Black Sea Summit 7th International Applied Sciences Congress, Ordu, Turkey, 28 - 29 August 2021, pp.31-46
ÇEVRESEL
SOYLULAŞTIRMA ÜZERİNE BİR BİBLİYOMETRİK ANALİZ
Paerhati AINI1, Nilgün GÖRER TAMER2
1 Gazi Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, ORCID ID:
0000-0002-9158-4456
2
Gazi Üniversitesi, Mimarlık
Fakültesi, ORCID ID: 0000-0001-6502-3105
mobil:0505 350 50 39
ÖZET
Soylulaştırma, temelde sermayenin yatırım yapılmayan
alanlara yeniden yatırımını ve mekanın yeniden üretimini sağlayan kentsel
planlama politikasının neden olduğu rant farkının yol açtığı sosyal, kültürel
ve fiziksel değişim süreci olarak ele alınır. Artan emlak ve kira değerlerinin
mülkiyet haklarının el değiştirmesine yol açtığı bu süreçte rant farkını
karşılayamayan gelir grupları, etnik gruplar ve savunmasız grupların yerinden
edilmesi bu değişime eşlik eder. Kentsel dönüşümün kim için olduğunu sorgulayan
araştırmacıların kullandığı soylulaştırma kavramı içinde son on yıldır, doğal
varlıkların ve çevrenin değerinin kullanımı üzerinden yapılan tartışmalar
artmaktadır.
Hızlı kentleşme, iklim değişikliği ve çevre kirliliği
karşısında, dirençli kentler yaratmayı hedefleyen kent planları ve kentsel çevre
politikaları ile yeşil alan uygulamaları
belli açılardan fayda sağlasa da, düşük gelirli ve savunmasız insanları
yerinden ederek bir yeşil paradoks oluşturarak çevresel / ekolojik/ yeşil
soylulaştırmaya yol açmaktadır.
Çevresel soylulaştırma kavramı, şehir planlama, çevre bilimleri, sosyoloji,
coğrafya bilim alanlarında önemli araştırma konularından biri haline
gelmektedir. Bu çalışma, Web of Science veri tabanına dayanan Citespace
programı kullanılarak 2009-2020 yılları arasında yayınlanmış 120 çalışmayı
analiz ederek, çevresel soylulaştırma kavramının alanyazındaki gelişimini,
araştırmaların odaklandığı konuları
ve araştırma eğilimlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışma, alanyazında
çevresel soylulaştırma çalışmalarına vurgu yapmak için sistematik bir analiz
sunmaktadır.
Araştırma sonucu,
yayın sayısının giderek artış göstermekte olduğunu ve konunun disiplinler arası
bir konu haline geldiğini göstermektedir. Yapılan çalışmalar çevresel
soylulaştırma kavramının, çevresel adalet, iklim değişikliği, sürdürülebilirlik
ve yerinden edilme ile ilgili konular ile birlikte ele alındığını ortaya
koymaktadır. Araştırmanın eğilimi, sürdürülebilirlik odaklı araştırmalardan
iklim değişikliği odaklı araştırmalara, çevresel soylulaştırma kavramı iklim
soylulaştırması tartışmalarına evrilmektedir.
Anahtar
Kelimeler : Çevresel soylulaştırma, Bibliyometrik
analiz, Citespace.