Dil- Kültür İlişkisi ve Önemli Kavramlar


Oruç Ş.

SMART Journal International SOCIAL MENTALITY AND RESEARCHER THINKERS Journal, cilt.11, sa.5, ss.800-806, 2025 (Hakemli Dergi)

Özet

ÖZET

Bu makalede dil ve kültür kavramlarını ele alacağız, bu iki kavramın birbirine olan yakınlığını,

ilişkilerini ve sınırlılıklarını hem kendi dilimizde hem de Batı dillerindeki karşılıkları ve

tanımları ile birlikte değerlendireceğiz. Ayrıca dil ve kültür kavramlarının alt kavramlarında

meydana gelen kavram kargaşasını ve kullanım hatalarını tanımlar ve örneklerle ortaya koyarak

çözüm önerileri sunacağız.

Kültür kavramının alt başlıkları olan “Çokkültürlülük (Multiculturalism), Kültürlerarasılık

(Interculturalism), Kültürgeçişkenliği (Transculturalism), Çoğulkültürlülük (Pluriculturalism)”

kavramları tanımlayarak, farklı ve ortak yönlerini irdeleyerek ve kavramların doğru

kullanılmasına ve algılanmasına örnekler vererek katkı sunmaya çalışacağız.

Dille ilgili “ana dil, ana dili, ikinci dil, iki dillilik, çok dillilik, yabancı dil” kavramlarının sözlük

karşılıklarını Türkçede, Almancada, Fransızcada ve İngilizcede vererek benzerliklerini,

yakınlıklarını ve farklılıklarını ortaya koyacağız. Sözel ve yazılı ifadelerde sık sık karıştırılan ve

birbirinin yerine kullanılan “ana dil ve ana dili” sözcüklerini farklı bakış açılarıyla ve tanımlarla

birbirinden çok farklı anlamlara geldiğini açıklamaya çalışacağız. “Ana dili” teriminin “ana,

anne” sözcükleriyle ve buna bağlı olarak kan ve soy gibi etnik kökenlere dayandırılarak

tanımlanamayacağını, böyle bir tanımlamanın yüzeysel kalacağını belirttik. Buna ilave olarak

“yabancı dil – ikinci dil” terimlerinin de bazen yanlış kullanımlarına rastlanıldığı için bu iki

kavram üzerinde de açıklayıcı ve birbirini kesin hatlarla ayırıcı bilgiler sunacağız.

Ele alacağımız bu konuları çok dilli ve çok kültürlü bir özelliğe sahip olan ve mensubu

olduğumuz Türkiye’den, Avrupa’nın gelişmiş önde gelen ülkelerinden Almanya, Fransa

İngiltere’den ve daha birkaç yüzyıl önce dünyanın çok farklı yerlerinden göçlerle kurulmuş

içinde en çok dili ve kültürü barındıran Amerika Birleşik Devletlerinden örneklerle daha

anlaşılır hale getirmeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler: Dil, kültür, çok kültürlülük, çok dillilik.

ABSTRACT

In this article, we will examine the concepts of language and culture, assessing their relevance,

relationships, and limitations, along with their equivalents and definitions in both our own

language and Western languages. We will also define and illustrate the conceptual confusion

and misuse that arise within the sub-concepts of language and culture, and offer solutions.

We will attempt to contribute by defining the concepts of "Multiculturalism,"

"Interculturalism," "Transculturalism," and "Pluriculturalism," which are subheadings of the

concept of culture, examining their differences and common aspects, and providing examples

for the correct use and perception of these concepts. We will provide dictionary definitions for

the language-related concepts of "main language," "mother tongue," "second language,"

"bilingualism," "multilingualism," and "foreign language" in Turkish, German, French, and

English, revealing their similarities and differences. We will attempt to explain how the terms

"main language" and "mother tongue," often confused and used interchangeably in spoken and

written expressions, have very different meanings from different perspectives and definitions.

We have stated that the term "mother tongue" cannot be defined with the word "mother," and

consequently, based on ethnic origins such as blood and lineage; such a definition would remain

superficial. In addition, since the terms "foreign language - second language" are sometimes

used incorrectly, we will present explanatory and clearly distinguishing information on these

two concepts. We will attempt to clarify these topics with examples from Turkey, a country of

multilingual and multicultural character, to which we belong; from the leading developed

European countries of Germany, France, and England; and from the United States, a country

founded just a few centuries ago by immigrants from diverse parts of the world and home to the

most diverse languages and cultures.

Keywords: Language, culture, multiculturalism, multilingualism.