III. ULUSLARARASI BİLİM VE İNOVASYON KONGRESİ (INSI 2022), Ankara, Türkiye, 9 - 12 Haziran 2022, ss.41-42
Tıbbi sülük tedavisi Türkiye ve tüm dünyada geleneksel ve tamamlayıcı bir tedavi yöntemi olarak sıklıkla kullanılmaktadır. Sülük
salgısında biyolojik ve farmakolojik açıdan etkili birçok biyoaktif madde tespit edilmiştir. Çalışmamızda tıbbi sülük salgısının hücre
canlılığı, yara iyileşmesi, apoptoz ve bu etkilerden sorumlu olası gen ekspresyonlarını incelenmek amaçlanmıştır. Çalışmamızda
Hirudo verbana cinsi steril tıbbi sülükler kullanıldı. Sülük salgısı beslenme sonrası sülük sağım yöntemi ile elde edildi. Bu salgıdan
Lowry yöntemi ile total protein konsantrasyonu tayin edilerek, seri dilusyon ile çeşitli doz miktarları (400 µg/ml,200 µg/ml,100
µg/ml ve 50µg/ml) ayarlandı. Çalışmamızda sağlıklı meme hücresi olan meme fibroblast ( HTB-125) hücre hattı kullanılmış olup,
üretilen hücreler üzerine belirlenen dozlarda sülük salgısı uygulanmıştır. 24 ve 48 saat sonundaki hücre canlılığı ve proliferasyonun değerlendirilmesi için MTT testi ile yapıldı. Sülük salgısının yara iyileşmesi üzerine etkisi in vitro yara modeli yöntemi ile
değerlendirildi. Oluşturulan yara modelinde 0.,8. ve 24.saatlerde ters ışık mikroskobunda yara kapanmasına ait görüntüler alındı.
Farklı dozlarda sülük salgısı uygulanan meme fibroblast hücrelerindeki VEGF, EGF ve FGF genlerinin mRNA ekspresyon tayininde
RT-PCR yöntemi kullanıldı. Apoptozis üzerine olası etkisi Anneksin V/propidium iyodür boyaları kullanılarak flow sitometre ile
araştırıldı. Hücre proliferasyonunu açısından, sülük salgısının farklı dozları uygulanan meme fibroblastlarındaki hücre canlılığı
kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0,001). Özellikle hem 24.saatteki hem de 48.saatteki etkin doz 100
µg/ml’dir. İn vitro yara modeli uygulamasında 50 µg/ml uygulanan dozun 24. saatte tüm alanları hücreler ile kapattığı
gözlemlenmiştir. RT-PCR analizinde, 200 µg/ml’lik sülük salgısı dozunda EGF ve VEGF genlerinin mRNA ekspresyon düzeyleri
kontrol ve diğer dozdaki gruplara göre anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0,001). Flow sitometri analizinde hücre hattında
%100 yakın hücre canlılık oranları bulunmuş olup hücrelerin apoptoza ve/veya nekroza gitmediği belirlenmiştir. Bu çalışmada farklı
dozlardaki sülük salgısının meme fibroblast hücreleri üzerinde hücre canlılığı, hücre proliferasyonu, yara iyileşmesi ve anjiogenez
için gen ekspresyonu üzerine önemli etkileri olduğu bulunmuştur. Bulgularımızın alternatif tedavi yaklaşımlarının gelişimine katlı
sağlayacağını öngörmekteyiz.
Anahtar Kelimeler:Sülük Salgı Ekstraktı, Yara iyileşmesi, Anjiyogenez, Apoptoz,Proliferasyon
Medical leech therapy is frequently used as a traditional and complementary treatment method in Turkey and all over the world.
Many biologically and pharmacologically effective bioactive substances have been detected in leech secretion. In our study, it was
aimed to examine the cell viability, wound healing, apoptosis and possible gene expressions responsible for these effects of medicinal
leech secretion. In our study, Hirudo verbana were used as a sterile medicinal leeches Leech saliva extract was obtained by milking
method after feeding. Total protein concentration was determined from this secretion by Lowry method. Various dose amounts (400
µg/ml, 200 µg/ml, 100 µg/ml and 50 µg/ml) were adjusted by serial dilution. The healthy breast fibroblast cell line (HTB-125) was
used in this study. The certain doses of leech secretion have been applied on reproductive cells. MTT test was used to evaluate cell
viability and cell proliferation after 24 and 48 hours. The effect of leech saliva extract on wound healing was evaluated with the in
vitro wound model. The images of wound closure were taken under the light microscope of the created wound model at zero, eight
and 24 hours. RT-PCR method was used for mRNA expression determination of VEGF, EGF and FGF genes in breast fibroblast
cells. The possible effect of the extract on apoptosis was investigated by flow cytometry using Annexin V/propidium iodide dyes. In
cell viability test, the cell viability of breast fibroblasts applied different doses of leech saliva was found to be significantly higher
than the control group (p<0.001). In particular, the effective dose is 100 µg/ml at both the 24th and 48th hours. In the in vitro wound
model, it was observed that the applied dose of 50 µg/ml covered all areas with cells at 24 hours. In RT-PCR analysis, mRNA
expression levels of EGF and VEGF genes were found to be significantly higher at 200 µg/ml leech saliva dose compared to control
and other doses (p<0.001). In the flow cytometry analysis, cell viability rates close to 100% were found in the cell line and it was
determined that the cells did not have apoptosis and/or necrosis.
In this study, it was found that leech saliva applied at different doses had significant effects on cell viability, cell proliferation, wound
healing and gene expression for angiogenesis. We predict that our findings will contribute to the development of alternative treatment
approaches.
Keywords: Leech Saliva Extract, Wound healing, Angiogenesis, Apoptosis, Proliferation