ÖDÜLLÜ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARININ İNCELENMESİ


BÜYÜKALAN S., HARMANKAYA T.

Milli Eğitim, cilt.48, sa.1, ss.769-791, 2019 (Scopus) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 48 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2019
  • Dergi Adı: Milli Eğitim
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Scopus, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.769-791
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Teknolojinin gelişmesi ve elektronik eğitim araçlarının yaygınlaşmasınınyanında resimli çocuk kitapları yerini ve önemini korumaya çalışmaya devametmektedir. Çocuklar üzerinde kitapların etkisi birçok araştırma ile desteklenenbir sonuçtur. Resimli çocuk kitapları ise bu etkiyi görselleri ve tasarımlarıyla arttırmaktadır. Tasarımlarının yanı sıra farklı metin içerikleri ile de bu kitaplar sonyıllarda ebeveyn ve öğretmenler tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. Çocukların dikkatini çekme noktasında öncelik göstermekte olan bu kitaplarda metinlerin yeri ve bu metinlerde işlenen konular önem arz etmektedir. Kitaplardakigörseller ile metinlerde işlenen çocukların yaşama, gelişme, korunma ve katılımhaklarına ne düzeyde yer verildiğini belirlemeyi amaçlayan bu çalışmada nitelaraştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada veriler 2018 yılından itibaren başlayarak en son 1963 yılına kadar çeşitliödül listelerinde yer almış olan ödüllü resimli çocuk kitaplarındaki görseller ilemetinlerden elde edilmiş ve içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. İstatistiksel olarak verilerin analizinde frekans ve yüzde puanları kullanılmıştır. Toplananveriler kategorilere ayrılmış, kodlamalar sonrası tematik sınıflandırmalar yapılmıştır. Analiz edilen veriler çalışma grubundaki kitaplardan doğrudan alıntılarve nicel sonuçlarla desteklenmiştir. Ödüllü resimli çocuk kitaplarında çocuk haklarına sırası ile en fazla yaşamsal haklara, gelişimsel haklara, korunma haklarınave en az katılım haklarına yer verildiği belirlenmiştir.
In addition to the development of technology and the widespread use of electronic education tools, illustrated children’s books continue to seek to maintain its place and importance. The influence of books on children is a result supported by many researches. Illustrated children’s books are increasing with these effective visuals and designs. In addition to their designs, these books have been frequently preferred by parents and teachers in recent years with different text content. In this study, which is aimed at determining the level of developmental, participation, protection and vital rights of the children in the texts with the visuals in the books, a qualitative research method was used. The research was based on the national and international award lists, starting in 2018 and lastly until 1963 and has been obtained from the texts and images in award-winning illustrated children’s books with dialect translation. The obtained data were analyzed by content analysis method. Frequency and percentage points were used statistically in the analysis of data. The collected data were divided into categories and the thematic classifications were made after coding. Analyzed data were directly cited from the books in the study group and supported by quantitative results. It has been determined that children’s books with award-winning illustrations have the most Vital rights and at least the right to Protection, while the Development rights are the second and Participation rights are the third. When examining the inclusion of Developmental rights in these books, it is seen that the rights contained in the visuals are greater than the rights given in the texts. When examined in terms of Participation, Protection and Vital Rights, it is concluded that there are more visible rights in the text. It was seen that 76% of the books examined were internationally awarded and 24% were entitled to receive national awards. It has been seen that in the illustrated children’s books which have been awarded in the international context, all rights are given more space than the nationally awarded books.