Anadolu’da İlk Mimarlık Yarışmaları Ortamında Genç Bir Modernist Mimar: Şevki Balmumcu

Kılcı, GÜLHAYAT; Eroğlu, ESMA

Anadolu’da İlk Mimarlık Yarışmaları Ortamında Genç Bir Modernist Mimar: Şevki Balmumcu

Anadolu’nun İmarında Yarışmalar :1930-1990, Filiz Sönmez,Semra Arslan Selçuk, Editör, İdealkent Yayınları, Ankara, ss.17-27, 2023

Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
Basım Tarihi: 2023
Yayınevi: İdealkent Yayınları
Basıldığı Şehir: Ankara
Sayfa Sayıları: ss.17-27
Editörler: Filiz Sönmez,Semra Arslan Selçuk, Editör
Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Türkiye’de Cumhuriyet’le birlikte devlet politikalarının temelini oluşturan modernleşme hareketi, mimarlığın üretim biçimlerinde yeni talepleri ortaya çıkarmıştır. Bu anlamda modern mimarinin doğduğu yer olarak kabul edilen Avrupa’dan savaş sebebiyle ülkeye gelen yabancı mimarlara devlet eliyle özellikle kamu binalarının inşasında etkin bir rol verilmiştir. Ancak bu durum ülkedeki yerli mimarlar tarafından eleştirilmiştir. Mesleki yeterliliklerinin görmezden gelindiğini düşünen Türk mimarlar 1930 yılından sonra kendi mimarlık ortamlarını yarışmalar vasıtasıyla oluşturmaya ve yeterliliklerini ispat etmeye çalışmışlardır. Erken Cumhuriyet Dönemi Türk mimarlarından Şevki Balmumcu da yarışmalardaki başarılarıyla dönemin dikkat çeken isimlerinden biri olmuştur. Bu çalışma Şev- ki Balmumcu’nun özellikle yarışmalar üzerinden geliştirdiği düşünülen modernist mimarlığını anlamayı amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında Erken Cumhuriyet mimarisinde Balmumcu’nun etkin konumu yarışmalar üzerinden incelenmiş ve diğer uygulamalarıyla bu inceleme desteklenmiştir. Kısa süren mimarlık macerasına rağmen Türkiye’nin modern mimarlık tarihine genç yaşında iz bırakmış olan mimar, genellikle Sergievi’nin dönüştürülmesi sonrasında yaşadığı hüsranlarla anılmaktadır. Fakat Balmumcu’yu önemli kılan yarışmalar sayesinde tasarımlarında modernist yönelim için geliştirdiği duyarlılık ve Türk mimarların bu yönelimle yenilikçi tasarımlar yapabileceği fikrine öncü olmasıdır.

The modernization movement, which formed the basis of state policies with the Republic in Turkey, revealed new demands in the production forms of architecture. In this sense, foreign architects who came to the country due to the war from Europe, which is considered the birthplace of modern architecture, have been given an active role in the construction of public buildings by the state. However, this situation was criticized by local architects in the country. Turkish architects, who thought that their professional qualifications were ignored, created their own architectural environments with competitions after 1930 and tried to prove their com- petence. Şevki Balmumcu, one of the Turkish architects of the Early Republican Period, became one of the remarkable names of the period with his success in the competitions. This study aims to understand Şevki Balmumcu’s modernist architecture, which is thought to be developed especially through competitions. Within the scope of the study, the effective position of Balmumcu in the architecture of the Early Republic was examined through competitions and this study was supported by other applications. Despite his short architectural adventure, the architect, who left a mark in the history of modern architecture in Turkey at a young age, is generally remembered for the disappointments after the conversion of the “Sergievi” into an “Opera”. Balmumcu developed a modernist orientation in his designs and texts. He pioneered the idea that Turkish architects could make innovative designs with this orientation.