Akademik Veri Yönetim Sistemi
3. Uluslararası ve Ulusal Katılımlı Zonguldak Endokrin Günleri Multidisipliner Güncel Yaklaşım Sempozyumu, Zonguldak, Türkiye, 30 Kasım - 01 Aralık 2018, ss.166-168
Amaç: Primer baş-boyun maligniteli hastalarda kemo/radyoterapi (K/RT) sonrası tiroid disfonksiyonu yaygındır. Bu
çalışmada RT uygulamasını takiben gelişen tiroid fonksiyon bozukluklarının irdelenmesi hedeflenmiştir.
Yöntem: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı’nda Ocak 2008 ile Ocak
2017 tarihleri arasında primer baş-boyun bölgesi malignitesi nedeni ile K/RT alan, tedavi öncesi ve sonrası takiplerinde
düzenli tiroid fonksiyon testleri takip edilen hastaların verileri retrospektif analiz edildi. Hastaların demografik bulguları,
takip süreleri, tiroid fonksiyonlarında bozulma süresi, hipertiroidi ve hipotiroidi gelişen hastaların sayıları değerlendirildi.
Bulgular: Çalışmaya cerrahi uygulanmayan, primer baş-boyun bölgesi malignitesi nedeni ile K/RT almış toplam 121 hasta
dahil edildi (Tablo 1). Herhangi bir nedenle tiroid cerrahisi öyküsü olan hastalar, tanı anında ötiroid olmayanlar ve K/RT’si
tamamlanamayan hastalar çalışma dışında bırakıldı. Çalışma kapsamındaki hastaların aldıkları toplam K/RT dozu median
65,25 Gy idi (50,4-70 Gy). Hastaların 93’ü (% 76,9) erkek, 28’i (% 23,1) kadındı. Ortanca yaş 56,5 (15-82 yaş), ortanca takip
süresi 36,8 ay (11 ay-8,7 yıl) olarak hesaplandı. 94 (% 77,7) hasta takip süresince ötroid iken 27 hastada (% 22,3) tiroid
fonksiyon testlerinde bozulma tespit edildi. Çalışmada K/RT sonrası hastaların 19’unda (% 15,7) hipotiroidi, 8’inde (% 6,6)
hipertiroidi geliştiği görüldü. Tiroid fonksiyon testlerindeki bozulmanın RT’nin bitiminden sonra ortanca 457. günde (24.
gün-1497. gün) ortaya çıktığı hesaplandı.
Sonuç: Hipotiroidizm baş-boyun bölgesine alınan radyasyonun iyi bilinen ve bir ölçüde beklenen bir geç dönem etkisidir.
Çalışmada hipertiroidi gelişen hastaların da belirli bir orana sahip oldukları görülmektedir. RT sonrası tirotoksikozun
daha nadir görülmesi ve bu olguların sıklıkla ilerleyen dönemde hipotiroidi ile sonuçlandıkları göz önüne alındığında
RT’nin erken ve geç dönem tiroid hasarı ile olan ilişkisini ayrı ayrı irdelemek daha doğru olacaktır. Ayrıca K/RT alan
baş-boyun kanserli hastaların rutin takiplerinde tiroid fonksiyon testlerinin çalışılması subklinik olguların erken tespiti
açısından da önem taşımaktadır.