İlköğretimde Fiziki Etkinlikler Dersi ve Sportif Faaliyetlerin SüresininArtması ile Akademik Başarı İlişkisinin İncelenmesi.

Çetin E., Orhan Ö., Yarım İ.

HERKES İÇIN SPOR VE WELLNESS ARAŞTIRMALARI, Prof.Dr. Erdal ZORBA, Editör, Akademisyen Kitapevi, Ankara, ss.193-200, 2019

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2019
  • Yayınevi: Akademisyen Kitapevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.193-200
  • Editörler: Prof.Dr. Erdal ZORBA, Editör
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Eğitimin genel amacı yetişmekte olan çocukların ve gençlerin topluma sağlıklı ve verimli şekilde uyum sağlamalarına yardım etmektir. Bu uyumun gerçekleşmesi için bireyleri çok yönlü geliştirmek önemlidir (Gürkan,1998). Beden eğitimi bu çok yönlü gelişim eğitiminde önemli bir yere sahiptir. Beden eğitimi hareket eğitimiyle beraber bireyin bedensel, ruhsal, zihinsel ve sosyal gelişimini gerçekleştirme eğitimidir (Yalçın,1995). Fiziksel aktivite ise günlük yaşam içinde kas ve eklemlerin kullanılarak enerji harcaması ile gerçekleşen farklı şiddetlerde yorgunlukla sonuçlanan aktiviteler olarak tanımlanmaktadır (ACSM,1992). Beden eğitimi ve sportif etkinliklerin kullanımı yaygın olarak çocukların fiziksel gelişimini desteklemek ve sağlıklı bireyler olarak topluma kazandırılmak maksadı ile daha çok öne çıkarılmaktadır (Bulğay, 2018). Ancak bu kapsamdan farklı olarak akademik başarıya katkıda bulunabileceği de belirtilmektedir. Fiziksel etkinlikte bulunmak, fizyolojik değişikliklere neden olur ve kan akışını hızlandırarak beyindeki sinir geçişleri ve iletimi artırır. Bunun sonucunda bilişsel işlemlerde olumlu gelişim olur. Diğer bir deyişle, gelişim ve öğrenme mekanizmaları birbirlerine bağlı olduklarından, hareketin bilişsel gelişimi uyarması sağlanır (Shephard,1996). Akademik başarı “öğrencilerin okul yaşamında amaçlanan davranışlara ulaşma düzeyi” olarak tanımlamaktadır (Silah,2003). Akademik başarıya etki eden faktörler araştırmacıların ilgisini çeken konulardan olmuştur. Fiziksel aktivite ve beden eğitimi bu faktörler arasında öne çıkmaktadır (Cocke,2002;Tremblay, 2000; Shephard,1997). Fiziksel aktivite ya da sportif faaliyetlerin akademik hayata etkileri konusunda farklı görüşler mevcuttur. İlköğretim ve ortaöğretim çağı çocuklarında yapılan çalışmalar incelendiğinde özellikle bu yaş gruplarında fiziksel aktivitenin akademik başarı üzerinde olumlu etkileri olduğunu ortaya koymaktadır (Bradley et al., 2013; Ekeland et al., 2004; Kim et al., 2012; Lumpkin and Favor, 2012; Shephard, 1997). Larson ve arkadaşları yaptıkları çalışmada, öğrencilerin okul sonrası yaptıkları etkinliklerin (okul takım çalışmaları) akademik başarılarını etkilediğini ve okul dışı zamanın etkin kullanımı birey üzerinde olumlu etkiler oluşturduğunu belirtmişlerdir (Larson, 2000). Fiziksel olarak aktif olan çocukların okulda daha iyi başarı gösterdikleri yapılan çalışmalarda belirtilmiştir (Shephard,1994; Shephard, 1997; Maynard, 1987). Fiziksel aktivite ile sağlıklı ve kaliteli yaşam arasındaki ilişkinin yanı sıra, insanın zihinsel ve fiziksel performansı arasında olumlu bir ilişki olup olmadığı da yıllardır araştırmacıların ilgisini çekmektedir. Polat, ritmik cimnastikçiler üzerinde yaptığı çalışmada, ritmik jimnastikçilerle spor yapmayan öğrencilerin akademik başarı puanlarını kıyaslamış ve ritmik cimnastikçilerin akademik başarılarının daha iyi skorlara sahip olduğunu belirtmiştir (Polat, 2018). Bu sonucun, düzenli yapılan sportif aktivitelerin, fiziksel gelişimle beraber zihinsel gelişimi de desteklemesinden kaynaklı olabileceği düşünülebilir (Yarım,2014). İbiş ve Aktuğ, düzenli fiziksel aktivite yapan çocukların akademik başarılarını araştırdıkları çalışmalarında sporun sadece çocukların sağlığı ve fiziksel gelişiminde değil, dikkat eksikliği ve akademik başarı gelişiminde de önemli bir rol oynadığını belirtmiştir (Ibıs and Aktug,2018). Ishira et al., düzenli fiziksel aktivitelerle elde edilen fiziksel uygunluğu beyin fonksiyonlarını geliştirdiği ve bununla beraber akademik performansla olumlu ilişkisi olduğunu belirtmişleridir (Ishira et al.,2918) Yapılan pek çok çalışmada ders dışı spor etkinliklerine katılımın akademik başarı üzerinde olumlu etkileri olduğu bulunurken diğer yandan bu aktivitelere katılımın akademik başarı üzerine çok az ya da olumsuz etkisi olduğunu belirten çalışmalar da mevcuttur. Şimdiye kadar akademik başarı, beden eğitimi ve spor dersleri ve fiziksel aktivite düzeyi arasındaki ilişkiler konusunda yapılan araştırmalarda farklı yaş, cinsiyet ve eğitim düzeylerinde farklı sonuçlarının olabileceği gözlemlenmiştir. Yapılan bu çalışmada da ilköğretimde fiziki etkinlikler dersi saatleri ve sportif faaliyetlerin süresinin artması ile akademik başarı puanlarının incelenmesidir.