ZIRH ÇELİKLERİNDE LAZER KESİMİN MEKANİK ETKİSİ


Creative Commons License

Özçatalbaş Y., Tavacı A. B.

18th INTERNATIONAL CONFERENCE ON ENGINEERING & NATURAL SCIENCES, Girne, Kıbrıs (Kktc), 25 - 29 Kasım 2025, ss.1624-1631, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Girne
  • Basıldığı Ülke: Kıbrıs (Kktc)
  • Sayfa Sayıları: ss.1624-1631
  • Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Savunma sanayii günümüzde en hızlı gelişen sektörlerden biridir ve zırhlı muharebe araçları bu alanda önemli bir yer tutmaktadır. Bu araçların üretiminde çelik, alüminyum, seramik ve kompozit malzemeler kullanılmakla birlikte, şekillendirilebilirlik, tedarik kolaylığı ve maliyet açısından en yaygın tercih edilen malzeme çeliktir. Zırh çelikleri, bu araçların tasarımlarına uygun geometrilerde kullanılmak üzere çoğunlukla lazer kesim yöntemi ile işlenmektedir. Ancak bu yöntemde malzeme yüzeyine aktarılan yüksek ısı girdisi, martensitik yapıya sahip yüksek sertlikteki çeliklerde mikroyapısal dönüşümlere ve buna bağlı olarak mekanik özelliklerde değişimlere yol açabilmektedir. Literatürde özellikle 600 HB sertlik seviyesindeki çeliklerde, lazer kesim sonrasında çekme dayanımı ve akma dayanımında belirgin düşüşler raporlanmıştır. Bu çalışmada, ortalama 600 HB sertlikte zırh çeliğinde 1700 mm/dk kesim hızında gerçekleştirilen lazer kesim işleminin mekanik özellikler ve yüzey pürüzlülüğü üzerindeki etkileri deneysel olarak incelenmiştir. Kesim işlemleri sabit 1900 W lazer gücü, belirli odak konumu ve sabit gaz basıncı altında gerçekleştirilmiştir. Kesim sonrasında hazırlanan numunelerde akma dayanımı (Rp₀.₂), çekme dayanımı (Rm) ve kopma uzaması (A%) değerleri ölçülmüş; ayrıca kesim yüzeylerinden pürüzlülük (Ra) değerleri elde edilmiştir.

Elde edilen sonuçlar, lazer kesim sonrası çekme ve akma dayanımlarında belirgin bir düşüş gözlenmediğini, ancak kopma uzamasında(süneklik) ve yüzey pürüzlülüğünde ısıl etkiden kaynaklı değişimlerin meydana geldiğini göstermiştir. Bu bulgular, literatürdeki benzer çalışmalarda raporlanan yüksek düşüş değerlerinden farklı olarak, kullanılan kesim parametrelerinin ısı girdisini sınırladığı ve dolayısıyla mekanik özelliklerdeki değişimin minimum düzeyde kaldığını ortaya koymaktadır.

 

Anahtar Kelimeler: Zırh çeliği, Lazer kesim, Mikroyapı, Isı tesiri altındaki bölge (ITAB)

 

The defense industry is one of the fastest-developing sectors today, and armored combat vehicles constitute a significant part of this field. Although materials such as aluminum, ceramics, and composites are also used in their production, steel remains the most commonly preferred material due to its formability, availability, and cost efficiency. Armor steels, which generally possess a martensitic microstructure with hardness levels around 600 HB, are typically shaped by laser cutting to achieve the geometries required by vehicle designs. However, the high thermal energy transferred to the material during laser cutting may cause microstructural transformations in these ultra-high-hardness steels, leading to changes in mechanical properties. In the literature, particularly for steels with hardness values near 600 HB, several studies have reported a considerable decrease in tensile and yield strength after laser cutting. In the present study, the effect of the laser cutting process at a constant cutting speed of 1700 mm/min on the mechanical properties and surface quality of armor steel with an average hardness of 600 HB was experimentally investigated. The cutting operations were carried out using a constant laser power of 1900 W, a fixed focal position, and constant assist-gas pressure. Following the cutting process, yield strength (Rp₀.₂), ultimate tensile strength (Rm), and elongation at fracture (A%) values were measured on prepared specimens, while surface roughness (Ra) values were also obtained from the cut edges. The experimental results indicated no significant reduction in tensile and yield strengths after laser cutting, while a slight change in elongation and surface roughness was observed due to the localized thermal effects. These findings differ from the higher degradation levels reported in previous studies and suggest that the applied cutting parameters in this work effectively limited the thermal input, resulting in minimal variation in the mechanical behavior of the 600 HB armor steel.

 

Keywords: Armor steel, Laser cutting Microstructure, Heat affected zone (HAZ)