SMART Journal International SOCIAL MENTALITY AND RESEARCHER THINKERS Journal, cilt.11, sa.5, ss.800-806, 2025 (Hakemli Dergi)
ÖZET
Bu makalede dil ve kültür kavramlarını ele alacağız, bu iki kavramın birbirine olan yakınlığını,
ilişkilerini ve sınırlılıklarını hem kendi dilimizde hem de Batı dillerindeki karşılıkları ve
tanımları ile birlikte değerlendireceğiz. Ayrıca dil ve kültür kavramlarının alt kavramlarında
meydana gelen kavram kargaşasını ve kullanım hatalarını tanımlar ve örneklerle ortaya koyarak
çözüm önerileri sunacağız.
Kültür kavramının alt başlıkları olan “Çokkültürlülük (Multiculturalism), Kültürlerarasılık
(Interculturalism), Kültürgeçişkenliği (Transculturalism), Çoğulkültürlülük (Pluriculturalism)”
kavramları tanımlayarak, farklı ve ortak yönlerini irdeleyerek ve kavramların doğru
kullanılmasına ve algılanmasına örnekler vererek katkı sunmaya çalışacağız.
Dille ilgili “ana dil, ana dili, ikinci dil, iki dillilik, çok dillilik, yabancı dil” kavramlarının sözlük
karşılıklarını Türkçede, Almancada, Fransızcada ve İngilizcede vererek benzerliklerini,
yakınlıklarını ve farklılıklarını ortaya koyacağız. Sözel ve yazılı ifadelerde sık sık karıştırılan ve
birbirinin yerine kullanılan “ana dil ve ana dili” sözcüklerini farklı bakış açılarıyla ve tanımlarla
birbirinden çok farklı anlamlara geldiğini açıklamaya çalışacağız. “Ana dili” teriminin “ana,
anne” sözcükleriyle ve buna bağlı olarak kan ve soy gibi etnik kökenlere dayandırılarak
tanımlanamayacağını, böyle bir tanımlamanın yüzeysel kalacağını belirttik. Buna ilave olarak
“yabancı dil – ikinci dil” terimlerinin de bazen yanlış kullanımlarına rastlanıldığı için bu iki
kavram üzerinde de açıklayıcı ve birbirini kesin hatlarla ayırıcı bilgiler sunacağız.
Ele alacağımız bu konuları çok dilli ve çok kültürlü bir özelliğe sahip olan ve mensubu
olduğumuz Türkiye’den, Avrupa’nın gelişmiş önde gelen ülkelerinden Almanya, Fransa
İngiltere’den ve daha birkaç yüzyıl önce dünyanın çok farklı yerlerinden göçlerle kurulmuş
içinde en çok dili ve kültürü barındıran Amerika Birleşik Devletlerinden örneklerle daha
anlaşılır hale getirmeye çalışacağız.
Anahtar Kelimeler: Dil, kültür, çok kültürlülük, çok dillilik.
ABSTRACT
In this article, we will examine the concepts of language and culture, assessing their relevance,
relationships, and limitations, along with their equivalents and definitions in both our own
language and Western languages. We will also define and illustrate the conceptual confusion
and misuse that arise within the sub-concepts of language and culture, and offer solutions.
We will attempt to contribute by defining the concepts of "Multiculturalism,"
"Interculturalism," "Transculturalism," and "Pluriculturalism," which are subheadings of the
concept of culture, examining their differences and common aspects, and providing examples
for the correct use and perception of these concepts. We will provide dictionary definitions for
the language-related concepts of "main language," "mother tongue," "second language,"
"bilingualism," "multilingualism," and "foreign language" in Turkish, German, French, and
English, revealing their similarities and differences. We will attempt to explain how the terms
"main language" and "mother tongue," often confused and used interchangeably in spoken and
written expressions, have very different meanings from different perspectives and definitions.
We have stated that the term "mother tongue" cannot be defined with the word "mother," and
consequently, based on ethnic origins such as blood and lineage; such a definition would remain
superficial. In addition, since the terms "foreign language - second language" are sometimes
used incorrectly, we will present explanatory and clearly distinguishing information on these
two concepts. We will attempt to clarify these topics with examples from Turkey, a country of
multilingual and multicultural character, to which we belong; from the leading developed
European countries of Germany, France, and England; and from the United States, a country
founded just a few centuries ago by immigrants from diverse parts of the world and home to the
most diverse languages and cultures.
Keywords: Language, culture, multiculturalism, multilingualism.