Türkçe Özet:
Türkiye'de kamu projeleri için mimari hizmet alımları sıklıkla maliyet-temelli seçim mekanizmalarına dayanmaktadır; bu uygulama, profesyonel tasarım hizmetlerinin özgün değerini ve karmaşıklığını yakalamada genellikle yetersiz kalmaktadır. En düşük teklif verenin seçimine aşırı odaklanma, hizmet performansı, deneyim ve kaynaklar gibi kritik unsurları göz ardı ederek proje sonuçlarını tehlikeye atabilir. Bu sınırlılığı ele alan bu makale, özellikle kamu işverenleri için, liyakat-temelli seçime daha sağlam bir zemin oluşturmayı hedefleyerek, mimarların hizmet kalitesi performansını değerlendirmek için yapılandırılmış bir çerçeve önermektedir. Hizmet kalitesi literatüründen kavramları sentezleyen bu çerçeve, mimarlık pratiğiyle ilgili tanımlayıcı bir performans kriterleri setini ana hatlarıyla belirtmektedir. Ayrıca, sistematik bir değerlendirmede bu kriterlerin uygulanması ve bir performans skoruyla sonuçlanması için bir süreç detaylandırılmaktadır. Bu skorun mimar ön yeterliliği için potansiyel uygulaması tartışılmakta ve Türkiye'de mesleki yeterliliğin değerlendirilmesi için daha resmi bir şema oluşturma hususları değerlendirilmektedir. Bu yaklaşım, odağı salt maliyetten mimari hizmet kalitesinin daha bütünsel bir değerlendirmesine kaydırmayı amaçlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Mimari Hizmetler, Hizmet Kalitesi, Performans Değerlendirme, Performans Ölçümü, Hizmet Alımı, Kamu İşverenleri, Ön Yeterlilik, Mimarlar, Türkiye.
English Abstract:
The procurement of architectural services for public projects in Turkey frequently utilizes cost-based selection mechanisms, a practice often inadequate for capturing the inherent value and complexities of professional design services. Over-reliance on lowest-bidder selection can compromise project outcomes, overlooking critical aspects of service performance, experience, and resources. Addressing this limitation, this paper proposes a structured framework for evaluating the service quality performance of architects, aiming to provide a more robust basis for qualifications-based selection, particularly for public clients. Synthesizing concepts from service quality literature, the framework outlines a descriptive set of performance criteria relevant to architectural practice. It further details a process for applying these criteria in a systematic evaluation, culminating in a performance score. The potential application of this score for architect prequalification is discussed, along with considerations for establishing a more formal scheme for professional competency assessment in Turkey. This approach seeks to shift the focus from mere cost to a more holistic evaluation of architectural service quality.
Keywords: Architectural Services, Service Quality, Performance Evaluation, Performance Assessment, Procurement, Public Clients, Prequalification, Architects, Turkey.
