Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ankara Araştırmaları Dergisi, cilt.10, sa.2, ss.177-201, 2022 (Hakemli Dergi)
Erken Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinde devletin beden terbiyesi politikalarına paralel olarak sporun kamusal alanda sergilenmesi, yaygın olmayan sporların yaygınlaştırılması ve spor etkinliklerinin rekreatif boş zaman etkinliğine dönüşmesinde spor kulüplerinin aracılığı önemlidir. 1922-1946 olarak belirlenen tarih aralığında Ankara spor kulüplerinin, farklı niteliklere sahip modern boş zaman etkinliklerini ve bu etkinliklerin yeni “mahallerini” (locales) üretmiş olduğu görülmüştür. Farklı spor branşlarında etkin olan spor kulüpleri, düzenledikleri veya dâhil oldukları rekreatif boş zaman etkinlikleri aracılığıyla kentli için aidiyet, eğlence ve dinlence gibi yeni anlamlar üreterek gündelik hayat bağlamında kent mekânının dönüşümünde etkin role sahip olmuşlardır. Çalışmada, modern bireyin, toplumun ve mekânın inşa edildiği yeni başkent Ankara’da, Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı (TİCİ) ile sporda kurumsallaşmanın başladığı 1922 yılından spor etkinliklerinin örgütlü bir kitleselliğe ulaştığı 1946 yılına kadar, etkin olan spor kulüpleri ve kulüplerin düzenlediği veya dâhil oldukları spor etkinlikleri spor müsabakaları, spor şenlikleri, yıldönümü kutlamaları, yıllık kongreler gibi spor etkinlikleri ve etkinliklerin gerçekleştiği mahaller araştırılmıştır. Bu bağlamda çalışmada, spor etkinliklerinin rekreatif boş zaman etkinliklerine dönüşümü ile kulüplerin bu etkinlikler aracılığıyla gündelik hayatı ve kent mekânını yeniden üretme ilişkileri, farklı tür etkinlikler ve etkinliklerin gerçekleştiği farklı ölçek ve nitelikteki mahaller üzerinden incelenmiştir. Birincil kaynakları araştırmanın temeline koyan çalışmada gündelik hayat pratiklerinin takip edilebildiği, günlük süreli yayınlardan Ankara’da yayımlanmış olan Hakimiyet-i Milliye [1934’ten itibaren Ulus] gazetesi, araştırmanın beslendiği en önemli kaynak olmuştur. Bununla birlikte Resimli Uyanış (Servet-i Fünun) ve Gol Spor gibi haftalık olarak yayımlanan dergiler de incelenmiş ve elde edilen kayıtlardan araştırma nesnelerine ilişkin mekân odaklı okumalar ve analizler yapılmıştır.
In the early period of the Republic of Turkey, sports clubs played a critical role in the promotion of sports in the public sphere, particularly less widespread sports, and the transformation of sporting activities into recreational leisure activities. This was all done in line with the physical training policies of the state. During this period, Ankara sports clubs introduced different qualities to modern leisure activities within new ‘locales’, and so played an active role in the transformation of urban space. They did this through the use of recreational leisure activities to emphasise a sense of belonging, entertainment, and recreation amongst the citizens. This study considers the sporting events, as well as the locales where they took place, that were organized by sport clubs in Ankara, the new capital. The period considered begins in 1922, when the institutionalization of sports began with the formation of The Turkish Alliance of Associations Promoting Exercise, until 1946 when the sporting activities were more comprehensively organised. Analysis of the transformation of sports activities into recreational leisure activities, as well as the role of sports clubs in redefining daily life and urban space, considers a variety, in terms of scales and qualities, of activities and locales. The Ankara daily newspaper Hakimiyet-i Milliye [which was renamed Ulus in 1934), was the main primary source used in this study, although certain weekly magazines, such as Resimli Uyanış, (Servet-i Fünun) and Gol Spor, were used to obtain further information and analysis of events and locations.