20. Uluslararası Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi (20th International Psychological Counseling and Guidance Congress ”Geçmişten Geleceğe Psikolojik Danışman Eğitimi, Samsun, Türkiye, 25 - 27 Ekim 2018, (Tam Metin Bildiri)
Amaç: Aleksitimi kavramı, duyguları fark etme, ayırt etme ve ifade etmede yaşanan zorluk, hayal kurma, hayal dünyasında sınırlılık, mekanik ve pragmatik biçimde düşünme eğilimi olarak adlandırılan işlemsel düşünme eğilimi ve uyum sağlamaya yönelik-dış merkezli zihinsel yapı ile tanımlanan bir kavramdır. Kavram ortaya atıldığında psikosomatik hastalıklarda belirli kişilik özelliklerini tanımlamak amacıyla kullanılmıştır. Sonraki araştırmalarda psikiyatrik ya da fiziksel rahatsızlıkları olan bireylerde de aleksitimik özellikler gözlenmiştir. Klinik olmayan örneklemlerde yapılan araştırmalarla sağlıklı bireylerde de aleksitimik özelliklerin bulunduğu ve birçok durumla ilişkili olduğu bulgularına ulaşılmıştır. Çalışmalar aleksitiminin normal dağılım gösteren bir kişilik özelliği olduğu ve süreklilik gösteren bir yapıda olduğunu göstermektedir. Alanyazın incelendiğinde klinik çalışmaların ağırlık taşıdığı, sağlıklı nüfus üzerinde yapılan akademik çalışmalara ihtiyaç olduğu görülmektedir. Aleksitiminin doğası hakkında alanyazında farklı görüşler, farklı kuramsal açıklamalar bulunmaktadır. Bunlar arasında aleksitimi kavramının psikolojik bir belirti, hastalık, kişisel bir eğilim, kişilik özelliği, beceri eksikliği olduğu gibi görüşler bulunmaktadır. Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile aleksitimi arasındaki ilişkiden yola çıkılarak aleksitiminin yapısı ile ilgili elde edilecek bilgilerin alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Yetişkinliğe geçiş dönemi, Erikson’un Psikososyal Gelişim Kuramı’nda yakınlığa karşı yalıtılmışlık olarak belirttiği dönem içinde bulunmaktadır. Bu dönem bireyler için kurulan duygusal ilişkilerin önemli olduğu, kurulan yakın ilişkiler ile duygusal olarak olgunlaşma sağlanan bir dönemdir. Yakın ilişkiler kurmakta sorun yaşayan bireyler duygusal olarak soyutlanma yaşayabilmekte, daha yüzeysel ilişkiler geliştirebilmekte ya da bağlanmaktan kaçabilmektedirler. Çalışmada, duygusal olarak böyle bir dönem içinde olan yetişkinliğe geçiş dönemindeki bireylerin aleksitimi düzeyleri, aleksitimik davranış özellikleri sergileyen bireylerin, bu özelliklerinin yaşamlarına etkisini incelemek amacıyla yaşam doyumu, hakkında birçok farklı görüşün ortaya koyulduğu aleksitimi kavramının yapısına yönelik bilgi edinilmesi amaçlandığı için aleksitiminin kişilik özellikleri ile ilişkisinin ele alınması amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmanın amacı doğrultusunda yetişkinliğe geçiş döneminde olan üniversite öğrencileri ile çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışmada amaçlı örneklem kullanılmıştır ve 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Kırıkkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim görmekte olan, rastlantısal olarak seçilen, 393 katılımcı ile çalışma gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara, aleksitimi düzeyini belirlemek amacıyla Toronto Aleksitimi Ölçeği, yaşam doyumu düzeylerini belirlemek için Yaşam Doyumu Ölçeği ve kişilik özelliklerini belirlemek amacıyla On-Maddeli Kişilik Ölçeği uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS programı kullanılmış, korelasyon analizi, çoklu doğrusal regresyon analizi ve aşamalı regresyon analizi yapılmıştır. Bulgular: Yapılan analiz sonuçlarına göre, yetişkinliğe geçiş dönemindeki bireylerde aleksitimi düzeyi ile yaşam doyumu düzeyi arasında orta düzeyde olumsuz ve anlamlı bir ilişki vardır. Dışadönüklük, duygusal dengelilik, deneyime açıklık, sorumluluk ve yumuşak başlılık kişilik özellikleri, katılımcıların aleksitimi düzeyi üzerinde düşük düzeyde anlamlı bir etkiye sahiptir. Bu kişilik özellikleri birlikte, aleksitimi düzeyindeki toplam varyansın yaklaşık %11’ini açıklamaktadır. Yaşam doyumu düzeyi ile sorumluluk, yumuşak başlılık ve dışadönüklük kişilik özelliklerinin birlikte aleksitimi düzeyindeki toplam varyansın %17’sini açıklamakta olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç: Yetişkinliğe geçiş dönemindeki bireylerde aleksitimi düzeyi arttıkça yaşam doyumu düzeyinin azalmakta olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Dışadönüklük, duygusal dengelilik, deneyime açıklık, sorumluluk ve yumuşak başlılık kişilik özellikleri, katılımcıların aleksitimi düzeyini yordamaktadır. Yetişkinliğe geçiş dönemindeki bireylerin yaşam doyumu düzeyi ile sorumluluk, yumuşak başlılık ve dışadönüklük kişilik özellikleri birlikte aleksitimi düzeyini yordamaktadır.
This report was prepared by using the data of the thesis study entitled "Investigation of the Relationships between Alexithymic Behavioral Characteristics, Personality Traits and Life Satisfaction of Individuals during Transition to Adulthood Period". Abstract Problem: There are different views and different theoretical explanations about the nature of alexithymia. Among these, there are opinions that the concept of alexithymia is a psychological symptom, illness, personal tendency, personality characteristic, lack of skill. It is thought that the information obtained about the structure of alexithymia will contribute to the discipline by going out of the way between the five factor personality traits and alexithymia. The transition to adulthood period is in the period Erikson described as isolation against the closeness in Psychosocial Stages of Development. This period is a period in which the emotional relations established for the individuals are important and emotional maturation is established with the close relations established. The aim of this study is to determine the level of alexithymia of individuals in transition to adulthood during such a period of emotionally and to acquire knowledge about the structure of the concept of alexithymia in which many different opinions are expressed about the life satisfaction in order to examine the effects of these properties on their lives. Method: In accordance with the purpose of the research, studies were conducted with university students who were in transition to adulthood. A sample for the purpose of study was used and a study was conducted with 393 participants randomly selected from the Faculty of Education of Kırıkkale University in the academic year of 2017-2018. The Toronto Alexithymia Scale was used to determine attendance alexithymia level, the Life Satisfaction Scale to determine life satisfaction levels and the Ten-Item Personality Inventory to determine personality traits. In the analysis of the obtained data, SPSS program was used, correlation analysis, multiple linear regression analysis and stepwise regression analysis were performed. Findings: According to the analysis results, there is a moderately negative and significant relationship between alexithymia level and life satisfaction level in the transition to adulthood period. Extraversion, emotional stability, openness of experience, conscientiousness and agreeableness together have a low effect on participants' alexithymia level personality traits have a low level of significance on participants' level of alexithymia. These personality traits together explain about 11% of the total variance at alexithymia level. The level of life satisfaction and conscientiousness, agreeableness and extroversion personality were found to account for 17% of the total variance at the level of alexithymia. Results: It is concluded that as the level of alexithymia increases, the level of life satisfaction decreases in the transition to adulthood period. Extraversion, emotional stability, openness of experience, conscientiousness and agreeableness predicted on participants' level of alexithymia. The level of life satisfaction of individuals in transition to adulthood and the personality traits of conscientiousness, agreeableness and extrovertness together predict a level of alexithymia.