ileri derece ingilizce bilen ve konuşan biri çevirmen üç kişi tarafından Türkçe’ye çevrilmiştir. Ortak Türkçe çeviri bir yeminli tercüman tarafından geri İngilizce’ye çevrilmiştir. Çeviriler sentezlendikten sonra kültürel uygunluk açısından Türkçe çevirinin son hali araştırma ekibinin 6 uzmanı (DY, HİEK, AB, ÖEG, SS, BD) tarafından değerlendirilmiştir. Kapsam geçerliliği için Davis yöntemi kullanılmıştır ve çeviriler 8 farklı uzman tarafından anlamsal yeterliliği ve kültürel uygunluğu açısından orjinali ile kıyaslanarak incelenmiştir. Gerekli görülen değişiklikler sonrası pilot uygulamaya geçilmiştir. BULGULAR: Ölçeklerin bütün maddeleri için kapsam geçerliliği indeksi 0,8’in üzerinde ve yeterli bulunmuştur. Pilot uygulamada her yaş grubu için ölçekler, çocuk gastroenteroloji polikliniğe başvuran 8 hasta ve ailesine yüz yüze uygulanmış ve dilinin anlaşılırlığı açısından her hangi bir sorun olmadığı gözlenmiştir. SONUÇ: PedsQL EoE modülünün bütün yaş grupları için hasta ve anne-baba ölçekleri Türkçe’ye orijinal dile sadık kalarak doğru bir şekilde çevrilmiş olup her bir maddenin kendi kültürümüzde aynı kavramları sorguladığı ve kapsam geçerliliğinin iyi olduğu bulunmuştur. Anahtar Kelimeler:  dil geçerliliği, Eozinofilik özofajit, kültürlerarası uyarlama, PedsQL, yaşam kalitesi